Italo Gariboldi (20 april 1879 – 3 februari 1970) was een vooraanstaand Italiaans officier in het Koninklijk Leger (Regio Esercito), actief tijdens en voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog. Hij was betrokken bij belangrijke militaire campagnes in Noord-Afrika en de Sovjet-Unie en werd onderscheiden met het Ritterkreuz van het IJzeren Kruis, een van de hoogste Duitse militaire onderscheidingen.
Inhouds opgave
Vroege leven en carrière
Italo Gariboldi werd geboren op 20 april 1879 in Lodi, een stad in de regio Lombardije in Italië. Hij begon zijn militaire loopbaan voor de Eerste Wereldoorlog, waar hij diende in verschillende functies binnen het Italiaanse leger. Na de oorlog klom hij gestaag op in de militaire hiërarchie en bekleedde diverse staf-, regiments- en brigadecommando functies tijdens de interbellumperiode. Deze periode diende als voorbereiding voor de leidende rol die hij zou innemen tijdens enkele van de grootste conflicten van de Tweede Wereldoorlog.
Oorlog in Abessinië (1935-1936)
In 1935 werd Gariboldi benoemd tot commandant van de 30e Infanteriedivisie “Sabauda”, die opereerde aan het noordelijke front tijdens de Tweede Italiaans-Abessijnse Oorlog. Dit conflict begon toen Italië, onder leiding van dictator Benito Mussolini, het Afrikaanse land Ethiopië (toen bekend als Abessinië) binnenviel met als doel een koloniaal rijk in Afrika op te bouwen.
Gariboldi’s divisie maakte deel uit van het I Corps in Eritrea. Na de verovering van Ethiopië in mei 1936, werden Eritrea, Abessinië en Italiaans-Somaliland samengevoegd tot de kolonie Italiaans-Oost-Afrika. Gariboldi speelde een sleutelrol bij de overwinning van Italië in dit conflict, wat zijn militaire reputatie aanzienlijk versterkte en leidde tot verdere promoties binnen het Italiaanse leger.
Noord-Afrika (1939-1941)
Begin van de oorlog
In 1939 werd Gariboldi benoemd tot bevelhebber in Noord-Afrika onder het gezag van maarschalk Italo Balbo. Met de Italiaanse oorlogsverklaring in juni 1940 kreeg Gariboldi het bevel over het Vijfde Leger, dat gestationeerd was aan de grens met het Franse Tunesië. Dit leger speelde een cruciale rol tijdens de vroege fase van de Tweede Wereldoorlog in Noord-Afrika. Na de Slag om Frankrijk in 1940 werd het Vijfde Leger een bron van manschappen, voorraden en materieel voor het Tiende Leger, dat zich voorbereidde op de confrontatie met de Britten in Egypte.
Operatie Compass
In december 1940, tijdens de Britse Operatie Compass, werd Gariboldi tijdelijk belast met het commando over het Tiende Leger. De originele commandant, generaal Mario Berti, was vanwege ziekte tijdelijk afwezig. Operatie Compass was een grootschalig offensief van de Britten tegen de Italiaanse troepen in Noord-Afrika, dat leidde tot ernstige verliezen voor het Italiaanse leger.
Na de vernietiging van het Tiende Leger en de dood van generaal Giuseppe Tellera tijdens gevechten, nam Gariboldi definitief het bevel over. Zijn taak was enorm moeilijk, aangezien het Italiaanse leger ernstig verzwakt was. Op 25 maart 1941 werd Gariboldi benoemd tot gouverneur-generaal van Libië, waar hij de militaire en bestuurlijke leiding op zich nam. Ondanks zijn inzet werd hij op 19 juli 1941 vervangen door generaal Ettore Bastico, wegens zijn vermeende gebrek aan samenwerking met veldmaarschalk Erwin Rommel van het Duitse Afrikakorps.
De Russische Veldtocht (1942-1943)
Na zijn dienst in Noord-Afrika kreeg Gariboldi in 1942 een nieuwe opdracht: het bevel over de Italiaanse 8e Leger, ook bekend als de Armata Italiana in Russia (ARMIR). Dit leger werd naar het oostfront gestuurd om deel te nemen aan de Duitse invasie van de Sovjet-Unie tijdens Operatie Barbarossa.
Slag om Stalingrad
Gariboldi’s leger speelde een centrale rol in de gebeurtenissen rond de Slag om Stalingrad (1942-1943), een van de bloedigste en beslissende veldslagen van de Tweede Wereldoorlog. Het Italiaanse 8e Leger werd ingezet langs de Don-rivier, ten noorden van Stalingrad, waar het een lange verdedigingslinie moest bemannen.
Ondanks de inzet van de Italiaanse troepen werd het 8e Leger zwaar getroffen door het Sovjetoffensief in december 1942, dat leidde tot de vernietiging van het Italiaanse leger. De Italiaanse troepen waren slecht uitgerust en voorbereid op de extreme winterse omstandigheden en de overweldigende kracht van het Rode Leger. Hoewel Gariboldi verschillende pogingen deed om zijn troepen te reorganiseren, was het verlies van Stalingrad een ernstige nederlaag voor zowel Italië als Duitsland.
In erkenning van zijn inzet en leiderschap tijdens deze veldslag ontving Gariboldi van Adolf Hitler de prestigieuze Ridderkruis van het IJzeren Kruis, een zeldzame onderscheiding voor niet-Duitse militaire commandanten.
Italië en gevangenschap (1943-1944)
In 1943 keerde Gariboldi terug naar Italië, waar hij getuige was van belangrijke politieke en militaire omwentelingen. In juli 1943 werd Benito Mussolini afgezet door koning Victor Emmanuel III en maarschalk Pietro Badoglio, die vervolgens een wapenstilstand met de geallieerden ondertekenden.
Na de wapenstilstand vielen de Duitsers Italië binnen en namen veel leden van het voormalige Italiaanse leger gevangen, waaronder Gariboldi. Hij werd als krijgsgevangene naar Duitsland afgevoerd. In 1944 werd hij door de Duitsers beschuldigd van verraad en veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. Later datzelfde jaar werd hij echter vrijgelaten door de geallieerden na de bevrijding van Italië.
Conclusie
Italo Gariboldi was een belangrijke militaire leider in Italië tijdens de Tweede Wereldoorlog, met invloedrijke rollen in zowel Noord-Afrika als aan het oostfront in Rusland. Zijn militaire carrière weerspiegelt de bredere moeilijkheden waarmee het Italiaanse leger tijdens de oorlog werd geconfronteerd, zoals logistieke problemen, gebrek aan moderne uitrusting en de politieke intriges binnen het fascistische regime van Mussolini. Ondanks deze uitdagingen bleef Gariboldi loyaal aan zijn land en ontving hij erkenning voor zijn leiderschap in enkele van de moeilijkste campagnes van de oorlog.
Zijn nalatenschap blijft nauw verbonden met enkele van de meest dramatische en invloedrijke gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog, vooral de Slag om Stalingrad, waar zijn leger werd vernietigd. Gariboldi’s leven en loopbaan bieden een inzicht in de complexiteit van de Italiaanse militaire inspanningen en hun samenwerking met nazi-Duitsland, evenals de enorme uitdagingen waarmee ze geconfronteerd werden tijdens een van de meest gewelddadige conflicten in de geschiedenis.
Bronnen
- “Italo Gariboldi.” Wikipedia, The Free Encyclopedia.
- “Slag om Stalingrad.” Britannica, Encyclopaedia Britannica.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: See page for author, Public domain, via Wikimedia Commons
- “Operatie Compass en de val van het Italiaanse leger in Noord-Afrika.” History.com.
