Henderson Field, gelegen op Guadalcanal in de Solomon Eilanden, speelde een strategische rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Gebouwd door het Japanse leger in 1942 en later veroverd door de Amerikaanse troepen, werd het vliegveld een heftig strijdtoneel in de Stille Oceaan-campagne. Het vliegveld is vernoemd naar majoor Lofton Henderson, een Amerikaanse piloot die sneuvelde tijdens de Slag bij Midway. Vandaag de dag staat het bekend als Honiara International Airport, de belangrijkste luchthaven van de Solomon Eilanden.
Inhouds opgave
Japanse Constructie
Strategische Plannen
Na de bezetting van de Solomon Eilanden in april 1942, streefde Japan naar een versterking van zijn zuidelijke verdedigingslinie. Deze linie moest toekomstige operaties ondersteunen en vijandelijke bevoorradingslijnen, met name tussen de Verenigde Staten en Australië, afsnijden. Het vliegveld op Guadalcanal, bij Lunga Point, werd in mei 1942 door Japanse ingenieurs gepland onder de codenaam “RXI”.
Bouw en Arbeid
De bouw begon op 6 juli 1942 en werd uitgevoerd door twee Japanse bouwbataljons, samen goed voor meer dan 2.500 arbeiders. Daarnaast leverden ongeveer 250 civiele arbeiders van de “Hama Construction Unit” aanvullende ondersteuning. Het project verliep voorspoedig, ondanks geallieerde kustwachters die de voortgang observeerden en rapporteerden. Tegen 6 augustus 1942 was het vliegveld operationeel genoeg voor gebruik.
De Amerikaanse Overname en de Guadalcanal-campagne
De Landingen op Guadalcanal
Op 7 augustus 1942 lanceerden Amerikaanse troepen een verrassingsaanval op Guadalcanal, Tulagi en Florida in de zuidelijke Solomon Eilanden. De operatie had als doel Japanse controle over de regio te beëindigen en strategische posities te vestigen om verdere geallieerde operaties tegen Japanse bases, zoals Rabaul, te ondersteunen.
De Amerikaanse 1e en 2e Mariniersdivisies landden op Guadalcanal en veroverden het vliegveld dat Japan aan het bouwen was. Ze hernoemden het tot Henderson Field, ter ere van majoor Lofton Henderson, die tijdens de Slag bij Midway was gesneuveld. Het vliegveld werd al snel een vitaal punt voor geallieerde luchtoperaties.
Eerste Operaties op Henderson Field
De eerste geallieerde luchtoperaties begonnen op 12 augustus 1942, toen een PBY Catalina-patrouillevliegtuig landde. Op 20 augustus werden de eerste Amerikaanse Marine F4F Wildcat-jagers en SBD Dauntless-duikbommenwerpers gelanceerd vanaf het vliegdekschip USS Long Island en gestationeerd op Henderson Field. Binnen enkele dagen arriveerden ook U.S. Army P-400 Airacobra-jagers en B-17 Flying Fortress-bommenwerpers.
Japanse Tegenaanvallen
Japan was vastberaden om Henderson Field te heroveren. Van augustus tot november 1942 voerden Japanse troepen intensieve aanvallen uit, waaronder landgevechten, nachtelijke zeeslagen en zware bombardementen door slagschepen. Deze aanvallen werden vaak gecoördineerd met luchtaanvallen, wat leidde tot constante gevechten rondom het vliegveld.
Belangrijke Slagen
- Slag bij Edson’s Ridge (12-14 september 1942): Amerikaanse mariniers verdedigden succesvol een cruciale heuvel nabij het vliegveld tegen Japanse aanvallen.
- Slag bij Cape Esperance (11-12 oktober 1942): Een geallieerde zeemacht onderschepte Japanse troepen die Henderson Field wilden bombarderen.
- Slag om het vliegveld (23-26 oktober 1942): Een grote Japanse grondaanval werd afgeslagen, wat hun offensieve capaciteit ernstig verzwakte.
De Beslissende Slagen
In november 1942 voerden Japanse troepen hun laatste grote offensief uit. Tijdens de Zeeslag bij Guadalcanal werden Japanse oorlogsschepen en versterkingen onderschept door geallieerde marinestrijdkrachten. Dit markeerde een keerpunt, waarna Japan zijn pogingen om Guadalcanal te heroveren opgaf.
De Gevolgen van de Slag en Verdere Operaties
Het Einde van de Japanse Inzet
Na de beslissende nederlagen in november 1942 begon Japan zijn troepen van Guadalcanal terug te trekken. De evacuatie, bekend als Operatie Ke, werd voltooid op 7 februari 1943, waarbij de laatste Japanse soldaten onder voortdurende druk van de Amerikaanse XIV Corps vertrokken. De geallieerden behielden hiermee definitief controle over Guadalcanal en Henderson Field.
Strategisch Belang van Henderson Field
Henderson Field speelde een sleutelrol in de geallieerde strategie in de Stille Oceaan. Vanaf het vliegveld konden Amerikaanse en geallieerde vliegtuigen patrouilles en bombardementen uitvoeren op Japanse scheepvaartroutes en bases in de regio. De controle over Guadalcanal betekende dat de Japanse zuidelijke defensieve linie was doorbroken, wat de weg vrijmaakte voor offensieven richting de Filipijnen en Japan zelf.
Belangrijke Operaties
- Luchtpatrouilles: Henderson Field diende als basis voor verkenningsvliegtuigen, zoals de PB4Y-1 Liberator, die missies uitvoerden naar eilanden zoals Eniwetok.
- Ondersteuning van Maritieme Operaties: Jagers en bommenwerpers vanaf het vliegveld ondersteunden gevechten in omliggende wateren, waaronder de Slag bij de Santa Cruz-eilanden.
- RNZAF Activiteiten: In 1944 gebruikte de Royal New Zealand Air Force het vliegveld voor patrouilles en zoekacties, met geavanceerde radarstations die vijandelijke vliegtuigen effectief detecteerden.
Het Leven op Henderson Field
Het dagelijkse leven op Henderson Field was zwaar. Amerikaanse mariniers en soldaten moesten het opnemen tegen voortdurende aanvallen, tropische ziekten en beperkte bevoorrading. Het vliegveld werd herhaaldelijk gebombardeerd door Japanse schepen en vliegtuigen, maar verbeteringen door de US Navy Seabees maakten het mogelijk om de basis operationeel te houden.
Naoorlogse Geschiedenis
Henderson Field na de Tweede Wereldoorlog
Na de oorlog werd Henderson Field verlaten door het Amerikaanse leger. In 1969 werd het vliegveld gemoderniseerd en heropend als Honiara International Airport, de belangrijkste civiele luchthaven van de Solomon Eilanden. In de jaren 70 werd de landingsbaan uitgebreid en verlengd om te voldoen aan de groeiende behoeften van de regio. Het vliegveld blijft een symbool van de strategische gevechten die plaatsvonden tijdens de Guadalcanal-campagne.
Historische Betekenis
Henderson Field was een cruciale factor in de geallieerde overwinning in de Stille Oceaan. De succesvolle verdediging van het vliegveld stelde de geallieerden in staat om controle te behouden over de vitale bevoorradingsroutes en maakte verdere offensieve operaties tegen Japan mogelijk. Het vliegveld diende niet alleen als strategische militaire basis, maar vertegenwoordigde ook de veerkracht en samenwerking van de geallieerde strijdkrachten.
Conclusie
Henderson Field, oorspronkelijk een project van het Japanse leger, werd een centraal strijdtoneel in de Stille Oceaan-campagne van de Tweede Wereldoorlog. De succesvolle verovering en verdediging door Amerikaanse troepen markeerden een keerpunt in de oorlog. Vandaag de dag blijft de locatie een levend monument voor de opofferingen en de strategische beslissingen die deze periode kenmerkten.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding 1: United States Navy, Public domain, via Wikimedia Commons
- Afbeelding 2: U.S. Navy, Public domain, via Wikimedia Commons
- Melson, Charles D. (1996). Condition Red: Marine Defense Battalions in World War II. Marines in World War II Commemorative Series. Washington, D.C.: Marine Corps Historical Center. ISBN 978-0-16051-275-5.
- Morison, Samuel Eliot (1953). History of United States Naval Operations in World War II: New Guinea and the Marianas. Boston: Little, Brown and Company. ISBN 978-0-31658-306-1.
- Bennett, Geoffrey (2005). Naval Battles of the First World War. Barnsley: Pen & Sword Military Classics. ISBN 978-1-84415-300-8.
- Ross, Squadron Leader J. M. (1955). Operations by No. 1 (BR) Squadron, October 1943 – February 1944. New Zealand Electronic Text Collection. ISBN 978-0-473-09599-2.
- Ross, Squadron Leader J. M. (1955). Radar Units in the Pacific. New Zealand Electronic Text Collection. ISBN 978-0-473-09599-2.
- Bronnen Mei1940
