De Nagato was een super-dreadnought slagschip van de Japanse Keizerlijke Marine (IJN), vernoemd naar de oude Nagato-provincie. Ze was het eerste schip in haar klasse en werd voltooid in 1920. De Nagato speelde een belangrijke rol in het interbellum en de Tweede Wereldoorlog en werd uiteindelijk het enige Japanse slagschip dat het einde van de oorlog overleefde.
Inhouds opgave
Bouw en vroege dienstjaren
De bouw van de Nagato begon op 28 augustus 1917 in de Kure Marinewerf en werd gelanceerd op 9 november 1919. Haar voltooiing op 15 november 1920 markeerde een nieuw tijdperk in de Japanse maritieme macht. Met een totale lengte van 215,8 meter en een breedte van 29,02 meter was de Nagato ontworpen om 32.720 ton te verplaatsen bij standaard belading en tot 39.116 ton bij volle belading. Ze bood plaats aan een bemanning van 1.333 personen, een aantal dat toenam tot ongeveer 1.734 in 1944, met toenemende oorlogsdruk.
In haar eerste jaren speelde de Nagato een humanitaire rol. In 1923 vervoerde ze voorraden naar overlevenden van de Grote Kantō-aardbeving, die grote schade aanrichtte in de regio Tokyo. Deze missie benadrukte haar veelzijdigheid en de mogelijkheden van de IJN om snel te reageren op crisissituaties.
Modernisering (1934-1936)
Tussen 1934 en 1936 onderging de Nagato een ingrijpende modernisering om haar gevechtskracht en operationele capaciteiten te vergroten. Haar voorste bovenbouw werd omgebouwd tot een pagodemast, wat haar een iconisch silhouet gaf. Tegelijkertijd werd de achtersteven verlengd met 7,55 meter, wat leidde tot een totale lengte van 224,94 meter. Dit zorgde voor verbeteringen in snelheid en stabiliteit. Om het extra gewicht van de bepantsering en uitrusting te compenseren, werd de Nagato uitgerust met torpedobulges voor extra onderwaterbescherming.
Tijdens deze modernisering werden ook de stoomturbines vervangen en werden 21 verouderde ketels vervangen door tien oliegestookte Kampon-ketels. Dit verhoogde de werkdruk tot 22 kg/cm² en de temperatuur tot 300 °C, waardoor de algehele efficiëntie toenam. De aanpassingen verbeterden haar topsnelheid tot 24,98 knopen (ongeveer 46,26 km/u) bij 82.300 pk.
Bewapening en bepantsering
De primaire bewapening van de Nagato bestond uit acht 41 cm (16 inch) kanonnen, geplaatst in vier dubbelkanonnen. Deze hadden een vuursnelheid van twee schoten per minuut en een maximaal bereik van 37.900 meter na de modernisering van de torens. De secundaire bewapening bestond oorspronkelijk uit twintig 14 cm kanonnen, gemonteerd in kazematten langs de romp en in de bovenbouw.
De bepantsering van het slagschip was indrukwekkend en weerspiegelde de focus van de IJN op offensieve kracht en bescherming. De waterlijnpantsergordel was 305 mm dik en liep taps toe naar 100 mm aan de onderzijde. De bovenste laag pantser was 229 mm dik. Verder bood het schip bescherming aan kritieke delen met een dekpantser van 69 tot 75 mm dikte en een commandotoren met zijpantser van 369 mm.
Nagato in de Tweede Wereldoorlog: de vroege conflicten en de Slag om Midway
Rol bij het begin van de oorlog
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog speelde de Nagato een prominente rol als vlaggenschip van admiraal Isoroku Yamamoto. Op 2 december 1941 gaf Yamamoto vanaf de Nagato het beroemde codewoord “Niitaka yama nobore” (Beklim de berg Niitaka), waarmee hij de aanval op Pearl Harbor in gang zette. Hoewel de Nagato niet direct deelnam aan de aanval, dekte ze de terugtocht van de Japanse vloot die betrokken was bij de operatie. Dit markeerde haar eerste belangrijke bijdrage aan de oorlogsinspanningen van Japan.
Deelname aan de Slag om Midway
De Nagato nam deel aan de Slag om Midway in juni 1942, als onderdeel van de hoofdmacht van de Japanse vloot. Tijdens deze slag, die een beslissende wending betekende in de oorlog in de Stille Oceaan, speelde de Nagato echter een beperkte operationele rol. Ze zag geen directe gevechtsactie, hoewel ze zich voorbereidde om Amerikaanse strijdkrachten in een nachtelijk gevecht te betrekken, een plan dat uiteindelijk niet werd uitgevoerd vanwege het terugtrekken van de Amerikaanse vloot na het verlies van vier Japanse vliegdekschepen.
Activiteiten in de thuiswateren
Na de Slag om Midway bracht de Nagato het grootste deel van de daaropvolgende twee jaar door met training in Japanse wateren. Dit weerspiegelde een veranderende strategie van de Japanse marine, die prioriteit gaf aan defensieve voorbereidingen na de verliezen bij Midway. Deze periode diende om de bemanning scherp te houden en de operationele gereedheid van het schip te waarborgen.
Stationering in Truk en latere acties
Midden 1943 werd de Nagato overgeplaatst naar Truk, een belangrijke Japanse marinebasis in de Caroline-eilanden. Hoewel ze tijdens deze periode geen directe gevechtsactie ondernam, stond ze in de frontlinie van de Japanse defensieve strategieën tegen toenemende Amerikaanse aanvallen in de Stille Oceaan. Haar eerste significante deelname aan de gevechten vond plaats in juni 1944, tijdens de Slag in de Filipijnenzee, waar ze werd aangevallen door Amerikaanse vliegtuigen. Hoewel de Nagato geen groot succes boekte in de strijd, diende ze wel als escorteschip voor de Japanse vliegdekschepen.
In oktober 1944, tijdens de Slag in de Golf van Leyte, vuurde de Nagato voor het eerst haar hoofdbewapening af op vijandelijke schepen. Deze slag, die deel uitmaakte van de Japanse poging om de Amerikaanse amfibische invasie van de Filipijnen te stoppen, was een van de grootste zeegevechten in de geschiedenis. Ondanks haar bijdragen werd de Nagato slechts licht beschadigd en keerde ze de volgende maand terug naar Japan.
Nagato’s laatste dagen in de Tweede Wereldoorlog
De omschakeling naar een verdedigingsplatform
Na haar terugkeer in Japan in november 1944 kreeg de Nagato te maken met een gebrek aan brandstof en middelen, een probleem dat steeds nijpender werd voor de Japanse Keizerlijke Marine in de latere stadia van de oorlog. Hierdoor werd besloten om het schip niet volledig te repareren. In plaats daarvan werd de Nagato omgebouwd tot een drijvend luchtafweergeschut en toegewezen aan kustverdedigingstaken. Deze aanpassingen omvatten het verwijderen van de tops van de hoofdmast en schoorsteen om de schootsvelden voor de luchtafweergeschutten te verbeteren. Extra Type 89 127 mm kanonnen en Type 96 25 mm luchtafweerkanonnen werden toegevoegd om haar verdedigingscapaciteiten te versterken.
Ondanks deze versterkingen bleven de mogelijkheden van de Nagato beperkt. Haar bewapening, vooral de Type 96 25 mm kanonnen, had ernstige tekortkomingen, waaronder een te kleine magazijncapaciteit en problemen met richtsnelheid en nauwkeurigheid. Deze zwakke punten maakten haar effectiviteit als anti-luchtvaartuigverdediging beperkt, vooral tegen de voortdurende en intensieve luchtaanvallen van de geallieerden.
Bombardementen en verdere schade
Op 18 juli 1945 werd de zwaar gecamoufleerde Nagato aangevallen door Amerikaanse carrier-based vliegtuigen als onderdeel van admiraal William Halsey Jr.’s campagne om de laatste resterende Japanse kapitaalschepen te vernietigen. Ze werd geraakt door twee bommen. De eerste bom trof de brug en doodde onder andere haar commandant, de uitvoerend officier en twaalf matrozen. De tweede bom sloeg in op het dek achter de hoofdmast en veroorzaakte aanzienlijke schade, hoewel de belangrijkste structuren van het schip intact bleven. Een onontplofte raket trof haar achtersteven, maar had geen ernstige gevolgen.
Om de geallieerden te misleiden en hen te doen geloven dat de Nagato ernstig was beschadigd, werd een deel van haar ballast gevuld met zeewater, waardoor ze dieper in het water lag alsof ze gezonken was. Ondanks deze beschadigingen bleef het schip operationeel, maar haar rol bleef beperkt tot kustverdediging zonder verdere mobiliteit.
Het einde van de oorlog en bezetting
Toen Japan zich op 15 augustus 1945 overgaf, was de Nagato het enige Japanse slagschip dat nog drijvende was. Op dat moment was ze sterk verzwakt en deels ontmanteld, met een bemanning die was teruggebracht tot minder dan 1.000 man. Haar schijnbare status als onbruikbaar oorlogsschip zorgde ervoor dat ze tijdens de laatste weken van de oorlog geen grote militaire rol meer speelde. Op 30 augustus 1945 werd ze door een team van Amerikaanse mariniers en zeelieden van de USS Iowa en de USS Horace A. Bass veiliggesteld na de start van de bezetting van Japan.
De Nagato werd officieel uit het register van de Japanse marine verwijderd op 15 september 1945. Hiermee eindigde haar carrière als oorlogsvaartuig en werd ze een symbool van het einde van de Japanse maritieme dominantie.
Nagato’s lot na de oorlog en haar ondergang
Deelname aan operation crossroads
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werd de Nagato geselecteerd om te dienen als doelwit in Operation Crossroads, een reeks kernproeven georganiseerd door de Verenigde Staten bij Bikini Atoll in 1946. Deze proeven waren bedoeld om de effecten van nucleaire explosies op schepen en materieel te onderzoeken. De zwaar beschadigde en slecht onderhouden Nagato vertrok in maart 1946 vanuit Yokosuka met een gemengde bemanning van Amerikaanse en Japanse zeelieden onder het bevel van kapitein W.J. Whipple. Haar reis naar Eniwetok verliep moeizaam; ze kon slechts een snelheid van 10 knopen halen vanwege defecte propellers en onderwaterbeschadigingen die nog stamden uit de laatste gevechten in 1945.
Bij aankomst in Eniwetok onderging de Nagato tijdelijke reparaties voordat ze verder ging naar Bikini Atoll. Op 1 juli 1946 werd de eerste proef, Test Able, uitgevoerd: een luchtexplosie die plaatsvond op 1.500 meter afstand van de Nagato. De schade was minimaal, en de bemanning keerde terug om het schip klaar te maken voor de volgende test.
Het zinken van de Nagato
De tweede test, Test Baker, vond plaats op 25 juli 1946 en was een onderwaterexplosie. Dit keer werd de Nagato blootgesteld aan de schokgolf van de explosie, op ongeveer 870 meter van het epicentrum. Hoewel ze de directe schok van de ontploffing overleefde met een lichte slagzij van twee graden, bleek ze ernstig radioactief besmet. Haar toestand verslechterde in de dagen na de proef en haar slagzij nam geleidelijk toe. In de nacht van 29 op 30 juli kapseisde de Nagato uiteindelijk en zonk naar de bodem van het atol.
Nalatenschap en wrak
Het wrak van de Nagato ligt ondersteboven op de bodem van de lagune van Bikini, met haar vier imposante schroeven als het meest prominente kenmerk zichtbaar op een diepte van 33,5 meter. Het schip is door de jaren heen een populaire bestemming geworden voor duikers die geïnteresseerd zijn in militaire wrakken. In 2007 werd de Nagato door The Times genoemd als een van de beste wrakduiklocaties ter wereld.
Conclusie
De Nagato symboliseert de opkomst en ondergang van de Japanse maritieme macht in de 20e eeuw. Ze doorstond grote moderniseringen, diende in enkele van de meest cruciale zeegevechten van de Tweede Wereldoorlog en overleefde als het enige Japanse slagschip tot het einde van de oorlog. Haar lot tijdens Operation Crossroads markeerde de overgang naar het nucleaire tijdperk en de verschuiving in oorlogvoering. Vandaag de dag blijft haar wrak een stille getuige van een tumultueuze periode in de wereldgeschiedenis.
Bronnen
- Campbell, John (1985). Naval Weapons of World War II. Naval Institute Press.
- Chesneau, Roger, ed. (1980). Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Conway Maritime Press.
- Afbeelding: 不明 (Unknown), Public domain, via Wikimedia Commons
- Hackett, Bob; Kingsepp, Sander & Ahlberg, Lars (2009). “IJN Nagato: Tabular Record of Movement”. Combinedfleet.com.
- Tully, A.P. (2003). “Nagato’s Last Year: July 1945 – July 1946”. Mysteries/Untold Sagas of the Imperial Japanese Navy. Combinedfleet.com.
- Bronnen Mei1940
