Franklin Delano Roosevelt (30 januari 1882 – 12 april 1945), bekend als FDR, was de 32e president van de Verenigde Staten. Hij diende vier opeenvolgende ambtstermijnen van 1933 tot zijn overlijden in 1945. Roosevelt leidde het land door de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog, wat hem een centrale plaats in de Amerikaanse en wereldgeschiedenis bezorgde.
Inhouds opgave
Vroege Leven en Opleiding
Geboorte en Familieachtergrond
Franklin Delano Roosevelt werd geboren op 30 januari 1882 in Hyde Park, New York. Hij was de zoon van James Roosevelt I en Sara Ann Delano, beiden afkomstig uit invloedrijke en welgestelde families. Zijn vader was een ondernemer en grootgrondbezitter, terwijl zijn moeder de belangrijkste opvoedkundige rol vervulde. Franklin groeide op in een omgeving van welvaart en privileges, en zijn jeugd werd sterk beïnvloed door zijn moeders opvoeding en de hoge verwachtingen van zijn familie.
Opleiding en Invloed van Groton School
Roosevelt kreeg thuisonderwijs tot zijn 14e jaar, waarna hij begon aan de Groton School, een exclusieve Episcopale kostschool in Massachusetts. Onder leiding van rector Endicott Peabody ontwikkelde Roosevelt een sterk gevoel voor publieke dienst. Deze waarden werden later belangrijk in zijn politieke carrière. Hoewel hij geen uitzonderlijke student was, legde hij de basis voor zijn latere politieke ambities.
Studie aan Harvard en Columbia
Na Groton vervolgde Roosevelt zijn opleiding aan Harvard, waar hij geschiedenis studeerde en redacteur werd van The Harvard Crimson. Zijn prestaties waren middelmatig, maar hij raakte wel geïnteresseerd in sociale en politieke kwesties. In 1904 schreef hij zich in aan Columbia Law School, maar hij verliet de opleiding in 1907 nadat hij slaagde voor het New Yorkse bar-examen. Vervolgens werkte hij bij een prestigieus advocatenkantoor in New York, hoewel hij weinig passie had voor het vak.
Vroege Politieke Carrière
Eerste Politieke Ervaringen: Senaat van New York
Roosevelt zette zijn eerste stap in de politiek in 1910 toen hij zich kandidaat stelde voor de Senaat van New York. Hij won verrassend in een district dat traditioneel Republikeins was. Gedurende zijn termijn profileerde hij zich als een progressieve hervormer en tegenstander van de Tammany Hall-machine, die de Democratische Partij in New York domineerde. Zijn strijd tegen corruptie en zijn steun aan hervormingsgezinde wetgeving verhoogden zijn nationale profiel.
Assistent-secretaris van de Marine (1913–1920)
In 1913 werd Roosevelt benoemd tot assistent-secretaris van de Marine, een belangrijke functie die hem praktische ervaring gaf in overheidsbeheer en defensiebeleid. Hij speelde een rol in het uitbreiden van de Amerikaanse marine tijdens de Eerste Wereldoorlog en toonde sterke organisatorische vaardigheden. Tijdens deze periode werkte hij nauw samen met president Woodrow Wilson en bouwde hij waardevolle contacten op binnen de Democratische Partij.
Campagne voor Vicepresidentschap in 1920
Roosevelt werd in 1920 genomineerd als vicepresidentskandidaat naast James M. Cox. Het Democratische duo verloor echter overtuigend van de Republikeinen Warren G. Harding en Calvin Coolidge. Ondanks de nederlaag versterkte de campagne Roosevelt’s status binnen de partij en gaf het hem nationale bekendheid.
Persoonlijk Leven en Gezinsleven
Huwelijk met Eleanor Roosevelt
In 1905 trouwde Franklin met Eleanor Roosevelt, een verre nicht en de nicht van toenmalig president Theodore Roosevelt. Het echtpaar kreeg zes kinderen, van wie er vijf in leven bleven tot volwassenheid. Eleanor speelde later een belangrijke rol in Franklin’s politieke leven, vooral als pleitbezorger voor sociale hervormingen.
Strijd tegen Polio
In 1921 werd Roosevelt getroffen door een ziekte die zijn benen verlamde. Destijds werd aangenomen dat hij polio had, hoewel moderne onderzoekers vermoeden dat hij Guillain-Barré-syndroom had. Ondanks zijn handicap hervatte Roosevelt zijn politieke carrière na jaren van revalidatie en toonde hij opmerkelijke veerkracht.
Gouverneurschap van New York (1929–1932)
In 1928 stelde Roosevelt zich kandidaat voor het gouverneurschap van New York en won nipt. Als gouverneur introduceerde hij innovatieve sociale en economische programma’s om de gevolgen van de Grote Depressie te bestrijden. Zijn leiderschap tijdens deze crisisperiode versterkte zijn reputatie als een effectieve en vooruitstrevende politicus.
Franklin D. Roosevelt: Presidentschap en de New Deal
In 1932 werd Franklin D. Roosevelt verkozen tot president van de Verenigde Staten. Zijn inaugurele ambtstermijn werd gekenmerkt door de Grote Depressie, waarin hij via het beleid van de New Deal probeerde economische stabiliteit en sociale hervormingen te brengen.
Het Presidentschap: Eerste Ambtstermijn (1933–1937)
Verkiezing van 1932
Tijdens de verkiezing van 1932 versloeg Roosevelt de zittende president Herbert Hoover met een overgrote meerderheid. Het land verkeerde in een economische crisis, met een werkloosheidspercentage van meer dan 20% en een ineenstorting van de banken. Roosevelt’s optimistische toon en belofte van een “New Deal” voor het Amerikaanse volk spraken kiezers aan die hunkerden naar verandering.
De Eerste 100 Dagen
Na zijn inauguratie op 4 maart 1933 kondigde Roosevelt een reeks van beleidsmaatregelen aan die bekend zouden worden als de “Eerste 100 Dagen.” Hij richtte zich op drie kerngebieden:
- Relief: Hulp bieden aan de armen en werklozen.
- Recovery: Herstel van de economie door middel van investeringen en werkgelegenheid.
- Reform: Structurele hervormingen om toekomstige economische crises te voorkomen.
Belangrijke maatregelen waren de Emergency Banking Act, die het vertrouwen in het banksysteem herstelde, en de oprichting van programma’s zoals de Civilian Conservation Corps (CCC) en de Public Works Administration (PWA). Deze instanties boden werk aan miljoenen Amerikanen en hielpen bij het opbouwen van infrastructuurprojecten.
De New Deal in Beeld
Roosevelt’s New Deal introduceerde fundamentele veranderingen in de Amerikaanse samenleving en economie. Enkele van de meest invloedrijke programma’s waren:
- Social Security Act (1935): Dit wetgevingsprogramma legde de basis voor sociale zekerheid in de Verenigde Staten, inclusief pensioenen en werkloosheidsuitkeringen.
- National Industrial Recovery Act (NIRA): Gericht op economische hervormingen en het stimuleren van industriële groei. Hoewel het door het Hooggerechtshof ongrondwettelijk werd verklaard, leidde het tot de oprichting van belangrijke instanties zoals de Works Progress Administration (WPA).
- Securities and Exchange Commission (SEC): Opgericht om toezicht te houden op de financiële markten en fraude te voorkomen.
Controverses en Uitdagingen
Hoewel de New Deal brede steun genoot, riep het ook weerstand op. Conservatieve politici en zakelijke leiders beschuldigden Roosevelt van overheidsinmenging in de vrije markt. Progressieven, zoals senator Huey Long, vonden de maatregelen onvoldoende radicaal. Ondanks deze kritiek wist Roosevelt in 1936 herkozen te worden met een nog grotere marge dan in 1932.
Het Presidentschap: Tweede Ambtstermijn (1937–1941)
De Rechtbankcrisis
Tijdens zijn tweede ambtstermijn stuitte Roosevelt op zware tegenstand van het Hooggerechtshof, dat enkele kernonderdelen van de New Deal ongrondwettelijk verklaarde. In reactie daarop stelde Roosevelt in 1937 de Judicial Procedures Reform Bill voor, een plan om het aantal rechters te verhogen en daarmee de rechtbanken gunstiger te stemmen voor zijn beleid. Dit voorstel, dat bekend werd als de “court-packing plan”, werd fel bekritiseerd en afgewezen door het Congres, inclusief leden van zijn eigen partij.
Economische Terugslag en Herstel
De Amerikaanse economie kende in 1937 een terugval, bekend als de “Roosevelt-recessie”. Dit dwong de regering om meer te investeren in openbare werken en werkgelegenheidsprogramma’s, wat de economie in de daaropvolgende jaren verbeterde. Tegen 1940 was het werkloosheidspercentage aanzienlijk gedaald, hoewel de economie nog niet volledig was hersteld.
Voorbereiding op de Tweede Wereldoorlog
Hoewel Roosevelt zich in eerste instantie richtte op binnenlandse kwesties, begon hij aan het einde van zijn tweede termijn steeds meer aandacht te besteden aan de internationale spanningen in Europa en Azië. De opkomst van nazi-Duitsland, fascistisch Italië en militaristisch Japan vormden een groeiende bedreiging. Roosevelt werkte aan de versterking van het Amerikaanse leger en lanceerde programma’s zoals de Lend-Lease Act, waarmee wapens en materieel werden geleverd aan bondgenoten zoals het Verenigd Koninkrijk.
Impact van de New Deal
Sociale Veranderingen
De New Deal verbeterde de levensstandaard van miljoenen Amerikanen door werkgelegenheidsprogramma’s en sociale hervormingen. Het versterkte ook de rol van de federale overheid in het waarborgen van economische stabiliteit en sociale zekerheid.
Economische Hervormingen
Hoewel de Grote Depressie niet volledig werd overwonnen door de New Deal, legden de hervormingen de basis voor langdurige economische groei en stabiliteit. Instellingen zoals de SEC en de Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) bleven een sleutelrol spelen in het toezicht op de financiële markten.
Politieke Invloed
De New Deal leidde tot een herstructurering van de Amerikaanse politiek, met de opkomst van het “New Deal-coalitie”, bestaande uit vakbonden, Afro-Amerikanen, en stedelijke arbeiders. Deze coalitie gaf de Democratische Partij decennialang dominantie in de Amerikaanse politiek.
Roosevelt’s Leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog
Amerika’s Toetreding tot de Oorlog
De Tweede Wereldoorlog begon in 1939 met de Duitse invasie van Polen, maar de Verenigde Staten bleef aanvankelijk neutraal. Roosevelt, die de gevaren van nazi-Duitsland en zijn bondgenoten erkende, werkte achter de schermen om de geallieerden te ondersteunen via programma’s zoals Lend-Lease. Deze regeling stelde wapens en voorraden beschikbaar aan bondgenoten zonder directe Amerikaanse betrokkenheid.
De neutraliteitspolitiek van de VS veranderde drastisch op 7 december 1941, toen Japan een verrassingsaanval uitvoerde op Pearl Harbor. Deze aanval vernietigde een groot deel van de Amerikaanse Pacific-vloot en leidde tot een oorlogsverklaring aan Japan op 8 december. Enkele dagen later verklaarden nazi-Duitsland en Italië de oorlog aan de VS. Hiermee trad de VS officieel toe tot de Tweede Wereldoorlog.
Militaire Strategie: De “Europe First”-Benadering
Roosevelt en de geallieerden stelden een “Europe First”-strategie op, waarbij de prioriteit lag bij het verslaan van nazi-Duitsland voordat Japan werd aangepakt. Dit werd overeengekomen tijdens de Arcadia Conference (december 1941 – januari 1942), waar ook de oprichting van de Combined Chiefs of Staff werd besproken om gezamenlijke militaire planning te coördineren.
De belangrijkste militaire strategieën onder Roosevelt omvatten:
- Operatie Torch (1942): De invasie van Noord-Afrika, bedoeld om de Duitse en Italiaanse troepen te verzwakken.
- Operatie Overlord (1944): De invasie van Normandië, beter bekend als D-Day, die leidde tot de bevrijding van Frankrijk en West-Europa.
- Island Hopping: Een strategie in de Stille Oceaan waarbij Amerikaanse troepen strategische eilanden veroverden om uiteindelijk Japan te bereiken.
Roosevelt speelde een centrale rol in het smeden van samenwerking met andere geallieerde leiders, zoals Winston Churchill en Joseph Stalin, tijdens conferenties in Teheran (1943) en Jalta (1945). Hier werden belangrijke afspraken gemaakt over de naoorlogse verdeling van Europa en de oprichting van de Verenigde Naties.
De Oorlogseconomie en Mobilisatie
Roosevelt leidde de mobilisatie van de Amerikaanse economie en bevolking om de oorlogsinspanningen te ondersteunen. Belangrijke maatregelen waren onder meer:
- Oorlogsproductie: De oprichting van de War Production Board en de Office of War Mobilization zorgde voor massaproductie van militaire voertuigen, wapens en vliegtuigen. In 1944 produceerde de VS meer militaire vliegtuigen dan Duitsland, Japan, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie samen.
- Arbeid en Werkgelegenheid: Het werkloosheidspercentage daalde drastisch, aangezien miljoenen Amerikanen dienst namen in het leger of werk vonden in de defensie-industrie.
- Rantsoenering en Propaganda: Om de oorlogsinspanningen te ondersteunen, voerde de regering rantsoenering in van goederen zoals rubber, benzine en voedsel. Tegelijkertijd gebruikte het Office of War Information propaganda om patriottisme te stimuleren.
Roosevelt en Diplomatie
Roosevelt was een sterke voorstander van internationale samenwerking en speelde een leidende rol bij de oprichting van de Verenigde Naties. In 1941 introduceerde hij het concept van de Vier Vrijheden, een visie op een naoorlogse wereld waarin vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijwaring van gebrek en vrijwaring van angst universeel zouden zijn.
Zijn diplomatieke aanpak werd gekenmerkt door:
- Nauwe samenwerking met Winston Churchill: De twee leiders deelden een sterke persoonlijke en strategische band.
- Complexe relatie met Josef Stalin: Roosevelt probeerde een werkbare alliantie te behouden, ondanks wantrouwen over Stalins bedoelingen in Oost-Europa.
- Ondersteuning van China: Hij erkende het belang van China als geallieerde en voorzag in militaire en economische hulp om Japan te bestrijden.
Roosevelt’s Gezondheid en Overlijden
Hoewel Franklin D. Roosevelt zijn rol als president met vastberadenheid vervulde, ging zijn gezondheid in de laatste jaren van zijn leven sterk achteruit. Hij leed aan chronische hypertensie, atherosclerose en hartproblemen, wat werd verergerd door de intense fysieke en mentale belasting van zijn rol als oorlogsleider. Tegen 1944 was Roosevelt duidelijk verzwakt, wat zijn fysieke verschijning en energie beïnvloedde. Toch stelde hij zich opnieuw kandidaat en werd hij in 1944 voor een vierde termijn herkozen, met Harry S. Truman als zijn nieuwe vicepresident.
Op 12 april 1945, tijdens een verblijf in Warm Springs, Georgia, stierf Roosevelt plotseling aan een hersenbloeding. Zijn overlijden kwam als een schok voor de wereld, temidden van de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog. Zijn opvolger, Harry S. Truman, nam het presidentschap over en leidde de Verenigde Staten naar de overwinning in Europa en de Stille Oceaan.
De nalatenschap van Roosevelt is diepgaand en complex. Hij wordt algemeen beschouwd als een van de meest invloedrijke Amerikaanse presidenten, niet alleen vanwege zijn leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook door de transformaties die hij teweegbracht in de Amerikaanse samenleving en politiek.
Binnenlands Beleid
Roosevelt’s New Deal-programma’s veranderden de rol van de federale overheid in het dagelijks leven van Amerikanen. Hij introduceerde sociale vangnetten zoals Social Security, arbeidsbescherming en regulering van financiële instellingen. Hoewel sommige van zijn economische programma’s controversieel waren, legden ze de basis voor het moderne Amerikaanse sociale zekerheidsstelsel.
Buitenlands Beleid
Roosevelt’s bijdrage aan de oprichting van de Verenigde Naties symboliseerde zijn visie op een meer samenwerkende en vreedzame wereldorde. Zijn leiderschap tijdens de oorlog versterkte de rol van de Verenigde Staten als wereldmacht en bondgenootschappelijke leider.
Kritiekpunten
Ondanks zijn prestaties waren er ook controverses. Zijn besluit om Japanse Amerikanen te interneren tijdens de oorlog wordt algemeen beschouwd als een schending van burgerrechten. Daarnaast kreeg hij kritiek vanwege zijn aanvankelijke passiviteit ten aanzien van de Holocaust en het falen om meer Joodse vluchtelingen te redden.
Conclusie
Franklin D. Roosevelt leidde de Verenigde Staten door enkele van de meest turbulente periodes in de moderne geschiedenis. Zijn reactie op de Grote Depressie en zijn rol als oorlogsleider tijdens de Tweede Wereldoorlog maakten hem tot een bepalende figuur in de 20e eeuw. Hoewel zijn beleid en beslissingen niet zonder controverses waren, wordt hij algemeen beschouwd als een visionair leider wiens nalatenschap zowel nationaal als internationaal voortleeft.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: FDR Presidential Library & Museum photograph by Margaret Suckley, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons
- Black, Conrad (2005) [2003]. Franklin Delano Roosevelt: Champion of Freedom. PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-282-4.
- Brinkley, Douglas (2016). Rightful Heritage: Franklin D. Roosevelt and the Land of America. HarperCollins. ISBN 978-0-06-208923-6.
- Burns, James MacGregor (1956). Roosevelt: The Lion and the Fox. Easton Press. ISBN 978-0-15-678870-0.
- Campbell, James E. (2006). “Party Systems and Realignments in the United States, 1868–2004”. Social Science History. 30 (3): 359–86. doi:10.1017/S014555320001350X. JSTOR 40267912.
- Goldman, Armond S.; Goldman, Daniel A. (2017). Prisoners of Time: The Misdiagnosis of FDR’s 1921 Illness. EHDP Press. ISBN 978-1-939-82403-5.
- Gunther, John (1950). Roosevelt in Retrospect. Harper & Brothers. ISBN 978-0-06-133025-4.
- Herring, George C. (2008). From Colony to Superpower; U.S. Foreign Relations Since 1776. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-507822-0.
- Kennedy, David M. (1999). Freedom From Fear: The American People in Depression and War, 1929–1945. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-503834-7.
- Leuchtenburg, William E. (1963). Franklin D. Roosevelt and the New Deal, 1932–1940. Harpers. ISBN 978-0-06-133025-4.
- Rowley, Hazel (2010). Franklin and Eleanor: An Extraordinary Marriage. Farrar, Straus & Giroux. ISBN 978-0-374-15857-6.
- Sainsbury, Keith (1994). Churchill and Roosevelt at War: The War They Fought and the Peace They Hoped to Make. New York University Press. ISBN 978-0-8147-7991-0.
- Savage, Sean J. (1991). Roosevelt, the Party Leader, 1932–1945. University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-3079-8.
- Smith, Jean Edward (2007). FDR. Random House. ISBN 978-1-4000-6121-1.
- Tobin, James (2013). The Man He Became: How FDR Defied Polio to Win the Presidency. Simon and Schuster. ISBN 978-1-4516-9867-1.
- Underwood, Jeffery S. (1991). The Wings of Democracy: The Influence of Air Power on the Roosevelt Administration, 1933–1941. Texas A&M University Press. ISBN 978-0-89096-388-3.
- Bronnen Mei1940