SS, afk. v. Schutzstaffeln (Duits, = beschermingsgroepen), een op militaire leest geschoeide organisatie van de Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij, in dec. 1924 ontstaan als een keurtroep uit de SA, met als oorspronkelijke taak de bescherming van de leiders van de partij, in het bijzonder van Adolf Hitler. De leden van de SS gingen gekleed in zwarte uniformen.
De SS werd meestal aangeduid met de twee-sigrunen, die, naast het hakenkruis, het symbool van de organisatie vormden. In 1929, toen de SS slechts enkele honderden leden telde, kwam de organisatie onder Heinrich Himmler, die als Reichsführer-SS formeel ondergeschikt was aan de stafchef van de SA.
Pas met de machtsovername van Hitler (1933) begon de SS meer naar buiten op te treden. Haar betekenis nam toen snel toe, m.n. nadat op 30 juni 1934 met haar hulp de SA onschadelijk was gemaakt en Himmler, inmiddels tevens chef van de Gestapo geworden, rechtstreeks onder Hitler kwam te staan.
De taak van de SS werd uitgebreid: zij moest de veiligheid van de partij en van de nationaalsocialistische staat verzekeren. De politie werd nauw met de SS verbonden en de organisatie kreeg een overheersende invloed op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Een bijzondere tak van de SS vormde de Sicherheitsdienst, een politiek inlichtingenapparaat. Orgaan van de SS was het weekblad Das Schwarze Korps.
Bij de werving van SS-leden werden strenge rascriteria aangelegd. De SS-leden zagen zich als een elite, als de dragers bij uitstek van de nationaalsocialistische ideologie van het ‘superieure Arische ras’.
Vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog vertegenwoordigde de SS in een zekere tegenstelling tot de partij, de leer van het ‘Groot-Germaanse Rijk’, waarin de andere Germaanse volken in theorie op voet van gelijkheid met het Duitse volk zouden samenleven. Reeds in vredestijd bestonden SS-afdelingen met een zuiver militaire taak, de Waffen-SS.
In oorlogstijd werd de Waffen-SS sterk uitgebreid, ook met vrijwilligers uit bezette gebieden (o.m. Nederland en België), waarbij de selectie naar ras niet gehandhaafd bleef. De Waffen-SS vormde de fanatieke kern van de Duitse landstrijdkrachten.
In de bezette ‘Germaanse’ landen werden ook afdelingen van de algemene SS gevormd, waarin de rasselectie wél gold en die de ‘Groot-Germaanse’ gedachte in hun landen uitdroegen.
In Nederland richtte Mussert op 15 sept. 1940 de Nederlandse SS op, met J.H. Feldmeyer (gesneuveld febr. 1945) als voorman. Deze organisatie, die haar naam later in Germaansche SS in de Nederlanden veranderde, werd, praktisch alleen trouw aan Hitler en Himmler erkennend, het brandpunt van de annexionistische stroming in Nederland. Haar orgaan was het weekblad Storm.
In België werd de Algemene SS-Vlaanderen, later omgedoopt tot 1ste Standaard der Germaansche SS in Vlaanderen, in sept. 1940 opgericht door René Lagrou, in opdracht van Gotlob Berger, chef van het SS-Hauptamt. In eerste instantie kwam de opdracht van Himmler, op uitdrukkelijk bevel van Hitler zelf. In sept. 1941 werd de organisatie ingeschakeld in de Reichs-SS. Vanaf 7 dec. 1940 beschikte zij over het weekblad De SS-Man.
De SS is berucht geworden door tal van wreedheden, gepleegd in concentratiekampen, bewaakt door de (SS-Totenkopf-Verbände) en bij zuiveringsacties achter het front. Zij werd tijdens de Neurenbergse processen tot misdadige organisatie verklaard.
Bronnen en meer informatie
Foto
By Bundesarchiv, Bild 119-01-03 / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6433256
