HMS Arethusa (1935) was het leidende schip van haar klasse lichte kruisers, gebouwd voor de Britse Royal Navy. Deze kruiser, gebouwd in de Chatham Dockyard, speelde een belangrijke rol in verschillende theaters van de Tweede Wereldoorlog.
Inhouds opgave
Bouw en indienststelling
De kiel van HMS Arethusa werd gelegd op 25 januari 1933. Ze werd te water gelaten op 6 maart 1934 en officieel in dienst genomen op 21 mei 1935 onder leiding van kapitein Philip Vian. De Arethusa-klasse was ontworpen om een lichte, wendbare kruiser te zijn, met bewapening en bepantsering die geschikt was voor verkenningsmissies en bescherming van konvooien.
HMS Arethusa: Specificaties en Technische Kenmerken
Klasse en Type
- Klasse: Arethusa-klasse lichte kruiser
- Type: Licht bewapende maar snelle kruiser, ontworpen voor verkenning en escorte van konvooien.
Verplaatsing
- Standaard: 5.220 ton
- Volledig beladen: 6.665 ton
Afmetingen
- Lengte: 506 voet (154 meter)
- Breedte: 51 voet (16 meter)
- Diepgang: 16,5 voet (5 meter)
Voortstuwing en Prestaties
- Turbines: Vier Parsons tandwiel-aangedreven stoomturbines
- Ketels: Vier Admiralty 3-drum oliegestookte ketels
- Schachten: Vier schachten
- Vermogen: 64.000 shp (shaft horsepower)
- Snelheid: 32 knopen (59 km/h)
- Bereik: 5.300 zeemijlen (9.800 km) bij een snelheid van 13 knopen (24 km/h)
Bewapening
Oorspronkelijke Configuratie (1934)
- Hoofdkanonnen:
- 6 × BL 6 inch Mk XXIII marinekanonnen (3×2 geschutstorens)
- Luchtafweer:
- 4 × 4-inch (102 mm) luchtafweerkanonnen (4×1)
- 2 × .50 caliber vierling machinegeweren
- Torpedobuizen:
- 6 × 21 inch (533 mm) torpedobuizen (2×3)
Aanpassingen in 1941
- Toegevoegde bewapening:
- 8 × 2-ponder (40 mm) luchtafweergeschut (2×4)
- 2 × “UP” raketwerpers (verwijderd in april 1942)
- 4 × 20 mm Oerlikon luchtafweergeschut (4×1)
Configuratie in April 1942
- Hoofdkanonnen:
- 6 × 6-inch (152 mm) kanonnen (3×2)
- Luchtafweer:
- 8 × 4-inch (102 mm) luchtafweerkanonnen (4×2)
- 8 × 2-ponder (40 mm) luchtafweergeschut (2×4, later verhoogd naar 11)
- 8 × 20 mm Oerlikon luchtafweergeschut (8×1)
- Torpedobuizen:
- 6 × 21-inch (533 mm) torpedobuizen (2×3)
Configuratie in April 1944
- Hoofdkanonnen:
- 6 × 6-inch (152 mm) kanonnen (3×2)
- Luchtafweer:
- 8 × 4-inch (102 mm) luchtafweerkanonnen (4×2)
- 8 × 40 mm Bofors luchtafweergeschut (2×4)
- 16 × 20 mm Oerlikon luchtafweergeschut (8×1, 4×2)
- Torpedobuizen:
- 6 × 21-inch (533 mm) torpedobuizen (2×3)
Sensoren en Radarsystemen
Oorspronkelijke Apparatuur
Latere Aanpassingen
- 1942: Upgrades met Type 273, Type 281, Type 282, Type 284, en Type 285 radars. Deze systemen verbeterden de capaciteit voor lucht- en oppervlaktewaarneming aanzienlijk.
Bescherming en Pantsering
Oorspronkelijke Configuratie
- Magazijnen: 1 tot 3 inch pantser
- Gordel: 2,25 inch pantser
- Dek, Torens en Schotten: 1 inch pantser
Complement
- Bemanning: Ongeveer 500 personen, afhankelijk van de missie en configuratie.
Vroege operaties: 1935–1939
Na voltooiing werd HMS Arethusa toegewezen aan het 3e Kruisersquadron in de Middellandse Zee. Hier diende ze in een periode van relatieve vrede voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog. De aanwezigheid van de Royal Navy in de Middellandse Zee was in deze periode belangrijk om de Britse belangen in het gebied te beschermen, met name rond het strategische Suezkanaal.
De Tweede Wereldoorlog begint: 1939–1940
Aanvankelijk inzet in de Middellandse Zee
Toen de Tweede Wereldoorlog in september 1939 uitbrak, bevond HMS Arethusa zich nog steeds in de Middellandse Zee. Begin 1940 werd ze echter, samen met haar zusterschip HMS Penelope, teruggeroepen naar Groot-Brittannië om deel uit te maken van de Home Fleet. Hier werden beide schepen ingedeeld bij het 2e Kruisersquadron.
Operaties in Noord-Europa
In april 1940 nam HMS Arethusa deel aan de Noorse campagne, een poging van de Geallieerden om de Duitse opmars in Scandinavië tegen te gaan. Kort daarna werd ze ingezet bij het Nore Command. In deze periode ondersteunde ze de verdediging van Calais en hielp ze bij de evacuaties van Franse Atlantische havens.
Middellandse Zee en de strijd om Malta: 1940–1942
Deelname aan Force “H”
Op 28 juni 1940 werd HMS Arethusa een onderdeel van Force “H”, gestationeerd in Gibraltar. Dit eskader voerde cruciale operaties uit tegen de Vichy-Franse marine tijdens de actie bij Mers-el-Kébir in juli 1940. Daarnaast nam ze deel aan konvooibescherming in de Atlantische Oceaan en operaties in de Middellandse Zee.
Malta-convooien en schade
In de zomer van 1941 keerde HMS Arethusa terug naar de Middellandse Zee, waar ze deelnam aan de gevaarlijke bevoorradingsmissies naar Malta. Deze konvooien waren van vitaal belang om het eiland, een strategisch punt voor de Geallieerden, te behouden. Tijdens deze operaties liep het schip aanzienlijke schade op door nabijgelegen explosies.
Ernstige schade en herstel: 1942–1943
Torpedo-inslag bij Operatie Stoneage
Op 18 november 1942, tijdens Operatie Stoneage, werd HMS Arethusa getroffen door een torpedo van een Italiaanse vliegtuig. De inslag veroorzaakte zware schade en leidde tot het verlies van 156 bemanningsleden. Tijdelijke reparaties werden uitgevoerd in Alexandrië, waarna het schip naar de Verenigde Staten werd gestuurd voor een uitgebreide herstelperiode in de Charleston Navy Yard. De reparaties duurden tot 15 december 1943.
D-Day en latere oorlogsjaren: 1944–1945
Deelname aan de invasie van Normandië
In juni 1944 was HMS Arethusa weer operationeel en speelde ze een belangrijke rol tijdens de invasie van Normandië. Ze maakte deel uit van Force “D” en opereerde bij Sword Beach. Een van haar meest opmerkelijke bijdragen was het vervoeren van koning George VI naar de Normandische kust, waar hij de geallieerde troepen bezocht. Op 24 juni 1944 werd het schip aangevallen door vliegtuigen en op 25 juni beschadigd door een magnetische mijn.
Operaties in de Middellandse Zee
Na reparaties in Portsmouth werd HMS Arethusa in januari 1945 opnieuw ingezet in de Middellandse Zee als onderdeel van het 15e Kruisersquadron. Ze bleef in dit gebied actief tot oktober 1945.
Uiteindelijke lot: 1946–1950
Na de oorlog keerde HMS Arethusa terug naar Groot-Brittannië en werd in de reserve geplaatst. Er waren plannen om haar aan de Koninklijke Noorse Marine te verkopen, maar deze kwamen niet tot uitvoer. In plaats daarvan werd het schip gebruikt voor experimenten en proeven tot 1949, waarna ze werd toegewezen voor sloop. Op 9 mei 1950 werd HMS Arethusa gesloopt bij Cashmore’s in Newport.
Erfgoed en herdenking
HMS Arethusa werd in 1941 geadopteerd door de inwoners van Swansea, waar haar nagedachtenis nog steeds wordt geëerd. Een gedenkplaat ter ere van de 156 bemanningsleden die in november 1942 omkwamen, bevindt zich in de Maritime Quarter van Swansea. Daarnaast bewaart het Swansea Museum artefacten zoals het scheepswapen en een 20mm Oerlikon luchtafweerkanon.
Conclusie
HMS Arethusa was een veelzijdige lichte kruiser die in verschillende theaters van de Tweede Wereldoorlog diende. Ondanks aanzienlijke schade en verlies van levens bleef ze een belangrijke rol spelen in de geallieerde oorlogsvoering. Haar nalatenschap wordt herinnerd door haar bijdragen aan belangrijke operaties en de eerbetuigingen van de stad Swansea.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: Royal Navy official photographer, Public domain, via Wikimedia Commons
- Chesneau, Roger, ed. (1980) Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Greenwich: Conway Maritime Press. ISBN: 0-85177-146-7.
- Friedman, Norman (2010) British Cruisers: Two World Wars and After. Barnsley, UK: Seaforth Publishing. ISBN: 978-1-59114-078-8.
- Raven, Alan & Roberts, John (1980) British Cruisers of World War Two. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN: 0-87021-922-7.
- Rohwer, Jürgen (2005) Chronology of the War at Sea 1939–1945: The Naval History of World War Two (Third Revised ed.). Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN: 1-59114-119-2.
- Whitley, M. J. (1995) Cruisers of World War Two: An International Encyclopedia. London: Cassell. ISBN: 1-86019-874-0.
- Bronnen Mei1940
