De Deutsche Wehrmacht of kortweg Wehrmacht was de benaming voor de Duitse strijdkrachten zoals die vanaf 1935 tot 1945 onder politieke leiding van Adolf Hitler zijn opgebouwd in het Derde Rijk.
Reichswehr
Voordien, tijdens de Weimar Republiek, waren de Duitse strijdkrachten bekend als de Reichswehr. Bij het Verdrag van Versailles werd de schuld van de Eerste Wereldoorlog vrijwel exclusief bij Duitsland neergelegd, en er werden dan ook strafmaatregelen tegen de Duitse staat afgekondigd. Eén van deze maatregelen betrof de maximale omvang van de strijdkrachten, waaraan Duitsland zich diende te houden.
Verdrag van Versailles
Binnen officierskringen heerste grote weerstand tegen de eenzijdigheid van de conclusies van Versailles. Hoewel het noodzakelijk was zich (in ieder geval formeel) aan de beperkingen van Versailles te onderwerpen, werd vanaf het midden van de jaren twintig organisatorisch en tactisch de grondslag gelegd voor de herbewapening van Duitsland. Doordat het leger noodgedwongen een vrij kleine organisatie was geworden, en de personeelsquota liever door officieren dan door manschappen opgevuld werden, kregen jonge officieren en radicale ideeën de mogelijkheid nieuwe tactieken te ontwikkelen die een mogelijke compensatie zouden kunnen zijn voor de beperkte omvang van de strijdkrachten. Waar de klassieke militaire doctrine bij de overwinnaars onaantastbaar bleef, richtte deze nieuwe generatie van officieren haar aandacht met name op twee wapens, die in de Eerste Wereldoorlog nog een zeer kleine rol gespeeld hadden, en daarom minder aan beperkingen onderhevig waren: de gemechaniseerde strijdkrachten (tanks), en de luchtmacht. Er werd een theorie opgebouwd over hoe deze beide wapens optimaal zouden kunnen functioneren op het slagveld van de toekomst: het Blitzkrieg-concept was geboren.
Machtsovername nazi’s
Na de machtsovername van de nazi’s in 1933 kreeg het leger steeds meer de ruimte. Hitler stelde veel belang in de vorming van een militaire macht om zijn buitenlandse ambities te realiseren, en gaf politieke dekking aan de eerste overschrijdingen van de Versailles-verplichtingen. Daarnaast ruimde hij de Sturmabteilung, op dat moment de enige concurrent voor de militaire macht van nazi-Duitsland, uit de weg in de Nacht van de Lange Messen.
Tegen het einde van de jaren dertig werd zelfs de schijn van het gehoorzamen van de Versailles-bepalingen niet meer opgehouden, en was het leger weer een trots onderdeel van het vernieuwde Duitsland geworden. De eerste campagnes van de oorlog bewezen het gelijk van de vernieuwers: met de Blitzkrieg-methoden werd de ouderwetse doctrines eenvoudig verslagen (Polen, Frankrijk, Sovjet-Unie 1941), en het leger verdiende enorm aan prestige. Naarmate de oorlog zich echter uitbreidde en een langduriger karakter kreeg, bleek echter ook de grote zwakte van het leger: het was met name georganiseerd om een korte, felle oorlog uit te vechten en was minder geschikt voor een langdurige uitputtingsslag, waarin de oorlog hoe langer hoe meer veranderde.
Aangezien er in het Duitse Rijk bovendien een nijpend tekort aan olie heerste, waren naarmate de oorlog vorderde bewegingsslagen niet meer uit vechten op de enorme schaal waarin de oorlog zich ontwikkeld had.
Oprichting Deutsche Wehrmacht
De nieuwe Deutsche Wehrmacht, opgericht op 16 maart 1935 was een dienstplichtleger en zou initieel worden opgebouwd rond 36 divisies en 12 legerkorpsen. De Wehrmacht bestond uit de Heer (landmacht), Luftwaffe (luchtmacht) en de Kriegsmarine (zeemacht). In de praktijk functioneerde ook de Waffen-SS, officieel de militaire tak van de SS, als een onderdeel van de Wehrmacht. Deze troepen werden vaak ingezet als elite-eenheden.
De Deutsche Wehrmacht heeft een cruciale rol gespeeld in de veroveringspolitiek van Adolf Hitler. Ook aan de vernietigingspolitiek van Hitler heeft de Wehrmacht bijgedragen. Tijdens de processen van Neurenberg werden de generaals (Wilhelm Keitel en Alfred Jodl) van de landmacht en Hermann Göring van de Luftwaffe tot de dood veroordeeld, al werd het Oberkommando der Wehrmacht als organisatie vrijgesproken. Het is echter ook een feit dat er binnen de Wehrmacht veel afkeer bestond voor de nazi-ideologie en dat reeds vanaf 1938 binnen het leger verzet werd gepleegd tegen het regime.
Slachtoffers Wehrmacht
Van de 17 miljoen soldaten die in totaal bij de Wehrmacht hebben gediend zijn er ca. 4, 7 miljoen gesneuveld.
