De Engels en Canadese aanvalslandingen op D-Day moesten worden uitgevoerd door het Britse Tweede Leger, onder luitenant-generaal Miles Dempsey. Het I Corps van het Tweede Leger, onder bevel van luitenant-generaal John Crocker, kreeg de opdracht om Sword te nemen.
De Engelse en Canadese plannen
Aan Major General Tom Rennie’s 3rd Infantry Division viel de taak van het aanvallen van de stranden en het grijpen van de belangrijkste Britse doelstelling op D-Day, de historische Normandische stad Caen.
Bij de 3e Infanteriedivisie voor de aanval waren de 27e Onafhankelijke Pantserbrigade, de 1st Special Service Brigade (die ook Free French Commandos bevatte), No. 41 (Royal Marine) Commando van de 4e Special Service Brigade, gepantserde Royal Marine-ondersteuning, extra artillerie en ingenieurs en elementen van de 79th Armored Division. 6th Beach Group werd ingezet om de troepen en landingsvaartuigen die op Sword landden te helpen en om het strand onderhoudsgebied te ontwikkelen.
De 3rd Infantry Division kreeg opdracht om verder te gaan op Caen, 12,1 km van Sword, met de 3e Canadese infanteriedivisie op de westelijke flank om Carpiquet-vliegveld te beveiligen, 18 km van Juno Beach, aan de rand van de stad. De 3e Infanterie werd ook bevolen om de elementen van de 6th Airborne Division, die de bruggen over de rivier de Orne en het kanaal van Caen tijdens operatie Tonga hadden beveiligd, de hoge grond ten noorden van Caen, en “indien mogelijk Caen zelf”, te bevrijden.
Het laatste punt werd nog versterkt toen de commandant van het korps, generaal Crocker, vóór de invasie de divisie opdroeg dat de stad tegen het vallen van de avond gevangen genomen of “effectief gemaskeerd” moet worden met troepen die ten noordwesten van de stad en Bénouville zijn gestationeerd.
Sword Beach strekte zich uit over ongeveer 5 mijl (8,0 km) van Saint-Aubin-sur-Mer in het westen tot de monding van de rivier de Orne in het oosten.
Het werd verder onderverdeeld in vier landingssectoren; van west naar oost waren deze sectoren ‘Hobo’ (van Saint-Aubin-sur-Mer tot Luc-sur-Mer), ‘Peter’ (van Luc-sur-Mer tot Lion-sur-Mer), ‘Queen’ (van Lion-sur-Mer naar La Brèche d’Hermanville), en ten slotte ‘Roger’ (van La Brèche d’Hermanville naar Ouistreham). Elke sector was ook verdeeld in meerdere stranden.
De sector die werd gekozen voor de aanval was de 2,9 mijl (2,9 km) brede ‘White’ en ‘Red’ stranden van ‘Queen’ sector, omdat ondiepe riffen de toegang tot de andere sectoren blokkeerden. Twee infanteriebataljons ondersteund door DD-tanks zouden de aanslag leiden gevolgd door de commando’s en de rest van de divisie; de landing zou beginnen om 07:25 uur; de divisie zou de laatste aanvalsdivisie zijn om te landen.
De verdediging door de Wehrmacht
Onder het commando van veldmaarschalk Erwin Rommel en Gerd von Rundstedt werden de verdedigingen van de Atlantikwall zwaar geüpgraded. In de eerste zes maanden van 1944 werden 1,2 miljoen ton staal en 17,3 miljoen kubieke meter beton gelegd. De kust van Noord-Frankrijk was ook bezaaid met vier miljoen antitank- en antipersoonsmijnen en 500.000 strandhindernissen.
Op en achter Sword werden twintig sterke punten, waaronder verschillende artillerie batterijen, gebouwd. De kustlijn was bezaaid met houten palen, mijnen, egels en Dragon’s tanden, terwijl langs de top van het strand de Duitsers een netwerk van loopgraven hadden aangelegd, geweer putten, mortelputten en machinegeweernesten.
Prikkeldraad omringde deze posities en omzoomde het strand. Het strand zelf, dat over het algemeen vlak en onbeschermd was, werd bewaakt door een paar verspreide bunkers, met machinegeweer en sluipschutterspalen in sommige van de vakantiehuizen en toeristische voorzieningen langs de kust.
Om de verdedigingen te versterken, waren zes versterkte punten geconstrueerd, elk met minstens acht 5 cm Pak 38 50 mm antitankgeschut, vier 75 mm kanonnen en één 88 mm kanon. Een van de sterke punten (met codenaam Cod of the British) kreeg rechtstreeks te maken met de sector Queen.
Uitgangen van de stranden waren geblokkeerd met verschillende obstakels en achter de stranden waren zes artilleriebatterijen geplaatst, waarvan er drie binnen drie sterke punten lagen; deze laatste batterijen hadden vier 100 mm kanonnen en maximaal tien 155 mm kanonnen. Bovendien, ten oosten van de rivier de Orne, bevond zich de Merville Gun Battery, met vier Tsjechoslowaakse houwitsers van 100 mm die zich binnen het bereik van Sword en de invasievloot bevonden.
Tussen Cherbourg en de Seine waren in totaal 32 batterijen geschikt om op de vijf invasiestranden te schieten; de helft van hen bevond zich in kazematten van 6 voet (1,8 m) gewapend beton.
Sinds het voorjaar van 1942 was de 8000 man sterke 716e Infanteriedivisie van Generalleutnant Wilhelm Richter in de positie om de kust van Calvados in Normandië te verdedigen.
In maart 1942 nam de 352e Infanterie Divisie de controle over aan de westkust van Calvados en liet de 716e in positie ten noorden van Caen liggen, met een 13-kilometer lange kustlijn. De divisie bestond uit vier reguliere infanteriebataljons, twee Ost-bataljons en artillerie-eenheden.
Vier infanteriebedrijven waren verspreid langs Sword, met twee tegenovergestelde Queen-sector – nog eens vier werden achter het strand landinwaarts geplaatst. Verder naar het binnenland was de 16.297 sterke 21e Pantserdivisie van Generalleutnant aan weerszijden van de rivier de Orne rond Caen gelegen om een onmiddellijke tegenaanval te leveren mocht een landing plaatsvinden.
In mei 1944 werden twee Panzergrenadier-bataljons en een antitankbataljon van de 21e Pantserdivisie onder Richters bevel geplaatst. Deze inzet elimineerde de 21e Pantserdivisie als een mobiele reserve. Eén van deze bataljons, samen met de anti-tankkanonnen en verschillende mobiele 155 mm kanonnen, werd gepositioneerd op de heuvelrug van Périers, die opliep tot ongeveer 50 meter boven zeeniveau, 4,8 kilometer ten zuiden van Sword.
De landing op Sword Beach
De aanval op Sword begon omstreeks 0300 met het lucht- en zee bombardement van Duitse kustverdedigings- en artilleriegronden. De landing moest worden geconcentreerd op Queen Red en Queen White voor Hermanville-sur-Mer, andere benaderingen hebben zich onoverkomelijk bewezen door ondiepten. Om 0725 vertrokken de eerste eenheden naar het strand. Dit waren de amfibische DD-tanks van de 13e / 18e Huzaren; ze werden op de voet gevolgd door de 8th Infantry Brigade, en door Royal Engineers in AVRE’s en de verschillende vreemd uitziende, gespecialiseerde voertuigen die de bijnaam ‘Hobart’s funnies’ hadden gekregen. De ingenieurs begonnen te werken aan het ruimen van mijnen en obstakels onder een gestage hagel van vuur van kleine wapens en artillerievuur vanaf de heuvels van Périers ten zuiden van Hermanville. De weerstand op het strand was aanvankelijk vrij sterk, met gesloopte voertuigen die opstapelen en slachtoffers ophogen; echter, met de meeste van hun gepantserde voertuigen met succes geland, waren de Britten in staat om snel de directe omgeving te beveiligen. Tegen 0930 hadden de ingenieurs zeven van de acht afritten van het strand opgeruimd, zodat de binnenlandse vooruitgang kon beginnen.
Britse en Franse commando’s stuitten op hevige weerstand in de badplaats Ouistreham, aan de oostelijke kant van Sword, maar waren in staat om vijandige stellingen te verwijderen. Tegen 1300 bereikte de eerste Special Service Brigade de bruggen over de rivier de Orne en het kanaal van Caen, en schakelde in met parachutisten van de 6th Airborne Division, die de bruggen vasthielden, nadat eerdere Duitse wapenbatterijen waren uitgeschakeld tijdens een felle nachtelijke strijd bij Merville.
Op de westelijke flank van Sword trokken commando’s van de 4e Special Service Brigade erop uit om Lion-sur-Mer veilig te stellen en een verbinding tot stand te brengen met de Canadese troepen op Juno Beach, maar ondervonden sterke weerstand en werden enkele uren vastgepind door zwaar vuur. Ondertussen hadden rond de belangrijkste landingsplaats de mannen van de 3e Infanterie Divisie Hermanville-sur-Mer veilig gesteld tegen 1000, maar vonden ze moeilijker omdat ze zich langzaam een weg omhoog vochten door Périers Ridge en landinwaarts verhuisden. Congestie naarmate meer mannen, voertuigen en uitrusting op het strand aankwamen, zorgde voor nog meer gecompliceerde zaken. Het werd geleidelijk duidelijk dat de Britten niet in staat zouden zijn om de aansluiting te maken met de 3e Canadese infanteriedivisie die nodig is om de rechterflank te beschermen bij een onmiddellijke aanval op Caen. Troepen van de Shropshire Light Infantry van de koning vervolgden hun weg langs de weg Hermanville-Caen, bereikten Biéville-Beuville, dicht bij Caen, maar werden gesteund door slechts een paar gemotoriseerde kanonnen, waarvan de flanken zichtbaar waren. Het probleem werd volledig verholpen toen de 21e Pantserdivisie, gebaseerd op Caen, op 6 juni de enige grote Duitse tegenaanval van D-Day lanceerde.
De Duitse tegenaanval op Sword
De 21e Pantserdivisie, met zijn formidabele inventaris van zo’n 127 Mk IV tanks, was bedoeld voor gebruik als snelle reactiemacht; op de ochtend van 6 juni was de commandant, Generalmajor Edgar Feuchtinger, echter in Parijs en Rommel in Duitsland. De afdeling was niet in staat om tot laat in de dag bestellingen en voorbereidingen voor een tegenaanval af te ronden. Rond 1700 werden twee stoten gelanceerd, ten oosten en ten westen van de rivier de Orne.
De oostelijke aanval, uitgevoerd door II Battalion en ondersteunende eenheden, onder majoor Hans von Luck, was bedoeld om het Orne-bruggehoofd van de 6th Airborne Division te vernietigen, maar werd vrijwel onmiddellijk stilgelegd door intense geallieerde luchtaanvallen en scheepsgeschut. In het westen deed een grotere Armored Group het aanvankelijk wat beter. Door gebruik te maken van de kloof tussen de sectoren Sword en Juno konden elementen van het 192e Panzergrenadier-regiment de kust bereiken in Lion-sur-Mer vóór 20.00 uur; echter, met weinig luchtafweereenheden en zeer weinig steun van de Luftwaffe, leden ook zij verwoestende verliezen aan geallieerde vliegtuigen.
Toen 250 zweefvliegtuigen van de Britse 6th Airlanding Brigade hun posities overvielen, op weg om het bruggenhoofd van de Orne in operatie Mallard te versterken, trokken de Duitser zich, in de veronderstelling dat ze op het punt stonden afgesneden te worden.
De Luftwaffe was bijzonder zwak in deze sector, maar probeerde de aanval te ondersteunen met een paar van de zeldzame verschijningen van daglicht die het op D-Day maakte. Generalfeldmarschall Hugo Sperrle, onder bevel van Luftflotte 3 (Air Fleet 3) was verantwoordelijk voor de luchtverdediging van Normandië en beval alle beschikbare troepen om het bruggenhoofd aan te vallen. Junkers Ju 88’s van Kampfgeschwader 54 (KG 54: Bomber Wing 54) vielen Britse posities aan met Butterfly Bombs. III./KG 54 trof Lion-sur-Mer terwijl I./KG 54 gebombardeerd verscheepte aan de monding van de Orne. No. 145 Wing RAF heeft vijf Duitse vliegtuigen onderschept en neergeschoten.
Resultaat landing op Sword Beach
Tegen het einde van D-Day waren 28.845 mannen van het I Corps aan wal gekomen over Sword. De Britse officiële historicus, L.F. Ellis, schreef dat “ondanks de Atlantik wall meer dan 156.000 mannen op de eerste dag van de campagne in Frankrijk waren geland.” Britse verliezen in het zwaardgebied bedroegen 683 mem. De Britten en Canadezen waren in staat om de volgende dag de rit op Caen aan te sluiten en te hervatten, maar drie dagen na de invasie werd de opmars gestopt. Op 7 juni werd Operatie Perch, een tangaanval door de 51e (Highland) Infanterie Divisie en XXX Corps, gelanceerd om Caen vanuit de oost- en westflank te omsingelen. De 21e Pantserdivisie stopte de 51ste Division-voorsprong en de aanval van XXX Corps resulteerde in de Battle of Villers-Bocage en de terugtrekking van de leidende elementen van de 7th Armored Division kort daarna. Het volgende offensief, met de codenaam Operation Epsom, werd op 26 juni gelanceerd door het VIII-korps om Caen vanuit het westen te omhullen. Duitse troepen slaagden erin het offensief in toom te houden, maar om dit te doen, waren ze verplicht al hun beschikbare middelen te gebruiken.
Op 27 juni lanceerden de 3rd Infantry Division en zijn ondersteunende tanks Operation Mitten. Het doel was om twee door de Duitsers bewoonde kastelen, la Londe en le Landel, te veroveren. De aanvankelijke avondaanval werd afgeslagen, maar de volgende ochtend bereikten aanvallen de doelstellingen en vernietigden verschillende Duitse tanks.
Operation Mitten kostte ten minste drie Britse tanks en 268 man. In 2003 schreef Copp dat vechten voor deze kastelen het gebied de “bloedigste vierkante mijl in Normandië” maakte. Scarfe schreef in 1947 dat, indien de operatie soepeler verliep, verdere elementen van de divisie en elementen van de 3e Canadese Divisie Operation Aberlour zouden hebben gelanceerd, een ambitieus plan om verschillende dorpen ten noorden van Caen te veroveren, maar de aanval werd geannuleerd door luitenant-generaal John Crocker.
Enkele dagen later lanceerde I Corps een nieuw offensief, met de codenaam Operation Charnwood, om Caen in bezit te krijgen. Bij een frontale aanval werd de noordelijke helft van de stad veroverd maar de Duitse troepen behielden het bezit van de stad ten zuiden van de rivier de Orne. De zuidelijke helft van Caen werd slechts 12 dagen later bezet door de Canadese infanterie tijdens operatie Atlantic.
