Heydrich, Reinhard geboren op 7 maart 1904, Halle, Duitsland overleden 4 juni 1942, Praag, Protectoraat Bohemen en Moravië nu in Tsjechië
voluit Reinhard Tristan Eugen Heydrich , bijnaam De Beul , Duitse Der Henker Nazi-Duitse ambtenaar die Heinrich Himmlers hoofdluitenant was in het Schutzstaffel (“Beschermend Echelon”), het paramilitaire korps dat algemeen bekend staat als de SS. Hij speelde een sleutelrol in de organisatie van de Holocaust tijdens de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog.
Heydrichs vader, die een muziekconservatorium leidde en Wagneriaanse rollen zong in de opera, stelde zijn zoon bloot aan de cultus van Richard Wagner, en zijn moeder was een strenge tuchtrechter; de familie werd ten onrechte verdacht van gedeeltelijke Joodse afkomst.
Heydrich sloot zich in 1919 aan bij een paramilitaire eenheid van het Freikorps en ging in 1922 bij de Duitse marine. In dienst als marineofficier werd hij in 1931 ontslagen nadat een marinerechtbank hem schuldig had bevonden aan wangedrag (omdat hij weigerde te trouwen met de dochter van een scheepswerfdirecteur met wie hij een affaire had gehad).
Datzelfde jaar sloot hij zich aan bij de SS. Kort na een toevallige kennismaking met Himmler werd Heydrich belast met de organisatie van de Sicherheitsdienst (SD; “Veiligheidsdienst”), de inlichtingen- en bewakingstak van de SS.
Nadat Adolf Hitler in 1933 kanselier werd, werd Heydrich benoemd tot hoofd van de politieke afdeling van de politie van München en hielp hij de politieke politiediensten in heel Duitsland onder Himmlers controle te brengen. Heydrich steeg snel door de rangen van de SD.
Omdat Himmler slechts vier jaar ouder was dan Heydrich, kon Heydrichs hoop op vooruitgang alleen met zijn specialisatie worden gerealiseerd. In 1934 werd hij benoemd tot SS-chef voor Berlijn en toen Himmler in 1936 hoofd van alle Duitse politiekorpsen werd, nam Heydrich de leiding over de SD, de criminele politie en de Gestapo.
Heydrich speelde een rol in de zuivering van het Duitse leger opperbevel in 1938 en plantte valse informatie die leidde tot een soortgelijke zuivering door Stalin van het Rode Leger. Als hoofd van de Gestapo kon Heydrich naar believen vijanden van het Reich opsluiten. Tijdens de Kristallnacht in november 1938 beval Heydrich de arrestatie van duizenden Joden door de Gestapo en de SS en hun opsluiting in concentratiekampen. In 1939 werd Heydrich hoofd van het Reichssicherheitshauptamt, dat de leiding had over alle veiligheids- en geheime politie in het Derde Rijk.
Heydrich was het brein achter de valse “Poolse” aanval op de radiozender van Gleiwitz die Hitler een voorwendsel gaf om Polen binnen te vallen op 1 september 1939. Kort daarna begonnen Heydrich en Adolf Eichmann met het organiseren van de eerste deportaties van Joden uit Duitsland en Oostenrijk naar getto’s in bezet Polen. Heydrich organiseerde ook de Einsatzgruppen (“inzetgroepen”), mobiele moordcommando’s die bijna een miljoen Sovjet- en Poolse Joden vermoordden in door Duitsland bezette gebieden. Om de Duitse controle over de getto’s te vergroten, beval hij de oprichting van Judenräte (“Joodse Raden”) om Duitse richtlijnen in de Joodse getto’s van het door Duitsland bezette Polen uit te voeren.
Heydrich speelde een belangrijke rol in de nisko- en lublinplannen om Joden op te sluiten in beperkte districten die waren opgezet om hen in te dammen en in de voorgestelde deportatie van alle Europese Joden naar het eiland Madagaskar, een plan dat nooit werd uitgevoerd. Sommige historici geloven dat de onuitvoerbaarheid van dit plan de nazi-koers van massamoord aanmoedigde.
Op 31 juli 1941 gaf Hermann Goring Heydrich de opdracht om een “definitieve oplossing voor het Joodse vraagstuk” uit te voeren, waarbij hij hem machtigde om alle organisatorische en administratieve stappen te nemen die nodig waren voor de uitroeiing van de Joden. Heydrich was voorzitter van de beruchte Wannsee Conferentie (20 januari 1942), waarvan de deelnemers de logistiek van de ‘endlösung’ bespraken.
In september 1941 werd Heydrich benoemd tot Reichsprotektor (gouverneur) van Bohemen en Moravië (nu in Tsjechië). Hij combineerde repressieve maatregelen en massa-executies met een poging om Tsjechische boeren en arbeiders te kalmeren door de sociale en economische omstandigheden te verbeteren.
Zijn succes in het “pacificeren” van de Tsjechische bevolking wiegde Heydrich in een vals gevoel van veiligheid, en op 27 mei 1942 bombardeerden en schoten twee Vrije Tsjechische agenten (Operatie Anthropoid) hem neer terwijl hij in zijn auto reed zonder een gewapende escorte.
Hij overleed op 4 juni in een Praags ziekenhuis. Gestapo-functionarissen sloegen terug voor zijn dood door honderden Tsjechen te executeren en het hele dorp Lidice weg te vagen.
De aanslag is verfilmd in 1964: Atentat
Bronnen en meer informatie
Foto:
By Bundesarchiv, Bild 152-50-10 / Friedrich Franz Bauer / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 de, Link
