De Italiaanse kruiser Alberto di Giussano in WOII

De Italiaanse kruiser Alberto di Giussano tijdens de Tweede Wereldoorlog, bekend om haar snelheid en tragisch einde bij Kaap Bon.
De Alberto di Giussano, een Italiaanse kruiser, zonk in 1941 na een onderschepping door geallieerde torpedobootjagers bij Kaap Bon.

De Alberto di Giussano was een Italiaanse lichte kruiser van de Giussano-klasse, genoemd naar de fictieve middeleeuwse condottiero Alberto da Giussano. Dit schip maakte deel uit van de Regia Marina (de Italiaanse Koninklijke Marine) en speelde een actieve rol tijdens de vroege jaren van de Tweede Wereldoorlog.

Ontwerp en technische specificaties

De Giussano-klasse kruisers, waartoe de Alberto di Giussano behoorde, werden ontworpen als snelle en lichtbewapende schepen die geschikt waren voor het onderscheppen van vijandelijke eenheden. Hieronder volgen de belangrijkste technische specificaties:

  • Waterverplaatsing: 6.571 ton (standaard), 6.954 ton (volledig beladen)
  • Lengte: 169,3 meter
  • Breedte: 15,5 meter
  • Diepgang: 5,3 meter
  • Aandrijving: 6 Yarrow-Ansaldo ketels, 2 Belluzo-turbines, 2 schroefassen met een vermogen van 95.000 pk
  • Snelheid: Maximaal 37 knopen (69 km/u)
  • Bereik: 3.800 zeemijl bij 18 knopen
  • Bemanning: 507 personen
  • Bewapening:
    • 8 × 152 mm /53 kanonnen (in vier dubbele opstellingen)
    • 6 × 100 mm /47 kanonnen (in drie dubbele opstellingen)
    • 8 × 37 mm 54-kaliber luchtafweerkanonnen
    • 8 × 13,2 mm machinegeweren
    • 4 × 533 mm torpedobuizen
  • Pantsering:
    • Dekken: 20 mm
    • Pantsergordel: 24 mm
    • Torens: 23 mm
    • Commandotoren: 40 mm
  • Vliegtuigen: 2 CANT 25AR (later vervangen door Ro.43) watervliegtuigen
  • Luchtvaartfaciliteiten: 1 katapultlanceerinrichting

Vroege operaties en Spaanse Burgeroorlog

Na haar tewaterlating op 27 april 1930 nam de Alberto di Giussano deel aan verschillende operaties in de jaren 1930. Ze maakte deel uit van het 2e Eskader en voerde tijdens de Spaanse Burgeroorlog enkele missies uit om de Italiaanse belangen in de Middellandse Zee te beschermen. Deze periode bestond voornamelijk uit patrouilles en ondersteuning van de Italiaanse marineactiviteiten.

Deelname aan de Tweede Wereldoorlog

Op 10 juni 1940, toen Italië officieel betrokken raakte bij de Tweede Wereldoorlog, was de Alberto di Giussano ingedeeld bij de 4e Kruiserdivisie van het 1e Eskader, samen met haar zusterschip Alberico da Barbiano. Ze nam deel aan de Slag bij Punta Stilo in juli 1940, een confrontatie tussen de Italiaanse en Britse vloot in de Ionische Zee.

In augustus 1940 werd de kruiser ingezet voor een mijnenlegoperatie nabij Pantelleria, een strategisch belangrijke Italiaanse eilandpositie. Daarnaast fungeerde de Alberto di Giussano gedurende de rest van het jaar als escorte en bewaking voor konvooien die troepen en voorraden naar Noord-Afrika vervoerden.

De noodlottige missie naar Noord-Afrika

In december 1941 werd de Alberto di Giussano, samen met haar zusterschip Alberico da Barbiano, ingezet voor een gevaarlijke transportmissie. Beide schepen moesten benzine en andere voorraden vervoeren naar de Duitse en Italiaanse eenheden van het Afrikakorps, die dringend bevoorrading nodig hadden. Om het transport zo snel mogelijk te laten verlopen, werden jerrycans en andere containers met benzine op de open dekken van de schepen geladen. Deze lading, gecombineerd met de snelheid van de kruisers, werd gezien als voldoende bescherming tegen vijandelijke aanvallen.

De Slag bij Kaap Bon

De missie verliep niet volgens plan. Op 13 december 1941 werden de Alberto di Giussano en de Alberico da Barbiano onderschept door vier Britse torpedobootjagers, die met behulp van radar geleid werden. Deze schepen omvatten de HMS Sikh, HMS Legion, HMS Maori, en het Nederlandse schip HNLMS Isaac Sweers.

De Alberto di Giussano wist slechts drie salvo’s af te vuren voordat ze geraakt werd door een torpedo in het midden van het schip, gevolgd door beschietingen die ernstige schade aanrichtten. Het schip kwam stil te liggen en brand brak uit. Ondanks de inspanningen van de bemanning om het vuur te blussen, bleek het gevecht tevergeefs. De kruiser brak in tweeën en zonk om 04.22 uur. Van de 720 bemanningsleden aan boord vonden 283 personen de dood. Kapitein Giovanni Marabotto overleefde het incident.

Gevolgen en betekenis

De ondergang van de Alberto di Giussano illustreerde de risico’s van noodgedwongen en slecht voorbereide maritieme operaties. De keuze om snel varende kruisers voor een dergelijke missie te gebruiken zonder voldoende lucht- of escortebescherming bleek fataal. Dit incident benadrukte ook het belang van radar in moderne zeeslagen en de gevaren van brandbare lading op marineschepen.

Conclusie

De Alberto di Giussano speelde een belangrijke rol in de vroege fasen van de Tweede Wereldoorlog voor de Italiaanse marine, maar haar inzet eindigde tragisch tijdens de Slag bij Kaap Bon. Dit schip en zijn bemanning belichamen het moedige, maar soms roekeloze karakter van de maritieme strategieën van de Regia Marina. De les van deze missie heeft bijgedragen aan een beter begrip van de complexiteit en de gevaren van oorlogvoering op zee.

Bronnen en meer informatie

  1. Brescia, Maurizio (2012). Mussolini’s Navy: A Reference Guide to the Regina Marina 1930–45. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-544-8.
  2. Fraccaroli, Aldo (1968). Italian Warships of World War II. Shepperton, UK: Ian Allan. ISBN 0-7110-0002-6.
  3. Afbeelding: Alberto di Giussano Public Domain Wiki Commens
  4. Chesneau, Roger, ed. (1980). Conway’s All The World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press. ISBN 0-85177-146-7.
  5. Whitley, M. J. (1995). Cruisers of World War Two: An International Encyclopedia. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-141-6.
  6. Bronnen Mei1940