De Douglas B-18 Bolo was een Amerikaanse tweemotorige zware bommenwerper die tijdens de late jaren 1930 en vroege jaren 1940 diende bij de United States Army Air Corps (USAAC) en de Royal Canadian Air Force (RCAF), waar het toestel bekend stond als de Digby. Ontwikkeld door de Douglas Aircraft Company als vervanging voor de verouderde Martin B-10, was de B-18 in de begintijd een belangrijk toestel, maar werd tegen het begin van de Tweede Wereldoorlog snel achterhaald door geavanceerdere bommenwerpers.
Ondanks zijn tekortkomingen, zoals beperkte snelheid en een relatief klein bommenruim, bleef de B-18 in dienst voor secundaire taken zoals antisubmarinepatrouilles en transportdiensten.
Inhouds opgave
Ontwerp en ontwikkeling
In 1934 diende de United States Army Air Corps (USAAC) een verzoek in voor een tweemotorige zware bommenwerper die twee keer zoveel bommen kon vervoeren als de Martin B-10, een toestel dat destijds de standaard was in de Amerikaanse luchtmacht. Tijdens evaluaties op Wright Field presenteerde Douglas het ontwerp van de DB-1, die concurreerde met de Boeing Model 299 (later bekend als de B-17 Flying Fortress) en de Martin 146.
Hoewel het ontwerp van Boeing technisch superieur was, viel het af vanwege de vier motoren, die het toestel te duur maakten voor massaproductie. Bovendien crashte het prototype, wat de aankoop ervan verder vertraagde. Douglas won uiteindelijk het contract dankzij de lagere prijs van hun toestel: de DB-1 kostte $58.500, terwijl het Boeing Model 299 $99.620 kostte. In januari 1936 werd het ontwerp goedgekeurd voor productie als de B-18.
Het ontwerp van de B-18 was gebaseerd op de Douglas DC-2, met aanpassingen zoals een grotere spanwijdte en een verlengde romp die ruimte bood voor een gesloten bommenruim. Het toestel was bewapend met handbediende geschuttorens in de neus, rug en buik van het toestel. Hoewel Preston Tucker’s bedrijf contracten kreeg voor de levering van op afstand bediende geschuttorens, bleken deze onbetrouwbaar en werden ze nooit operationeel gebruikt.
Technische kenmerken
De Douglas B-18 Bolo was relatief eenvoudig en degelijk ontworpen, met de volgende technische specificaties:
- Bemanning: 6 personen
- Lengte: 17,63 meter
- Spanwijdte: 27,28 meter
- Hoogte: 4,62 meter
- Leeg gewicht: 7.403 kg
- Maximaal startgewicht: 12.552 kg
- Aandrijving: 2 Wright R-1820-53 Cyclone 9-cilinder luchtgekoelde radiale zuigermotoren, elk goed voor 1.000 pk
- Maximumsnelheid: 348 km/u op 3.000 meter hoogte
- Bereik: 1.400 km
- Bewapening: 3 × 7,62 mm machinegeweren, bommenlast van 910 kg (normaal), maximaal 2.000 kg
Radar en magnetische anomaliedetector (MAD) van de B-18
De Douglas B-18 Bolo, oorspronkelijk ontwikkeld als bommenwerper, werd tegen het midden van de Tweede Wereldoorlog aangepast voor anti-onderzeeër oorlogsvoering. Een groot aantal B-18’s werd omgebouwd tot de B-18B-variant, waarbij ze werden uitgerust met geavanceerde detectietechnologieën zoals radar en een magnetische anomaliedetector (MAD). Deze technologieën waren cruciaal voor het opsporen van vijandelijke onderzeeërs, vooral tijdens patrouilles boven de Atlantische Oceaan en het Caribisch gebied.
SCR-517 ASV-radar
De B-18B werd voorzien van de SCR-517-radar, een lucht-grond zoekradar die specifiek was ontwikkeld voor het opsporen van onderzeeërs. Deze radar maakte gebruik van ASV-technologie (Air-to-Surface Vessel), wat inhield dat het signalen uitzond die door het wateroppervlak konden dringen en de locatie van onderzeeërs konden detecteren wanneer deze zich net onder het wateroppervlak bevonden.
De SCR-517-radar werd gemonteerd in de neus van de B-18B en was verantwoordelijk voor het geven van een nauwkeurige locatie van vijandelijke schepen en onderzeeërs. Het systeem verbeterde de effectiviteit van de B-18 aanzienlijk tijdens anti-onderzeeëroperaties, vooral in het Caribisch gebied, waar het succes boekte bij het opsporen en vernietigen van Duitse U-boten.
Magnetische anomaliedetector (MAD)
Naast radar werden sommige B-18B’s uitgerust met een magnetische anomaliedetector (MAD), een technologie die subtiele veranderingen in het aardmagnetisch veld detecteert, veroorzaakt door de aanwezigheid van grote metalen objecten zoals onderzeeërs. Het MAD-systeem was bijzonder effectief bij het opsporen van onderzeeërs die zich in dieper water bevonden of die pogingen deden om radarontdekking te vermijden door onder het wateroppervlak te duiken.
De MAD-sensor werd gemonteerd in een lange staartuitbreiding van het vliegtuig, soms aangeduid als een “staartboom”. Dit apparaat kon nauwkeurige gegevens verzamelen terwijl de B-18 op lage hoogte boven de oceaan vloog, waardoor het mogelijk werd om verborgen onderzeeërs te lokaliseren. Zodra de positie van een onderzeeër was vastgesteld, konden de bemanning van de B-18 die positie gebruiken om dieptebommen of torpedo’s af te werpen.
Operationele geschiedenis
Vroege inzet en tekortkomingen
De eerste B-18 toestellen werden in de eerste helft van 1937 geleverd aan USAAC-eenheden voor test- en evaluatiedoeleinden. Het eerste operationele gebruik vond plaats bij de 7th Bombardment Group op Hamilton Field, Californië. Tegen 1940 waren de meeste bommenwerpereenheden van de USAAC uitgerust met B-18’s of B-18A’s, een verbeterde versie van het toestel met krachtigere motoren en een aangepast bommenrichterscompartiment.
Hoewel de B-18 in zijn tijd een modern toestel was, bleek het al snel dat het achterhaald was in vergelijking met buitenlandse ontwerpen. In 1939 maakten zowel de Sovjet-Iljoesjin TsKB-30 als de Japanse Mitsubishi G3M2 langeafstandsvluchten die het prestatievermogen van de B-18 ver overtroffen. Beide toestellen hadden een grotere actieradius, konden zwaardere bommen vervoeren en waren beter bewapend voor defensieve doeleinden.
De aanval op Pearl Harbor
Tegen de tijd van de aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941 was de B-18 grotendeels verouderd. Veel van de toestellen die in de Filipijnen en Hawaï gestationeerd waren, werden vernietigd op de grond tijdens de eerste Japanse aanvallen. De weinige B-18’s die de aanval overleefden, speelden slechts een minimale rol in verdere operaties. Ze werden al snel vervangen door modernere bommenwerpers zoals de Boeing B-17 Flying Fortress en de Consolidated B-24 Liberator.
Anti-onderzeeër oorlogvoering
Een aanzienlijk deel van de overgebleven B-18’s werd omgebouwd voor anti-onderzeeërpatrouilles, met name in de Caribische Zee en rond de Amerikaanse oostkust. Deze aangepaste toestellen, aangeduid als B-18B, waren uitgerust met radar en magnetische anomaliedetectoren (MAD) om Duitse U-boten op te sporen. In een van de eerste successen werd op 22 augustus 1942 een B-18B ingezet om de Duitse onderzeeër U-654 tot zinken te brengen in het Caribisch gebied.
De B-18B’s werden echter al snel vervangen door de veel effectievere B-24 Liberators, die een grotere actieradius en een zwaardere bommenlast hadden. Dit zorgde ervoor dat het laatste gat in de geallieerde anti-onderzeebootverdediging in de Atlantische Oceaan werd gesloten.
De Royal Canadian Air Force en de Digby Mark I
In 1940 verwierf de Royal Canadian Air Force 20 B-18A’s, die in Canada bekend stonden als Douglas Digby Mark I. Deze toestellen werden voornamelijk ingezet voor patrouilletaken en waren toegewezen aan 10 Squadron om de Westland Wapiti’s te vervangen. De Digbys speelden een beperkte rol in de geallieerde antisubmarineoorlog en waren betrokken bij het tot zinken brengen van verschillende Duitse U-boten, waaronder de U-520 op 30 oktober 1942.
Varianten
De B-18 kende verschillende varianten, waaronder:
- DB-1: Prototype van de B-18, 1 gebouwd.
- B-18: Initiële productieversie, 133 gebouwd.
- B-18A: Versie met krachtigere motoren en een aangepast bommenrichterscompartiment, 217 gebouwd.
- B-18B: Anti-onderzeeërversie met radar en MAD, 122 geconverteerd.
- C-58: Omgebouwde transportversie van de B-18A.
- Digby Mark I: Canadese versie van de B-18A, ingezet voor patrouilletaken.
Vliegtuigen in musea
Van de honderden B-18’s die werden gebouwd, bestaan er nog maar zes exemplaren, waarvan vijf worden tentoongesteld in musea in de Verenigde Staten. Deze toestellen zijn te bezichtigen op verschillende locaties, waaronder het Castle Air Museum in Californië en het National Museum of the United States Air Force in Ohio.
Conclusie
De Douglas B-18 Bolo speelde een belangrijke, zij het kortdurende rol in de begindagen van de Tweede Wereldoorlog. Hoewel het toestel snel werd ingehaald door modernere ontwerpen, vervulde het waardevolle taken als antisubmarinepatrouilles en training. Tegen het einde van de oorlog was de B-18 grotendeels vervangen, maar zijn bijdrage aan de verdediging van het westelijk halfrond en zijn rol in de ontwikkeling van luchtoorlogvoering kunnen niet worden genegeerd.
Bronnen en meer informatie
- Castle Air Museum. “Douglas B-18 Bolo.” Geraadpleegd op 1 oktober 2024.
- National Museum of the United States Air Force. “B-18 Bolo.” Geraadpleegd op 1 oktober 2024.
- Pima Air & Space Museum. “B-18B.” Geraadpleegd op 1 oktober 2024.
- Pacific Air Museum. “Douglas B-18 Restoration Project.” Geraadpleegd op 1 oktober 2024.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: National Museum of the United States Air Force, Public domain, via Wikimedia Commons
