Op zaterdag 9 november 1940 organiseerde de Weerbaarheidsafdeling (WA), de paramilitaire arm van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) in Nederland, een mars door Amsterdam. Dit evenement trok veel aandacht, zowel van voor- als tegenstanders van de NSB. Wat opmerkelijk was tijdens deze mars, is het feit dat de WA-soldaten geen wapens droegen. Dit was een strategische keuze om de mars een minder militair en meer ‘burgerlijk’ karakter te geven, in een poging om de publieke opinie positief te beïnvloeden.
Inhouds opgave
Leiders NSB
Naast de auto van Anton Mussert, de leider van de NSB, stond Henk Feldmeijer, gekleed in een SS-uniform. Feldmeijer was een centrale figuur binnen de NSB en speelde een cruciale rol in de radicalisering van de beweging. Op 11 september 1940, twee maanden voor de mars, kreeg hij van de Duitse bezetters de opdracht om de Nederlandsche SS op te richten. Deze organisatie zou later een sleutelrol spelen in de collaboratie met de nazi’s en was betrokken bij diverse oorlogsmisdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De Oprichting van de Nederlandsche SS
Feldmeijers Opdracht en Betekenis
Henk Feldmeijer kreeg op 11 september 1940 de opdracht om de Nederlandsche SS op te richten. Deze taak kwam direct van de Duitse autoriteiten en was een erkenning van de groeiende invloed van de NSB in Nederland. Feldmeijer was een fervent nationaal-socialist en zijn benoeming markeerde een significante verschuiving naar een meer pro-Duitse, radicaal-nationalistische koers binnen de NSB.
Rol van de Nederlandsche SS
De Nederlandsche SS werd opgericht als onderdeel van een bredere strategie van de Duitse bezettingsmacht om de controle in bezet Nederland te versterken. Het doel was om een paramilitaire organisatie te creëren die loyaal was aan de ideologie van het Derde Rijk. De leden van de Nederlandsche SS werden getraind in de beginselen van het nationaal-socialisme en ondergingen militaire trainingen in Duitsland. Ze speelden een rol in het ondersteunen van de Duitse bezettingsmacht en werden later betrokken bij acties tegen verzetsbewegingen en andere anti-nationaal-socialistische activiteiten.
Invloed op de NSB
De oprichting van de Nederlandsche SS had een directe invloed op de NSB. Het bracht de organisatie dichter bij de Duitse ideologie en leidde tot verdere radicalisering binnen de beweging. Dit had ook invloed op de interne dynamiek van de NSB, met Feldmeijer die een prominentere rol kreeg in de besluitvorming. De NSB werd meer gericht op collaboratie met de Duitse bezetters, wat leidde tot verdere vervreemding van de Nederlandse bevolking, die steeds meer afstand nam van de nationaal-socialisten.
Collaboratie en de Nederlandsche SS
Acties en Betrokkenheid van de Nederlandsche SS
Na de oprichting van de Nederlandsche SS in september 1940, kreeg de organisatie steeds meer taken toebedeeld die gericht waren op het ondersteunen van de Duitse bezettingsmacht in Nederland. De leden van de Nederlandsche SS speelden een actieve rol bij het opsporen van verzetsgroepen, het bewaken van strategische locaties en het uitvoeren van veiligheidsoperaties in samenwerking met de Duitse autoriteiten. Ze werden gezien als trouwe aanhangers van de nationaal-socialistische ideologie en waren bereid om extreme maatregelen te nemen om deze ideologie te beschermen.
Imago en Publieke Perceptie
De acties van de Nederlandsche SS hadden een significante impact op hoe de Nederlandse bevolking de NSB en de Duitse bezetters zag. Terwijl de NSB al een negatieve reputatie had vanwege haar collaboratieve houding, versterkte de oprichting van de Nederlandsche SS deze perceptie van verraad. Veel Nederlanders zagen de Nederlandsche SS als een symbool van de onderdrukking en bezetting, wat de kloof tussen de NSB en de rest van de bevolking verder vergrootte.
Henk Feldmeijer
Henk Feldmeijer speelde een cruciale rol in het leiden van de Nederlandsche SS en het versterken van de collaboratieve banden tussen de NSB en de Duitse bezettingsmacht. Zijn invloed binnen de NSB groeide, en hij was verantwoordelijk voor het implementeren van de nationaal-socialistische ideologie binnen de organisatie. Feldmeijer stond bekend om zijn extreme standpunten en harde aanpak, wat hem tot een controversiële en gehate figuur maakte onder de Nederlandse bevolking. Zijn betrokkenheid bij de Nederlandsche SS was een van de redenen waarom de NSB steeds meer gezien werd als een instrument van de Duitse bezetters.
Conclusie en Gevolgen van de Nederlandsche SS
Gevolgen voor de NSB en de Nederlandse Samenleving
De oprichting en acties van de Nederlandsche SS hadden langdurige gevolgen voor zowel de NSB als de Nederlandse samenleving als geheel. De nauwe samenwerking tussen de NSB en de Duitse bezettingsmacht zorgde voor een steeds grotere kloof tussen de nationaal-socialisten en de rest van de Nederlandse bevolking. Dit leidde tot een groeiende weerstand tegen de NSB, wat resulteerde in een sterker verzet en meer geheime operaties tegen de collaborateurs.
Het Lot van de Nederlandsche SS na de Oorlog
Na de bevrijding van Nederland in 1945 werden leden van de Nederlandsche SS en de NSB onderworpen aan rechtsvervolgingen en berechtingen. Henk Feldmeijer, de oprichter van de Nederlandsche SS, werd in februari 1945 door het verzet gedood, wat een symbool werd van de val van de collaborateurs. Veel leden van de NSB werden gearresteerd, berecht en gestraft voor hun rol in de collaboratie en oorlogsmisdaden. Deze nasleep zorgde ervoor dat de NSB en de Nederlandsche SS een donkere bladzijde bleven in de Nederlandse geschiedenis.
Herinnering en Les van de Geschiedenis
De herinnering aan de Nederlandsche SS en de NSB blijft een belangrijk onderdeel van de Nederlandse geschiedenis, vooral in de context van de Tweede Wereldoorlog en de bezetting. Het dient als een herinnering aan de gevaren van extremisme en collaboratie, en benadrukt de noodzaak van waakzaamheid tegen ideologieën die de waarden van democratie en vrijheid ondermijnen. Het is een les in de verantwoordelijkheid van individuen en gemeenschappen om op te staan tegen onrecht en onderdrukking.
