Paul Hausser (1880-1972) was een Duitse generaal die bekendheid verwierf door zijn leidende rol in de Waffen-SS, de militaire tak van de SS tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog was hij actief in de rehabilitatie van de Waffen-SS, met als doel hun militaire reputatie te herstellen en hen te onderscheiden van de betrokkenheid bij nazi-misdaden. Deze tekst onderzoekt Hausser’s militaire loopbaan, zijn rol binnen de Waffen-SS en zijn pogingen tot geschiedkundige revisionisme in de naoorlogse periode.
Inhouds opgave
Vroege leven en militaire carrière
Paul Hausser werd geboren op 7 oktober 1880 in Brandenburg an der Havel in een Pruisische militaire familie. Hij trad in 1892 toe tot het leger en rondde in 1899 zijn opleiding af aan een cadettenschool. Kort daarna werd hij benoemd tot luitenant in het 155e (7e West-Pruisische) Infanterieregiment. In 1911 studeerde Hausser af aan de prestigieuze Pruisische Militaire Academie in Berlijn. In 1912 trouwde hij met Elisabeth Gerard, en in 1913 kregen ze een dochter .
Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende Hausser in verschillende stafposities aan het oostfront, voornamelijk bij de 109e Infanteriedivisie tussen 1916 en 1918. Hij bereikte de rang van majoor in 1918 en werd na de oorlog behouden in de Reichswehr, het Duitse leger dat was opgericht na de oorlog .
Opkomst binnen de Waffen-SS
Na zijn pensionering uit de Reichswehr in 1932 met de rang van generaal-majoor, werd Hausser betrokken bij de paramilitaire organisatie Der Stahlhelm, een rechtse veteranenorganisatie. In 1933 werd deze organisatie opgenomen in de Sturmabteilung (SA), en kort daarna in de Schutzstaffel (SS). Hausser sloot zich in 1934 aan bij de SS-Verfügungstruppe (SS-VT), de voorloper van de Waffen-SS .
Hausser speelde een belangrijke rol bij de militaire en ideologische training van de SS-VT. In de jaren die volgden, groeide de Waffen-SS uit tot een militaire elite-eenheid die nauw samenwerkte met het reguliere Duitse leger. Hij leidde de 2e SS Panzerdivisie “Das Reich” tijdens de invasie van Frankrijk in 1940 en later tijdens Operatie Barbarossa in de Sovjet-Unie .
Belangrijke veldslagen: Kharkov, Kursk en Normandië
Hausser was betrokken bij verschillende belangrijke veldslagen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In februari 1943 leidde hij de Waffen-SS troepen tijdens de Derde Slag om Kharkov, waar zijn strategische terugtrekking tegen Hitler’s bevel in, de omsingeling van zijn troepen voorkwam. Ondanks deze ongehoorzaamheid, werd hij gepromoveerd en leidde hij het II SS Pantserkorps tijdens de Slag om Koersk, een van de grootste tankgevechten in de geschiedenis .
Tijdens de Slag om Normandië in 1944, kreeg Hausser het bevel over het Duitse Zevende Leger nadat generaal Dollmann omkwam. Tijdens de Falaise-pocket werd hij ernstig gewond, wat leidde tot het verlies van zijn kaak . Ondanks zijn militaire successen was Hausser een controversieel figuur vanwege zijn prominente rol binnen de Waffen-SS.
HIAG en naoorlogse revisionistische activiteiten
Na de Tweede Wereldoorlog speelde Hausser een leidende rol in de oprichting van HIAG (Hilfsgemeinschaft auf Gegenseitigkeit der Angehörigen der ehemaligen Waffen-SS), een veteranenorganisatie die streefde naar de juridische en historische rehabilitatie van de Waffen-SS. HIAG probeerde de rol van de Waffen-SS te herdefiniëren als een puur militaire eenheid die, volgens hun beweringen, geen rol had gespeeld in de oorlogsmisdaden van het nazi-regime .
Onder leiding van Hausser voerde HIAG een uitgebreide propagandacampagne om de Waffen-SS te presenteren als een “apolitieke en Europese strijdmacht” die vocht voor de bescherming van het continent, en niet betrokken was bij de Holocaust of andere nazi-misdaden . Deze historische revisionistische benadering werd echter sterk bekritiseerd en afgewezen door historici vanwege de nauwe betrokkenheid van de Waffen-SS bij oorlogsmisdaden.
Publicaties en geschiedvervalsing
Hausser schreef twee belangrijke boeken die de reputatie van de Waffen-SS trachtten te zuiveren. Zijn eerste boek, Waffen-SS im Einsatz (1953), stelde dat de Waffen-SS een heldhaftige, pan-Europese strijdmacht was die vocht voor een nobele zaak . Zijn tweede boek, Soldaten wie andere auch (1966), zette dit beeld voort en probeerde de Waffen-SS te presenteren als “soldaten zoals alle anderen” . Beide werken werden zwaar bekritiseerd vanwege hun tendentieuze karakter en hun poging om de rol van de Waffen-SS te bagatelliseren.
Historici wijzen er op dat Hausser en andere HIAG-leden de geschiedenis probeerden te herschrijven door de Waffen-SS los te koppelen van de bredere SS-organisatie, die verantwoordelijk was voor de misdaden van het nazi-regime .
Historische kritiek en ontkenning van oorlogsmisdaden
Ondanks de pogingen van HIAG om de geschiedenis van de Waffen-SS te herschrijven, hebben historici zoals Charles Sydnor en David Large deze revisionistische benadering ontmaskerd. Ze benadrukken dat de Waffen-SS onlosmakelijk verbonden was met de SS en actief betrokken was bij oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid . De suggestie van HIAG dat de Waffen-SS slechts een militaire organisatie was, wordt als historisch ongegrond beschouwd .
Hausser ging zelfs zo ver om in een open brief te beweren dat de SS-Totenkopfverbände, verantwoordelijk voor het beheer van concentratiekampen, “geen invloed hadden op de interne gang van zaken” binnen de kampen. Deze stelling negeerde echter het feit dat veel Waffen-SS-personeel direct betrokken was bij het bewaken van gevangenen en soms zelfs deelnamen aan de executies .
De invloed van HIAG in de jaren 1970
Tegen de jaren 1970 had HIAG onder Hausser’s leiding een monopolie gevestigd op de historische representatie van de Waffen-SS in West-Duitsland. Door gebruik te maken van publicaties, publieke toespraken en historische herschrijvingen, probeerde HIAG een mythe te creëren waarin de Waffen-SS werd neergezet als een elite-eenheid die losstond van nazi-ideologie en oorlogsmisdaden . Deze inspanningen werden echter door historici afgedaan als geschiedvervalsing en misleiding .
Conclusie
Paul Hausser was een belangrijk figuur in zowel de militaire geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog als in de naoorlogse inspanningen om de Waffen-SS te rehabiliteren. Hoewel hij een aanzienlijke invloed had op de ontwikkeling van de Waffen-SS en later HIAG, is zijn nalatenschap onlosmakelijk verbonden met pogingen tot geschiedvervalsing en het ontkennen van de betrokkenheid van de Waffen-SS bij nazi-misdaden. Zijn revisionistische benadering van de geschiedenis is breed verworpen door historici, die zijn beweringen als onjuist en misleidend beschouwen.
Bronnen en meer informatie
- Sydnor, Charles W. Soldiers of Destruction: The SS Death’s Head Division, 1933-1945. Princeton University Press, 1990.
- Large, David Clay. Germans to the Front: West German Rearmament in the Adenauer Era. University of North Carolina Press, 1996.
- Afbeelding: :Bundesarchiv, Bild 146-1973-122-16 / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 DE, via Wikimedia Commons
- MacKenzie, S.P. The History of the Waffen-SS. Overlook Press, 2004.
- Bronnen Mei1940
- Picaper, Jean-Paul. La Waffen-SS: Histoire et Crimes. Perrin, 2000.
- Wilke, Karsten. Die “Hilfsgemeinschaft auf Gegenseitigkeit” (HIAG) 1950–1990: Veteranen der Waffen-SS in der Bundesrepublik. Schöningh, 2011.
