De Murasame was een torpedobootjager van de Shiratsuyu-klasse die diende in de Japanse Keizerlijke Marine van 1937 tot 1943. Deze klasse van torpedobootjagers werd ontwikkeld als een verbeterde versie van de Hatsuharu-klasse, specifiek ontworpen om de Japanse Combined Fleet te begeleiden en zowel overdag als ‘s nachts torpedo-aanvallen uit te voeren, in lijn met Japanse strategische maritieme doctrines tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Shiratsuyu-klasse was destijds als een van de meest geavanceerde torpedobootjagers ter wereld werd beschouwd, overleefde geen enkel schip uit deze klasse de oorlog.
Inhouds opgave
Ontwerp en Constructie
De Shiratsuyu-klasse, waaronder de Murasame, werd ontworpen met de nadruk op snelheid, manoeuvreerbaarheid en krachtige bewapening. Het schip was uitgerust met vijf Type 3 127 mm 50-kaliber scheepskanonnen, geplaatst in twee dubbele en één enkele torenopstelling, en twee Type 93 13mm machinegeweren. De primaire offensieve kracht van de Murasame lag echter in haar torpedobewapening: acht 610 mm torpedobuizen verdeeld over twee viervoudige opstellingen, die de dodelijke Type 93 torpedo’s, ook wel bekend als “Long Lance”, konden lanceren. Deze torpedo’s stonden bekend om hun grote bereik en explosieve kracht, wat hen tot een aanzienlijke dreiging maakte voor vijandelijke schepen. Aanvullend was de Murasame uitgerust met dieptebommen voor onderzeebootbestrijding, echter de scoringsmogelijkheden waren zeer beperkt.
De bouw van de Murasame vond plaats in de Fujinagata-scheepswerf in Osaka, waar de kiel op 1 februari 1934 werd gelegd. Het schip werd te water gelaten op 20 juni 1935 en officieel in dienst genomen op 7 januari 1937.
Sensoren: radar en sonar systemen
Tijdens de vroege periode van de Tweede Wereldoorlog, waaronder de Slag in de Javazee in februari 1942, was de Murasame niet uitgerust met geavanceerde sensoren zoals radar of sonar. De Japanse torpedobootjagers, waaronder de Murasame, moesten vertrouwen op visuele identificatie en traditionele navigatietechnieken, wat hun operationele effectiviteit beperkte, vooral in nachtslagen en in de strijd tegen onderzeeboten. Pas na de eerste grote maritieme confrontaties, en na het ondervinden van de nadelen van hun gebrek aan moderne detectieapparatuur, begon de Japanse marine met het installeren van deze technologieën.
In de loop van de oorlog, na de Slag bij Midway en toen de geallieerde onderzeebootdreiging toenam, werd de Murasame uitgerust met de Type 93 sonar en Type 93 hydrofonen. Deze toevoegingen waren bedoeld om de onderzeebootbestrijdings capaciteiten van de torpedobootjagers te verbeteren.
Hoewel de Type 93 sonar en hydrofonen een basisniveau van onderwaterdetectie boden, waren ze aanzienlijk minder geavanceerd dan de vergelijkbare geallieerde systemen, wat betekende dat de Japanse schepen vaak werden verrast door vijandelijke onderzeeboten.
Bewapening
Een van de krachtigste wapens aan boord van de Murasame waren de Type 93 torpedo’s, die een belangrijke rol speelden in de Japanse maritieme strategie. Deze “Long Lance” torpedo’s waren zuurstof-aangedreven, wat hen een langere reikwijdte en hogere snelheid gaf dan de torpedo’s van de geallieerden, en maakten het mogelijk om vijandelijke schepen op grote afstanden aan te vallen zonder dat het schip zelf in gevaar kwam.
De Murasame was uitgerust met twee viervoudige torpedolanceerinstallaties, wat haar in staat stelde tot acht torpedo’s tegelijkertijd af te vuren. Deze torpedo’s waren verantwoordelijk voor meerdere Japanse successen in de beginjaren van de oorlog in de Stille Oceaan, met name tijdens nachtelijke aanvallen waar de geallieerde schepen niet voorbereid waren op zulke agressieve tactieken.
Naast haar torpedobewapening had de Murasame ook vijf Type 3 127 mm 50-kaliber scheepskanonnen, die zowel konden worden gebruikt voor anti-schip als luchtverdedigingsdoeleinden. De aanvankelijke installatie van slechts twee Type 93 13mm machinegeweren betekende echter dat haar luchtverdedigingscapaciteit beperkt was, vooral tegen de snel ontwikkelende geallieerde luchtoorlogvoering.
Training in nachtgevechten en torpedo-aanvallen
De Japanse marine stond bekend om haar intensieve training in nachtelijke gevechtstactieken en torpedo-aanvallen. De nadruk lag op het gebruik van snelle, verrassingsaanvallen onder dekking van de duisternis, wat Japanse torpedobootjagers zoals de Murasame een significant voordeel gaf tijdens de nachtelijke gevechten in de vroege jaren van de Stille Oceaanoorlog.
Dit maakte hen bijzonder effectief in het uitvoeren van torpedo-aanvallen tijdens slecht zicht en bij nacht, waar geallieerde schepen vaak niet op voorbereid waren. De Japanse nadruk op torpedo-oorlogsvoering en het gebruik van formatie-aanvallen weerspiegelden hun strategische doctrine om vijandelijke schepen snel en efficiënt uit te schakelen.
Eerste inzet Murasame
Bij de uitbraak van de oorlog in de Stille Oceaan in december 1941 was de Murasame onderdeel van de 2e Torpedobootjagerdivisie van het 4e Torpedobootjagereskader binnen de Japanse Keizerlijke Vloot. Tijdens de aanval op Pearl Harbor bevond de Murasame zich in de Mako-beschermingsdistrict en nam deel aan “Operatie M”, de invasie van de Filipijnen, waarbij ze landingen ondersteunde bij Vigan en Lingayen Golf. Op 26 december 1941 raakte de Murasame licht beschadigd na een aanvaring met de mijnenveger W-20 bij Kaohsiung, Taiwan.
De eerste maanden van 1942 nam de Murasame deel aan operaties in Nederlands-Indië, waaronder de invasies van Tarakan-eiland, Balikpapan en Oost-Java. Tijdens de Slag in de Javazee engageerde de Murasame een groep geallieerde kruisers en torpedobootjagers met haar torpedobatterij, maar miste haar doelwitten. Na de slag assisteerde de Murasame bij het onderscheppen van de hospitaalschip SS Op Ten Noort, die overlevenden van verschillende gezonken geallieerde oorlogsschepen aan het redden was. Het schip werd vervolgens geëscorteerd naar Singapore, waar het werd omgebouwd tot een Japanse krijgsgevangenentransportschip.
Operationele geschiedenis: van de slag bij Midway tot Guadalcanal
Na haar vroege operaties in de Filippijnen en Nederlands-Indië werd de Murasame ingezet bij enkele van de meest cruciale maritieme veldslagen in de Stille Oceaan. Tijdens de Slag bij Midway van 4 tot 6 juni 1942 maakte de Murasame deel uit van de niet-gerealiseerde Midway Bezettingsmacht onder admiraal Nobutake Kondō. Hoewel de Japanse invasie van Midway uiteindelijk werd afgeblazen na de verpletterende nederlaag van hun vliegdekschepen, overleefde de Murasame de slag ongedeerd.
Operaties in de Indische Oceaan en de Salomonseilanden
In juli 1942 werd de Murasame tijdelijk overgeplaatst naar Mergui, via Singapore, om deel te nemen aan geplande aanvallen in de Indische Oceaan. Deze operatie werd echter geannuleerd vanwege ontwikkelingen op Guadalcanal, een cruciaal strijdtoneel in de Salomonseilanden, waar de geallieerden een doorbraak probeerden te forceren tegen de Japanse verdediging. De Murasame keerde terug naar Truk op 21 augustus 1942 en nam deel aan de Slag bij de Oostelijke Salomonseilanden op 24 augustus. Ze fungeerde daar als escorte voor het slagschip Mutsu en diende als bescherming voor de vliegdekschepen tijdens hun operaties in de regio.
Tijdens september 1942 voerde de Murasame meerdere missies uit om potentiële locaties voor vliegvelden te verkennen in de Salomonseilanden en de Santa Cruz-eilanden, en assisteerde bij verkenningsmissies voor de Japanse marine. Ze nam ook deel aan de beruchte “Tokyo Express” missies, een reeks van hoge snelheid bevoorradings- en troepentransporten naar Guadalcanal en Lae, die door de Verenigde Staten als bijzonder gevaarlijk werden beschouwd vanwege de Japanse capaciteiten voor nachtelijke torpedo-aanvallen.
De slag bij Guadalcanal en de nachtelijke operaties
De Murasame speelde een belangrijke rol tijdens de zeeslag bij Guadalcanal in november 1942. Op 9 november vertrok de Murasame samen met een grote Japanse taakgroep, met als doel Henderson Field te bombarderen, een strategische luchtmachtbasis die door de geallieerden was overgenomen. Dit vliegveld speelde een sleutelrol in het ondersteunen van Amerikaanse operaties tegen Japanse schepen en posities.
Onder commando van admiraal Hiroaki Abe omvatte de Japanse strijdmacht de slagschepen Hiei en Kirishima, samen met de lichte kruiser Nagara en elf torpedobootjagers, waaronder de Murasame. Door slechte weersomstandigheden, waaronder zware regenbuien, raakte de formatie van Japanse schepen verspreid, wat leidde tot geïsoleerde groepen torpedobootjagers. De Murasame bevond zich in het achterste deel van de formatie, samen met de torpedobootjagers Asagumo en Samidare.
Tijdens de vroege uren van 13 november werd de Japanse strijdmacht aangevallen door een Amerikaanse taskforce, bestaande uit twee zware kruisers, drie lichte kruisers en acht torpedobootjagers. De Murasame was in eerste instantie te ver verwijderd om in het beginstadium van de strijd in actie te komen, maar om 2:04 ‘s ochtends voegde ze zich bij de strijd samen met Asagumo en Samidare. Ze merkten dat de torpedobootjager Amatsukaze onder vuur lag van de lichte kruiser USS Helena. De Japanse schepen intervenieerden snel, beschadigden Helena met vijf 12,7 cm granaten, en stelden Amatsukaze in staat om zich terug te trekken achter een rookgordijn.
De Murasame vuurde ook torpedo’s af in de richting van de Helena en claimde haar tot zinken te hebben gebracht, hoewel Helena de slag uiteindelijk overleefde met relatief geringe schade. Tijdens de aanval werd de Murasame getroffen door een 152 mm granaat die haar voorste ketel uitschakelde, wat haar snelheid aanzienlijk beperkte. Na deze beschadiging trok ze zich terug van het slagveld om verdere schade te voorkomen en werd voor reparaties naar Truk gestuurd, waar ze op 18 november aankwam.
Herstel en latere operaties: de weg naar haar ondergang
Na de schade die de Murasame had opgelopen tijdens de zeeslag bij Guadalcanal, werd het schip naar Truk gestuurd voor uitgebreide reparaties. Deze reparaties werden op 29 november 1942 voltooid. Vervolgens hervatte de Murasame haar patrouilletaken rond Truk voor de rest van het jaar 1942, waarbij ze een belangrijke rol speelde in het beveiligen van Japanse maritieme routes en het beschermen van konvooien tegen geallieerde aanvallen.
Missies in de Stille Oceaan en de slag bij de Santa Cruz-eilanden
In februari 1943 keerde de Murasame terug naar Truk om het vliegdekschip Chūyō te escorteren, een cruciale taak vanwege het belang van vliegdekschepen voor de Japanse marine tijdens deze periode van de oorlog. Na deze missie zette de Murasame haar reis voort naar Rabaul, een belangrijke Japanse marinebasis in de Stille Oceaan. Vanuit Rabaul hervatte ze haar transportoperaties naar Kolombangara, een strategische positie in de Salomonseilanden, die fungeerde als een bevoorradings- en troepenhub voor de Japanse strijdkrachten.
Tijdens deze operaties werd de Murasame ingezet voor verschillende hoge-snelheid transportmissies, waarbij ze troepen en voorraden naar de frontlinies bracht. Ondanks de constante dreiging van luchtaanvallen en de aanwezigheid van geallieerde onderzeeboten, bleef de Murasame een betrouwbare eenheid binnen de Japanse torpedobootjagermacht.
De slag bij Blackett Strait en het einde van de Murasame
De laatste actie van de Murasame vond plaats in de nacht van 4 maart 1943, tijdens de Slag bij Blackett Strait. Samen met de torpedobootjager Minegumo had de Murasame net een bevoorradingsmissie voltooid naar de Japanse basis op Vila, gelegen in de centrale Salomonseilanden. Kort na het lossen van de voorraden werden de twee Japanse torpedobootjagers opgemerkt door radarapparatuur van de Amerikaanse torpedobootjagers USS Waller, USS Aaron Ward, USS Montpelier, en andere schepen die in de buurt patrouilleerden.
Ondanks het nachtelijke uur en de moeilijke zichtomstandigheden slaagde de Amerikaanse strijdmacht erin om de Japanse schepen te lokaliseren en te beschieten met hun moderne radar-gestuurde wapensystemen. De Murasame werd zwaar getroffen door Amerikaanse granaten en torpedo’s, wat resulteerde in een “uiterst gewelddadige” explosie die het schip in tweeën brak. De vernietiging was vrijwel onmiddellijk en markeerde het einde van de Murasame. Van haar bemanning kwamen 128 leden om, terwijl 53 overlevenden, waaronder haar kapitein, luitenant-commandant Tanegashima, en squadroncommandant kapitein Masao Tachibana, later de Japanse linies wisten te bereiken.
Na haar verlies werd de Murasame op 1 april 1943 officieel van de Japanse marinevlootlijst verwijderd.
Conclusie
De Murasame weerspiegelde de sterktes en beperkingen van de Japanse torpedobootjagers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoewel ze uitgerust was met krachtige Type 93 torpedo’s, was haar gebrek aan moderne sensoren zoals radar en sonar in de vroege jaren van de oorlog een aanzienlijke zwakte. Pas later, met de toevoeging van de Type 93 sonar en hydrofonen, probeerde de Japanse marine deze tekortkomingen te corrigeren. Desondanks konden deze aanpassingen niet voorkomen dat de Murasame en haar zusterschepen uiteindelijk slachtoffer werden van de geavanceerdere technologieën en tactieken van de geallieerden.
Bronnen en meer informatie
- Dull, Paul S. A Battle History of the Imperial Japanese Navy (1941-1945). Naval Institute Press, 1978.
- Lundstrom, John B. The First Team and the Guadalcanal Campaign: Naval Fighter Combat from August to November 1942. Naval Institute Press, 1994.
- Evans, David C., & Peattie, Mark R. Kaigun: Strategy, Tactics, and Technology in the Imperial Japanese Navy, 1887-1941. Naval Institute Press, 1997.
- Hackett, Bob & Kingsepp, Sander. “IJN Murasame: Tabular Record of Movement”. Combined Fleet. 2001. IJN Murasame Record.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: Imperial Japanese Navy destroyer Murasame(II), Shitatusyu-class, at Yangtze River Public Domain Wiki Commons
