
De Bolzano was een zware kruiser van de Italiaanse marine, de Regia Marina, die in de vroege jaren dertig werd gebouwd. Als een aangepaste versie van de eerdere Trento-klasse onderscheidde ze zich door een zwaardere waterverplaatsing, een krachtigere voortstuwing en verbeteringen geïnspireerd door de Zara-klasse. Hoewel vaak beschouwd als een lid van de Trento-klasse, had de Bolzano unieke ontwerpkenmerken die haar een aparte status verleenden.
Inhouds opgave
Ontwerp en Constructie
De Bolzano werd besteld onder het bouwprogramma van 1929–1930. Oorspronkelijk was het de bedoeling om zes zware kruisers te bouwen, verdeeld over de Trento- en Zara-klassen. Uiteindelijk besloot de Regia Marina echter tot de bouw van een zevende kruiser. Dit leidde tot een nieuw ontwerp dat elementen van de Trento-klasse combineerde met verbeteringen uit de Zara-klasse.
De kiel van de Bolzano werd op 11 juni 1930 gelegd in de scheepswerf van Gio. Ansaldo & C. in Genua. Het schip werd op 31 augustus 1932 te water gelaten en in gebruik genomen op 19 augustus 1933. Ondanks haar nominale waterverplaatsing van 10.000 ton, om te voldoen aan het Washington Naval Treaty, bedroeg haar werkelijke waterverplaatsing volledig beladen meer dan 13.000 ton.
Technische Specificaties
De Bolzano had een lengte van 196,9 meter en een breedte van 20,6 meter. Haar voortstuwingssysteem bestond uit vier Parsons-stoomturbines aangedreven door tien oliegestookte waterpijpketels, goed voor een maximumsnelheid van 36 knopen. Haar hoofdgeschut bestond uit acht 203 mm-kanonnen, verdeeld over vier geschutskoepels. Dit werd aangevuld met een aanzienlijke luchtafweerbatterij en torpedobuizen.
Operationeel verouderd in 1940
De Bolzano, een Italiaanse zware kruiser, was in 1940 operationeel achterhaald. Ze beschikte niet over moderne radar- of sensorsystemen, wat haar effectiviteit aanzienlijk beperkte in een tijd waarin technologie snel evolueerde. Dit gebrek aan geavanceerde detectiemiddelen maakte haar kwetsbaar voor luchtaanvallen en vijandelijke onderzeeërs, zoals bleek uit de torpedoaanvallen die haar zwaar beschadigden. Hoewel haar snelheid en bewapening aanvankelijk indrukwekkend waren, benadrukte het ontbreken van elektronische detectie de strategische achterstand van de Italiaanse marine tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Diensttijd in Vredestijd
Tijdens de vredestijd had de Bolzano een relatief rustige carrière. Ze nam voornamelijk deel aan vlootreviews en ceremoniële evenementen, zoals bezoeken van Italiaanse en buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders. In 1937 begeleidde ze Benito Mussolini op een reis naar Italiaans Libië en in 1938 maakte ze deel uit van een vlootreview ter ere van Adolf Hitler.
Deelname aan de Tweede Wereldoorlog
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in juni 1940 werd de Bolzano toegewezen aan de 2e Divisie van het 2e Eskader. Haar actieve gevechtscarrière omvatte deelname aan verschillende zeeslagen, waaronder de Slag bij Calabrië en de Slag bij Kaap Spartivento.
Slag bij Calabrië
Op 9 juli 1940 vocht de Bolzano in de Slag bij Calabrië. Tijdens dit gevecht werd ze geraakt door drie Britse granaten, die schade aanrichtten aan haar roer en een geschutskoepel. Ondanks deze schade bleef ze operationeel en keerde veilig terug naar La Spezia voor reparaties.
Begeleiding van Konvooien
In 1941 en 1942 werd de Bolzano veelvuldig ingezet voor de begeleiding van konvooien naar Noord-Afrika. Deze operaties waren van cruciaal belang voor de bevoorrading van de Asmogendheden tijdens de Noord-Afrikaanse veldtocht. De Bolzano patrouilleerde ook in de centrale Middellandse Zee om Britse schepen te onderscheppen.
Torpedoaanvallen
De Bolzano werd tweemaal getorpedeerd door Britse onderzeeërs. De eerste aanval vond plaats in juli 1941, waarbij ze drie maanden buiten dienst was voor reparaties. In augustus 1942 werd ze opnieuw geraakt, deze keer met ernstige schade als gevolg. Dit incident markeerde het einde van haar actieve loopbaan. Het schip werd naar La Spezia gesleept, waar ze buiten gebruik bleef.
Laatste Jaren en Ondergang
Na de wapenstilstand van Italië in september 1943 werd La Spezia bezet door Duitse troepen. Om te voorkomen dat de Bolzano als blokkadeschip zou worden gebruikt, werd ze in juni 1944 tot zinken gebracht door Italiaanse en Britse duikers met bemande torpedo’s. Uiteindelijk werd de Bolzano in 1949 geborgen en gesloopt.
Technische Details van de Bolzano
Bewapening
De Bolzano beschikte over een diverse bewapening die kenmerkend was voor zware kruisers uit haar tijd. Haar hoofdbatterij bestond uit acht 203 mm Mod 29-kanonnen, verdeeld over vier torens in een superfiring-opstelling. Deze configuratie bood een breed schootsveld, hoewel de effectiviteit door het ontbreken van moderne vuurleidingssystemen beperkt was. De secundaire batterij omvatte zestien 100 mm luchtafweergeschut, aangevuld met lichtere wapens zoals 40 mm en 13,2 mm kanonnen. Later werden deze deels vervangen door effectievere 37 mm en 20 mm luchtafweerwapens, vanwege de toenemende dreiging vanuit de lucht.
Verder had de Bolzano vier tweevoudige torpedobuizen, wat haar extra veelzijdigheid gaf in zeeslagen. Deze bewapening, hoewel indrukwekkend bij indienststelling, bleek al snel onvoldoende om moderne luchtaanvallen en geavanceerde vijandelijke schepen effectief te weerstaan.
Pantser en Bescherming
Het pantser van de Bolzano was een compromis tussen snelheid en bescherming. Het centrale pantsergordel was 70 mm dik, met een dekpantser van 50 mm. Hoewel deze bescherming adequate weerstand bood tegen lichte artillerie, was ze kwetsbaar voor zwaarder kaliber. Haar geschuttorens hadden een frontale bepantsering van 100 mm, en de commandotoren was voorzien van 100 mm zijpantser.
Deze relatieve kwetsbaarheid werd vaak bekritiseerd, en de Bolzano kreeg onder haar bemanning de bijnaam “een fout, prachtig uitgevoerd”. Dit weerspiegelde het dilemma waarmee de Italiaanse marine werd geconfronteerd: prioriteit geven aan snelheid ten koste van robuustheid.
Operationele Uitdagingen en Innovaties
De Bolzano weerspiegelde de strategische en technologische uitdagingen waarmee de Italiaanse marine werd geconfronteerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoewel haar ontwerp in de jaren 1930 geavanceerd leek, toonden haar prestaties tijdens de oorlog de beperkingen aan van een prioriteit op snelheid ten koste van pantsering en moderne technologie, zoals radar. Deze keuzes benadrukten het gebrek aan een realistisch besef binnen de Italiaanse marine van de veranderende aard van de oorlogsvoering. De overweging om haar om te bouwen tot een hybride kruiser-vliegdekschip illustreerde een poging tot innovatie onder druk. Deze plannen faalden echter door beperkte industriële capaciteit en de verslechterende strategische situatie van Italië in de laatste oorlogsjaren.
Conclusie
De Bolzano vertegenwoordigt een bijzonder aspect van de maritieme geschiedenis van Italië. Als laatste zware kruiser van de Regia Marina weerspiegelde zij een ontwerp dat bij haar indienststelling indrukwekkend leek, maar in 1940 operationeel verouderd was. Het ontbreken van moderne radar en adequate pantsering maakte haar kwetsbaar in een periode van snelle technologische en strategische veranderingen.
Na haar actieve loopbaan werd de Bolzano een slachtoffer van oorlogsomstandigheden. Haar verhaal blijft relevant om de beperkingen van Italiaanse maritieme strategie tijdens de Tweede Wereldoorlog te begrijpen.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: history.navy.mil, Public domain, via Wikimedia Commons
- Bagnasco, Erminio, & de Toro, Maurizio (2011). The Littorio Class: Italy’s Last and Largest Battleships 1937–1948. Barnsley: Seaforth Publishing. ISBN 978-1-84832-105-2.
- O’Hara, Vincent P. (2009). Struggle for the Middle Sea: The Great Navies at War in the Mediterranean Theater, 1940–1945. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-648-3.
- Greene, Jack, & Massignani, Alessandro (1998). The Naval War in the Mediterranean 1940–1943. Barnsley: Chatham Publishing. ISBN 978-1-86176-057-6.
- Stille, Mark (2014). Italian Cruisers of World War II. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-4728-0130-2.
- Bronnen Mei1940