Schout-bij-nacht Matsuda Chiaki (Japans: 松田千秋, 29 september 1896 – 6 november 1995) was een officier in de Keizerlijke Japanse Marine (IJN). Hij stond bekend als de derde commandant van het slagschip Yamato en speelde een belangrijke rol in de maritieme operaties van Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Inhouds opgave
Vroege Leven en Loopbaan
Opleiding aan de Keizerlijke Marineacademie
Matsuda werd geboren in Kamoto, tegenwoordig onderdeel van Yamaga, Japan. Hij begon zijn opleiding aan de Keizerlijke Marineacademie in september 1913. Na zijn afstuderen als adelborst op 22 november 1916, eindigde hij als 14e van 95 studenten. Tijdens zijn opleiding nam hij deel aan trainingscruises naar havens in Azië en Noord-Amerika, waaronder Vancouver en San Francisco.
Begin van zijn carrière
Na zijn aanstelling als vaandrig op 1 december 1917, diende Matsuda op diverse schepen zoals de Kawachi en later de Haruna. Zijn eerste promotie tot onderluitenant volgde op 1 december 1919, waarna hij verdere opleiding genoot aan de Torpedo- en Schietschool van de marine. Na verschillende functies, waaronder strategisch officier op het slagschip Kongō, werd hij op 1 december 1923 bevorderd tot luitenant.
Opkomst in de Rangen van de Marine
Specialisaties en Opleidingen
Matsuda blonk uit tijdens zijn verdere opleiding, onder andere aan het Marine Oorlogscollege, waar hij in 1928 als 12e van 22 studenten afstudeerde. Gedurende zijn carrière ontwikkelde hij expertise in marinegeschut en strategisch management, wat leidde tot zijn benoeming in diverse leidinggevende posities binnen de marine en het Ministerie van de Marine.
Internationale Ervaring
In 1930 werd Matsuda toegevoegd aan de Japanse ambassade in de Verenigde Staten als militair attaché. Zijn Engelstalige opleiding en ervaring droegen bij aan zijn rol als liaison tussen de Japanse en Amerikaanse marines. Deze internationale ervaring versterkte zijn inzicht in maritieme strategieën en diplomatie.
Oorlogscarrière
Ontwerp van de Yamato-klasse
In de jaren 1930 speelde Matsuda een rol in de ontwikkeling van het basisontwerp van de Yamato-klasse slagschepen. De Yamato-klasse stond bekend om zijn enorme bepantsering en vuurkracht, hoewel deze uiteindelijk niet effectief bleek in de oorlog.
Commandant van de Yamato
Op 17 december 1942 kreeg Matsuda het bevel over het slagschip Yamato, dat symbool stond voor Japanse marinekracht. Op 1 mei 1943 werd hij bevorderd tot schout-bij-nacht, waarna hij op 7 september zijn commando over de Yamato overdroeg om senior stafofficier te worden bij het Keizerlijke Hoofdkwartier.
Operatie Kita
In november 1944 kreeg Matsuda het bevel over de Vierde Carrierdivisie, bestaande uit de slagschepen Hyūga en Ise. Deze schepen, die waren omgebouwd tot hybride vliegdekschepen, werden ingezet voor Operatie Kita. De missie had als doel belangrijke grondstoffen, waaronder olie en mineralen, vanuit Singapore naar Japan te transporteren. De noodzaak ontstond, vanwege de ernstige schaarste aan grondstoffen waarmee Japan in de laatste fase van de oorlog werd geconfronteerd.
Ondanks zware Amerikaanse tegenstand, waaronder luchtaanvallen en pogingen tot onderschepping door onderzeeërs, slaagden de Hyūga, Ise en hun begeleidende schepen erin hun lading veilig in Japan af te leveren. Hoewel dit operationeel gezien een succes mocht lijken, kon dit de steeds nijpender situatie van Japan niet veranderen.
Operatie Kita wordt beschouwd als een pyrrusoverwinning voor de Keizerlijke Japanse Marine. Hoewel de missie succesvol was in het transporteren van beperkte hoeveelheid grondstoffen van Singapore naar Japan, had het geen strategische impact op het verloop van de oorlog. De schepen, waaronder de Hyūga en Ise, overleefden Amerikaanse aanvallen en brachten hun lading veilig terug naar Japan. Operatie Kita illustreerde de enorme inspanningen die Japan nog leverde, maar zonder dat deze een wezenlijk effect hadden op het eindresultaat van de oorlog.
Kritiek op de Keizerlijke Marine
Matsuda Chiaki uitte na de oorlog scherpe kritiek op bepaalde strategieën en beleidsbeslissingen van de Keizerlijke Japanse Marine. Hij bekritiseerde met name de effectiviteit van de omgebouwde vliegdekschepen Ise en Hyūga, die oorspronkelijk als slagschepen waren ontworpen. Volgens Matsuda waren deze schepen slecht uitgerust om hun nieuwe rol als hybride vliegdekschepen effectief te vervullen, mede vanwege het beperkte aantal watervliegtuigen dat zij konden vervoeren en operationele tekortkomingen in hun ontwerp. De vliegtuigen konden na het lanceren, niet meer landen op de schepen.
Daarnaast hekelde Matsuda het beleid van de marine om alle frontliniepiloten in gevechten te sturen totdat zij sneuvelden. Hij stelde dat een rotatiesysteem, waarbij ervaren piloten werden ingezet om nieuwe piloten op te leiden, veel effectiever zou zijn geweest. Dit zou hebben bijgedragen aan het behoud van gevechtservaring binnen de luchtmacht en de training van een nieuwe generatie piloten.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: photographer is unknown, Public domain, via Wikimedia Commons
- Narumi Inoue (auteur: Hiroyuki Agawa). Shinchosha. ISBN 4-10-300413-4 C0093.
- Nederlaag in de zomer van 1945 (geschreven door Naoki Inose). Chuko Bunko.
- Bronnen Mei1940
