HMS Eclipse was een E-klasse torpedobootjager van de Royal Navy die tijdens de Tweede Wereldoorlog actief was in verschillende maritieme theaters, waaronder de Atlantische Oceaan, de Arctische wateren en de Middellandse Zee.
Inhouds opgave
Ontwerp en specificaties
Verbeterde E-klasse
De E-klasse torpedobootjagers, waaronder Eclipse, waren een verbeterde versie van de voorgaande D-klasse schepen. Ze werden ontworpen met het oog op betere prestaties en bewapening, essentieel voor de veeleisende maritieme operaties tijdens de oorlogsjaren.
Technische kenmerken
- Waterverplaatsing: 1.405 long tons (1.428 ton) standaard, 1.940 long tons (1.970 ton) bij volle belading.
- Lengte: 329 voet (100,3 m).
- Breedte: 33 voet 3 inch (10,1 m).
- Diepgang: 12 voet 6 inch (3,8 m).
- Aandrijving: Twee Parsons stoomturbines aangedreven door drie Admiralty-drielingketels.
- Vermogen: 36.000 shp (27.000 kW).
- Snelheid: 35,5 knopen (65,7 km/u).
- Bemanning: 145 officieren en manschappen.
- Actieradius: 6.350 zeemijl (11.760 km) bij een snelheid van 15 knopen (28 km/u).
Bewapening en uitrusting
- Hoofdkanonnen: Vier enkelvoudige 4,7-inch (120 mm) Mark IX-kanonnen.
- Luchtafweer: Twee viervoudige 0,5-inch (12,7 mm) Vickers-machinegeweren.
- Torpedobuizen: Twee viervoudige 21-inch (533 mm) torpedolanceerinrichtingen.
- Dieptebommen: Eén dieptebomrek en twee werpers, met aanvankelijk 20 dieptebommen, later verhoogd tot 35.
Sensoren
De HMS Eclipse was uitgerust met zowel ASDIC (sonar) als radar, belangrijke sensoren voor detectie tijdens de Tweede Wereldoorlog. ASDIC was een vroege sonar die onderzeeboten opspoorde door geluidsgolven uit te zenden en de teruggekaatste signalen te analyseren.
Dit maakte de Eclipse effectief in anti-onderzeebootoperaties. Daarnaast kreeg het schip waarschijnlijk een Type 286 radar voor kortbereik-oppervlaktedetectie, en mogelijk later een Type 271 radar voor nauwkeurige doelindicatie, wat essentieel was voor het traceren van vijandelijke schepen en objecten in slechte weersomstandigheden of bij duisternis. Deze combinatie van sensoren maakte Eclipse een veelzijdig en effectief escorte- en gevechtsschip.
Bouw en vroege carrière
Constructie en lancering
HMS Eclipse werd op 1 november 1932 besteld als onderdeel van het marineprogramma van 1931. De kiel werd gelegd op 22 maart 1933 in de scheepswerf van Denny in Dumbarton. Op 12 april 1934 werd het schip te water gelaten en op 29 november 1934 in dienst gesteld. De bouwkosten bedroegen £246.664, exclusief door de overheid geleverde apparatuur zoals bewapening.
Dienst in het thuisfront en de Middellandse Zee
Aanvankelijk werd Eclipse toegewezen aan de 5e Torpedobootjager Flottielje van de Home Fleet. Ze patrouilleerde rondom de Britse eilanden totdat ze op 31 augustus 1935 vertrok naar de Middellandse Zee in reactie op de Abessinië-crisis. Ze opereerde vanuit Haifa en later vanuit Alexandrië, voordat ze in maart 1936 terugkeerde naar Groot-Brittannië voor een refit bij Devonport.
Operaties tijdens de Tweede Wereldoorlog
Operatie Menace (1940)
In het najaar van 1940 nam Eclipse deel aan Operatie Menace, een poging om troepentransporten naar West-Afrika te beschermen tijdens de geplande landingen bij Dakar. De operatie werd later afgebroken, en het schip keerde terug naar Freetown, Sierra Leone, voor reparaties en vervolgens naar Gibraltar.
Operatie EF en Gauntlet (1941)
Na een refit in Devonport in april 1941 hervatte Eclipse haar operaties en werd ingezet bij de bescherming van mijnenleggende konvooien in de Noordelijke Barrage. In juli 1941 nam ze deel aan Operatie EF, een aanval op de Noorse havens Kirkenes en Petsamo, als onderdeel van Force P. In augustus 1941 werd Eclipse ingezet voor Operatie Gauntlet, waarbij ze troepen begeleidde naar Spitsbergen om mijnapparatuur te vernietigen en burgers te evacueren.
Operatie Gearbox en terugkeer naar Scapa Flow
Van juni tot augustus 1942 was HMS Eclipse betrokken bij Operatie Gearbox, waarbij ze fungeerde als escorteschip voor bevoorradingsoperaties naar Spitsbergen. In september begeleidde ze schepen om een tankstation op te zetten en een garnizoen te bevoorraden. Hierna keerde ze terug naar Scapa Flow voor dienst in de 8e Torpedobootjager Flottielje.
De slag om konvooien: Convoy HX 231 (1943)
In april 1943 escorteerde Eclipse Convoy HX 231, een belangrijke geallieerde scheepsformatie. Het konvooi werd aangevallen door 11 U-boten, en Eclipse redde 16 overlevenden van het Nederlandse vrachtschip Blitar. De geredde bemanningsleden werden naar Reykjavík gebracht.
De aanval op Gaetano Donizetti (1943)
In september 1943 onderschepte Eclipse de Italiaanse vrachtvaarder Gaetano Donizetti, die door de Duitsers was gevorderd om wapens te vervoeren en Italiaanse krijgsgevangenen mee te nemen naar Rhodos. Onder commando van Commandant E. Mack opende Eclipse het vuur en bracht het schip tot zinken. Alle 1.600 Italiaanse gevangenen en de bemanning kwamen om, evenals de Duitse bemanningsleden aan boord.
Het einde van HMS Eclipse
Op 24 oktober 1943 liep Eclipse op een mijn in de Egeïsche Zee, nabij Kalymnos, op de coördinaten 37°01′N 27°11′E. Het schip brak in tweeën en zonk binnen vijf minuten. Van de 145 bemanningsleden overleefden 119 het incident niet, samen met 134 soldaten van het 4e Bataljon van de Buffs (Royal East Kent Regiment).
Conclusie
HMS Eclipse was een essentieel onderdeel van de Royal Navy gedurende de Tweede Wereldoorlog en speelde een belangrijke rol in verschillende maritieme operaties, van de Atlantische konvooien tot gevechten in de Middellandse Zee. Het schip diende met eer en werd uiteindelijk getroffen door de gevaren die inherent zijn aan oorlog op zee.
Bronnen en meer informatie
- Colledge, J. J., & Warlow, B. (2006). Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy (Revised ed.). London: Chatham Publishing.
- English, J. (1993). Amazon to Ivanhoe: British Standard Destroyers of the 1930s. Kendal, England: World Ship Society.
- Afbeelding: Royal Navy official photographer, Public domain, via Wikimedia Commons
- Friedman, N. (2006). British Destroyers & Frigates: The Second World War and After. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press.
- Lenton, H. T. (1998). British & Empire Warships of the Second World War. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press.
- Whitley, M. J. (1988). Destroyers of World War Two: An International Encyclopedia. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press.
- Bronnen Mei1940
