Hans Wilhelm Langsdorff werd geboren op 20 maart 1894 in Bergen, op het eiland Rügen in Duitsland. Hij was de oudste zoon in een familie met juridische en religieuze tradities, zonder sterke maritieme achtergrond. In 1898 verhuisde het gezin naar Düsseldorf, waar de familie Langsdorff buren werd van de familie van graaf Maximilian von Spee, een bekende Duitse maritieme held die zijn leven verloor in de Slag bij de Falklandeilanden in 1914. Geïnspireerd door deze connectie trad Langsdorff in 1912 tegen de wens van zijn ouders in toe tot de marineacademie in Kiel.
Inhouds opgave
Militaire carrière in de Eerste Wereldoorlog
Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende Langsdorff als luitenant en verdiende hij het IJzeren Kruis 2e klasse tijdens de Slag bij Jutland in 1916. Na deze slag werd hij overgeplaatst naar mijnenvegers, waar hij tot het einde van de oorlog diende. Gedurende deze periode ontving hij ook het IJzeren Kruis 1e klasse, hoewel de exacte datum van toekenning onbekend is.
Tussenoorlogse periode en persoonlijke leven
In 1923 werd Langsdorff overgeplaatst naar het marinekantoor in Dresden, waar hij Ruth Hager ontmoette. Ze trouwden in maart 1924 en hun zoon Johann werd geboren op 14 december van dat jaar. In oktober 1925 kreeg Langsdorff een positie bij het Ministerie van Defensie in Berlijn, waar hij verantwoordelijk was voor de coördinatie tussen de marine en het leger. In 1927 kreeg hij het commando over een torpedobootflottielje en in april 1930 werd hij gepromoveerd tot korvetkapitein. Vanwege zijn administratieve talenten werd hij in 1931 teruggeroepen naar Berlijn.
Opkomst van de nazi’s en het begin van de Tweede Wereldoorlog
Na de machtsovername van de nazi’s in 1933, verzocht Langsdorff om actieve zeedienst, maar werd in plaats daarvan benoemd tot het ministerie van Binnenlandse Zaken. In 1936 en 1937 nam hij als lid van de staf van admiraal Boehm deel aan de ondersteuning van de nationalistische kant tijdens de Spaanse Burgeroorlog aan boord van de nieuwe Panzerschiff Admiral Graf Spee. Op 1 januari 1937 werd hij bevorderd tot kapitein en in oktober 1938 kreeg hij het commando over de Admiral Graf Spee.
Missie in de Zuid-Atlantische Oceaan
Op 21 augustus 1939 verliet de Admiral Graf Spee de haven met het bevel om geallieerde koopvaardijschepen te onderscheppen na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. De eerste drie weken van de oorlog bracht het schip door op zee, ten oosten van Brazilië, in afwachting van duidelijke instructies van de Duitse regering. Op 20 september 1939 kreeg het schip toestemming om haar missie voort te zetten.
Langsdorff slaagde erin om in de daaropvolgende 10 weken negen Britse koopvaardijschepen tot zinken te brengen, met een totaal van meer dan 50.000 ton aan scheepsruimte. Hij hield zich strikt aan de Haagse Conventies en zorgde ervoor dat de bemanningen niet omkwamen, wat hem de waardering opleverde van de gevangengenomen officieren.
Slag bij de Río de la Plata
Op de ochtend van 13 december 1939 rapporteerden de uitkijkers van de Admiral Graf Spee de aanwezigheid van een Britse kruiser en twee torpedobootjagers. Het schip leed aan motorproblemen die de topsnelheid tot 23 knopen beperkten. Nadat Langsdorff het bevel had gegeven om aan te vallen, ontdekte hij dat het ging om twee lichte kruisers, de HMS Ajax en HMS Achilles, en de zware kruiser HMS Exeter. Ondanks dat de Admiral Graf Spee beschikte over 28 cm kanonnen die superieur waren aan de bewapening van de Britse schepen, slaagde de Exeter erin om een kritieke treffer te plaatsen die de stoomketels vernietigde die nodig waren voor het zuiveren van brandstof.
Langsdorff besloot zich terug te trekken en zocht toevlucht in de neutrale haven van Montevideo, Uruguay, om reparaties uit te voeren. De autoriteiten stonden hem slechts 72 extra uren toe bovenop de standaard 24 uur, wat betekende dat de Admiral Graf Spee de haven uiterlijk op 17 december 1939 moest verlaten of geïnterneerd zou worden.
Het scuttelen van de Admiral Graf Spee
Ondanks pogingen om richting Buenos Aires te varen of de confrontatie opnieuw aan te gaan, koos Langsdorff ervoor het schip tot zinken te brengen om zijn bemanning te redden van verdere verliezen. De bemanning werd geëvacueerd en de Admiral Graf Spee werd op 17 december 1939 met explosieven tot zinken gebracht net buiten de territoriale wateren van Uruguay. Het wrak rust nog steeds in de modder op een diepte van 7 tot 8 meter.
De dood van Langsdorff
Na het zinken van zijn schip werd Langsdorff overgebracht naar het Marinehotel in Buenos Aires. Op 19 december 1939 schreef hij brieven aan zijn familie en superieuren waarin hij zijn acties verklaarde. In zijn afscheidsbrief benadrukte hij dat hij alleen verantwoordelijk was voor de keuze om de Admiral Graf Spee te scuttelen en uitte hij zijn geloof in de eer van de vlag en de toekomst van zijn land. Op 20 december 1939 pleegde hij zelfmoord door zich neer te leggen op de gevechtsvlag van zijn schip en zichzelf dood te schieten. Hij werd begraven in het Duitse deel van de La Chacarita-begraafplaats in Buenos Aires.
Nalatenschap en erkenning
Hans Langsdorff wordt door historici vaak beschouwd als een eerbare en menselijke officier, ondanks zijn associatie met het nazi-regime. Zijn respectvolle behandeling van krijgsgevangenen en zijn beslissing om het leven van zijn bemanning te sparen door het schip te scuttelen, hebben hem een unieke plaats in de militaire geschiedenis opgeleverd.
De stad Ajax in Ontario, Canada, werd genoemd naar de HMS Ajax, een van de schepen die betrokken was bij de Slag bij de Río de la Plata. Een straat genaamd Langsdorff Drive werd ter ere van de kapitein benoemd, maar deze naam werd in 2021 gewijzigd vanwege publieke bezwaren. Evenzo werd een voorstel om een straat te noemen naar de Admiral Graf Spee ingetrokken na negatieve reacties van de gemeenschap.
Conclusie
Hans Langsdorff was een maritiem officier wiens acties tijdens de Tweede Wereldoorlog blijk gaven van zijn integriteit en plichtsbesef. Ondanks de druk van het nazi-regime handelde hij met respect voor de menselijke waardigheid, zelfs tijdens conflicten. Zijn tragische einde en zijn beslissing om de Admiral Graf Spee te scuttelen worden gezien als daden van eer die hem onderscheiden van andere militaire leiders van zijn tijd.
Bronnen en meer informatie
- Pope, Dudley (1987). The Battle of the River Plate. Secker & Warburg.
- Adam, Thomas (2005). Germany and the Americas. ABC-CLIO.
- Afbeelding: (January 1977) Revista Panorama, no. 8, Public domain, via Wikimedia Commons
- Imperial War Museum. “Submersible, Midget Submarine Biber (90), German”.
- Kitts, Daniel (2015). “The Second World War created Ajax”. TVO.
- Bronnen Mei1940
