
HMS Renown, een slagkruiser van de Britse Koninklijke Marine, werd gebouwd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dit schip, dat oorspronkelijk bedoeld was als een verbeterde versie van de Revenge-klasse slagschepen, werd opnieuw ontworpen als een slagkruiser om sneller inzetbaar te zijn. HMS Renown speelde een belangrijke rol in zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog en werd twee keer grondig gereconstrueerd, waardoor het schip een uitzonderlijke status verwierf binnen de marinegeschiedenis.
Inhouds opgave
Ontwerp en Constructie
Het oorspronkelijke ontwerp van de HMS Renown werd gepresenteerd door admiraal Lord Fisher in december 1914. De herzieningen waren gericht op snelheid en bewapening, met als doel een schip te creëren dat zowel offensieve als defensieve capaciteiten had. De belangrijkste kenmerken van het ontwerp waren:
- Een hoge boeg met zes 15-inch kanonnen, verdeeld over drie dubbele torens.
- Een secundair bewapening van zeventien 4-inch kanonnen, ontworpen tegen torpedobootaanvallen.
- Maximale snelheid van 32 knopen dankzij de krachtige Brown-Curtis stoomturbines.
De bouw van het schip begon op 25 januari 1915 en werd voltooid op 20 september 1916. Met een lengte van 242 meter en een waterverplaatsing van 32.220 ton bij volledige belading, was het schip een van de snelste kapitaalschepen van zijn tijd.
Specificaties in 1944
Afmetingen en Gewicht
- Lengte: 242 meter (overall)
- Breedte: 27,4 meter
- Diepgang: 9,7 meter
- Waterverplaatsing: 36.080 long tons (volledige belading)
Bewapening
- Hoofdbewapening: 6 × BL 15-inch Mk I kanonnen (in drie dubbele torens)
- Secundaire bewapening: 20 × QF 4.5-inch Mk III dubbele geschutsopstellingen
- Luchtafweer:
- 3 × octuple QF 2-pounder Mark VIII (“pom-pom”) luchtafweergeschut
- 72 × Oerlikon 20 mm kanonnen (23 dubbele en 26 enkele opstellingen)
Radar en Vuurleiding
- Radaruitrusting:
- Vuurleidingssystemen:
- Hoofdbewapening: Gecontroleerd door een Director-Control Tower (DCT) boven op de toren, gekoppeld aan de Type 284 radar.
- Secundaire bewapening: Gebruik van vier HACS Mark IV vuurleidingssystemen (High Angle Control System) voor luchtafweer, gecombineerd met Type 285 radar.
- Luchtafweer: Geavanceerde analoge computermodellen zoals de Admiralty Fire Control Clock Mark VII werden gebruikt voor lage-hoek doelwitten, terwijl de HACS gegevens leverde voor hoge-hoek doelen.
Snelheid en Bereik
- Snelheid: Maximaal 31 knopen (57 km/u)
- Bereik: 6.580 zeemijlen bij een snelheid van 18 knopen
Bemanning
- Aantal bemanningsleden: Ongeveer 1.200
In 1944 had de HMS Renown geen bovenwater torpedobuizen meer. Tijdens eerdere moderniseringen in de jaren 1930 werden de oorspronkelijke onderwater torpedobuizen verwijderd en vervangen door acht bovenwater torpedobuizen. Echter, tegen het begin van de Tweede Wereldoorlog werden deze bovenwater torpedobuizen eveneens verwijderd, omdat ze als minder nuttig werden beschouwd in de veranderende maritieme oorlogsvoering.
Hoe Informatie Werd Gecoördineerd op HMS Renown?
Op de HMS Renown werd informatie gecoördineerd via een gedecentraliseerd systeem, waarbij vuurleidingsposten, de commandotoren en radarsystemen zoals Type 281 (luchtwaarschuwing) en Type 284 (vuurleiding) een centrale rol speelden. Gegevens werden verzameld door optische hulpmiddelen, radarstations en waarnemingsposten, en vervolgens doorgegeven aan gespecialiseerde bemanningseenheden. De commandotoren fungeerde als tactisch centrum, waar de commandant en staf strategische beslissingen namen. Communicatie verliep via interne telefoons, scheepsradio’s en handmatige rapportage.
Hoewel de Renown niet beschikte over een Combat Information Center (CIC), werkte haar gedecentraliseerde systeem redelijk effectief dankzij nauwkeurige instrumenten en goed getrainde bemanningsleden, die samenwerkten om operaties uit te voeren. Dit systeem was echter minder efficiënt dan dat van Amerikaanse slagschepen, die met een CIC sneller en gecentraliseerd informatie konden verwerken.
Eerste Wereldoorlog
Hoewel HMS Renown werd voltooid tijdens de Eerste Wereldoorlog, speelde het schip geen actieve rol in gevechten. Het diende voornamelijk in de Noordzee als onderdeel van het Eerste Slagkruisereskader. Ondanks het ontbreken van directe confrontaties, vertegenwoordigde het schip een technologische vooruitgang in maritieme oorlogsvoering. Na de oorlog maakte Renown deel uit van de Grand Fleet bij de overgave van de Duitse Hochseeflotte in 1918.
Eerste Reconstructie (1920-1926)
In de jaren 1920 onderging HMS Renown een eerste reconstructie, waarbij extra bepantsering werd toegevoegd en andere technische verbeteringen werden doorgevoerd. Het schip werd ook ingezet voor diplomatieke missies en buitenlandse koninklijke reizen. Het diende als een koninklijk jacht tijdens reizen naar Australië, Canada en Japan. Deze reconstructie verbeterde de verdediging en zorgde voor modernisering van enkele systemen, hoewel de snelheid en bewapening grotendeels ongewijzigd bleven.
Tweede Wereldoorlog: Operaties en Aanpassingen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde de HMS Renown een actieve rol in diverse belangrijke campagnes. Het schip werd meermaals aangepast om tegemoet te komen aan de veranderende tactieken en bedreigingen van de moderne oorlogsvoering.
Operaties in de Eerste Jaren van de Oorlog
Bij het uitbreken van de oorlog in 1939 werd HMS Renown toegewezen aan de Home Fleet. Het schip nam deel aan de zoektocht naar de Duitse zware kruiser Admiral Graf Spee in de Zuid-Atlantische Oceaan. Hoewel Renown de Graf Spee niet vond, slaagde ze erin de blokkadebreker SS Watussi tot zinken te brengen op 2 december 1939.
In 1940 werd Renown ingezet in de Noorse campagne, waar ze op 9 april Duitse slagschepen Scharnhorst en Gneisenau tegenkwam. Tijdens een hevig gevecht wist Renown schade toe te brengen aan de Gneisenau, waardoor deze gedwongen werd zich terug te trekken. Het schip werd na deze actie gerepareerd en ingezet om de evacuatie van bondgenoten uit Noorwegen te ondersteunen.
Toewijzing aan Force H
Vanaf augustus 1940 werd HMS Renown de vlaggenschip van Force H, gestationeerd in Gibraltar. Force H voerde operaties uit in de Middellandse Zee, waaronder het escorteren van konvooien naar Malta. Renown nam ook deel aan de Slag bij Kaap Spartivento in november 1940, een ontmoeting die geen beslissend resultaat opleverde.
In 1941 ondersteunde Renown diverse konvooien en nam ze deel aan de zoektocht naar de Duitse slagschip Bismarck. Hoewel ze de Bismarck niet direct tegenkwam, onderschepte Renown een bevoorradingsschip dat voor de Bismarck bedoeld was. Gedurende deze periode werden de defensieve systemen van het schip verder verbeterd, inclusief de toevoeging van radar en extra luchtafweer.
Operatie Torch en de Indische Oceaan
In 1942 nam HMS Renown deel aan Operatie Torch, de geallieerde invasie van Noord-Afrika. Ze bood bescherming aan de landingsvloot en zorgde ervoor dat de Italiaanse en Franse marine geen verstoring konden veroorzaken. Later dat jaar werd het schip overgebracht naar de Eastern Fleet in de Indische Oceaan. Hier ondersteunde ze luchtoperaties tegen door Japan bezette gebieden, zoals Sumatra en Java. Deze aanvallen speelden een rol in het verstoren van de Japanse bevoorradingslijnen en versterkingen.
Latere Jaren en Terugkeer naar Groot-Brittannië
In 1944 voerde HMS Renown bombardementen uit op strategische locaties in de Nicobar-eilanden en Sumatra. Tegen het einde van de oorlog werd ze teruggeroepen naar Groot-Brittannië vanwege zorgen over mogelijke Duitse aanvallen met hun overgebleven zware schepen. Renown keerde terug naar de Home Fleet in april 1945 en werd kort daarna in reserve geplaatst.

Naoorlogse Periode en Ontmanteling
Terugkeer naar Groot-Brittannië
Na de beëindiging van haar actieve dienst in de Indische Oceaan, keerde HMS Renown in maart 1945 terug naar Groot-Brittannië. Ze werd voorbereid op een mogelijke laatste aanval door de overgebleven Duitse zware schepen, maar deze dreiging bleef uit. Na een korte refit in Rosyth werd het schip in mei 1945 officieel in reserve geplaatst.
Gebruik als Ceremonieel Schip
HMS Renown bleef ook na de oorlog tijdelijk in gebruik voor ceremoniële doeleinden. In augustus 1945 ontving het schip een bijzondere ontmoeting aan boord tussen koning George VI en de Amerikaanse president Harry Truman. Dit markeerde een symbolisch moment in de naoorlogse samenwerking tussen de geallieerden.
Ontmanteling en Sloop
In 1948 besloot de Britse regering HMS Renown uit dienst te nemen en te slopen. Het schip werd naar Faslane gesleept, waar het op 3 augustus 1948 werd ontmanteld. Hiermee eindigde de carrière van het laatste Britse slagkruiser-type schip, waarmee een tijdperk van maritieme innovatie en oorlogsvoering werd afgesloten.
Historisch Belang en Technische Bijdragen
Innovaties in Ontwerp
HMS Renown markeerde een belangrijke overgang in de ontwikkeling van kapitaalschepen. Haar snelheid, gecombineerd met krachtige bewapening, maakte haar een uniek voorbeeld van maritieme engineering tijdens het interbellum en de Tweede Wereldoorlog. De vele reconstructies die zij onderging, weerspiegelen de voortdurende zoektocht naar een balans tussen snelheid, bewapening en bepantsering.
Diplomatieke Rol
Naast haar militaire taken, speelde HMS Renown een belangrijke diplomatieke rol. Ze fungeerde als een drijvende ambassade tijdens de reizen van de Britse koninklijke familie naar landen als Australië, Canada en Japan. Dit versterkte de symboliek van het schip als een representatie van de Britse maritieme macht.
Impact op Marine Doctrine
De ervaring met HMS Renown en soortgelijke schepen leidde tot belangrijke lessen voor de Koninklijke Marine. De focus op snelheid en mobiliteit werd uiteindelijk ingehaald door de noodzaak van verbeterde bepantsering, zoals bleek uit de latere generatie slagschepen en kruisers. De introductie van radar en luchtafweer bewapening tijdens de Tweede Wereldoorlog betekende eveneens een revolutie in oorlogsvoering op zee.
Conclusie
HMS Renown stond symbool voor een tijdperk van snelle technologische vooruitgang en veranderende strategieën in de maritieme oorlogsvoering. Haar geschiedenis weerspiegelt niet alleen de tactische en technische uitdagingen van twee wereldoorlogen, maar ook de bredere rol van de Koninklijke Marine in wereldwijde conflicten en diplomatieke missies. Hoewel ze in 1948 werd ontmanteld, blijft haar nalatenschap een belangrijk hoofdstuk in de maritieme geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding 1: Green, Allan C., 1878-1954, photographer., Public domain, via Wikimedia Commons
- Afbeelding 2: National Archives and Records Administration , Public domain, via Wikimedia Commons
- Burt, R. A. (1993). British Battleships, 1919–1939. London: Arms and Armour Press. ISBN 1-85409-068-2.
- Burt, R. A. (1986). British Battleships of World War One. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-863-8.
- Campbell, John (1985). Naval Weapons of World War Two. London: Conway Maritime Press. ISBN 0-87021-459-4.
- Haarr, Geirr H. (2010). The Battle for Norway: April–June 1940. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-051-1.
- Parkes, Oscar (1990) [1966]. British Battleships, Warrior 1860 to Vanguard 1950: A History of Design, Construction, and Armament (Rev. ed.). Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-075-4.
- Raven, Alan & Roberts, John (1976). British Battleships of World War Two: The Development and Technical History of the Royal Navy’s Battleship and Battlecruisers from 1911 to 1946. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-817-4.
- Roberts, John (1997). Battlecruisers. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-068-1.
- Smith, Peter C. (2008) [1976]. The Battle-Cruiser HMS Renown, 1916–1948. Barnsley, UK: Pen & Sword Maritime. ISBN 978-1-84415-745-7.
- Taylor, Bruce (2008). The Battlecruiser HMS Hood: An Illustrated Biography, 1916–1941. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-86176-216-0.
- Bronnen Mei1940