Das FuG (Führung und Gefecht der verbundenen Waffen), gepubliceerd in de jaren 1920, was een fundamentele Duitse militaire handleiding die de basis vormde voor de latere ontwikkeling van de beroemde handleiding Truppenführung (1933-1934). Het handboek richtte zich op de coördinatie van gecombineerde wapens, waaronder infanterie, artillerie en pantservoertuigen, en speelde een cruciale rol in de militaire hervormingen van de Reichswehr onder leiding van generaal Hans von Seeckt.
Inhouds opgave
Ontstaan en historische context van das FuG
De Pruisische invloed en lessen uit de Eerste Wereldoorlog
Na de Eerste Wereldoorlog werd duidelijk dat de traditionele, lineaire oorlogsvoering niet langer effectief was tegen moderne wapens en tactieken. De ervaring met loopgravenoorlogen, waar mobiliteit vaak beperkt was, dwong de militaire leiding van de Reichswehr om hun doctrines te herzien. Generaal Hans von Seeckt, een belangrijke hervormer van de Reichswehr, gaf opdracht tot de publicatie van nieuwe richtlijnen die zich richtten op flexibele en dynamische oorlogsvoering.
De publicatie van das FuG in 1921 (Deel I) en 1923 (Deel II) weerspiegelde deze hervormingen. Het handboek was bedoeld om de coördinatie tussen verschillende wapensystemen te verbeteren en de operationele flexibiliteit te vergroten. Het concept van “verbonden wapens” (combined arms) werd hierin gepresenteerd als een cruciale factor voor succes op het slagveld.
De structuur van het handboek
Das FuG behandelde zowel tactische als operationele richtlijnen voor het gebruik van gecombineerde wapens. De nadruk lag op het samenvoegen van infanterie, artillerie en cavalerie (en later tanks en luchtsteun) in goed gecoördineerde eenheden die snel en efficiënt konden opereren. Dit principe werd later verder ontwikkeld in de Blitzkrieg-tactieken van de Wehrmacht.
Enkele van de belangrijkste thema’s in das FuG zijn:
- Decentrale besluitvorming: Commandanten op lagere niveaus kregen de vrijheid om zelfstandig beslissingen te nemen, mits deze in lijn waren met de algemene strategische doelen.
- Gecombineerde wapeninzet: Infanterie, artillerie en cavalerie moesten samenwerken om de zwakke punten van de vijand uit te buiten en de eigen sterkte te maximaliseren.
- Flexibiliteit en aanpassingsvermogen: Er werd benadrukt dat het slagveld onvoorspelbaar was en dat starre bevelstructuren moesten worden vermeden.
De inhoud en betekenis van das FuG
Coördinatie van gecombineerde wapens
De kern van das FuG was het concept van gecombineerde wapeninzet, waarin infanterie, artillerie, cavalerie, en later ook tanks en luchtsteun, naadloos moesten samenwerken. Deze geïntegreerde aanpak had als doel de gezamenlijke gevechtskracht van eenheden te maximaliseren en de vijand op meerdere fronten tegelijkertijd aan te vallen. Door de coördinatie tussen verschillende wapensystemen kon de vijand worden overweldigd en gedwongen tot een reactie die zijn verdedigingspositie verzwakte.
De term “verbonden wapens” (of combined arms) betekende dat verschillende eenheden elkaar aanvulden: waar infanterie kwetsbaar was voor vijandelijke artillerie of tanks, kon ondersteuning door eigen tanks en luchtsteun die kwetsbaarheid opvangen. Dit principe werd later de kern van de Duitse Blitzkrieg-strategie in de Tweede Wereldoorlog.
Belangrijke kernpunten van das FuG
1. Decentrale besluitvorming:
Net als later in Truppenführung benadrukte das FuG dat lagere commandanten de vrijheid moesten krijgen om beslissingen te nemen binnen de algemene missie. Dit betekende dat zij niet afhankelijk waren van gedetailleerde bevelen van hogere commandanten, wat hen in staat stelde snel te reageren op veranderende omstandigheden op het slagveld.
2. Gecombineerde wapeninzet:
Infanterie, artillerie, tanks en luchtsteun moesten gezamenlijk optreden om de effectiviteit van aanvallen en verdediging te maximaliseren. Het handboek stelde dat een goed gecoördineerde samenwerking tussen deze eenheden cruciaal was om vijandelijke formaties te ontwrichten en zwakke punten uit te buiten.
3. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen:
Het handboek waarschuwde voor starre bevelstructuren, omdat het slagveld dynamisch en onvoorspelbaar was. Commandanten moesten in staat zijn hun plannen aan te passen aan de situatie ter plekke om zo effectief mogelijk te blijven opereren.
Gecombineerde wapeninzet in de praktijk
De praktische toepassing van das FuG werd later zichtbaar in de Duitse campagnes tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar de integratie van infanterie, tanks, en luchtsteun essentieel was voor het succes. Een belangrijk voorbeeld was de opmars in Frankrijk in 1940, waarbij Duitse eenheden zich snel konden verplaatsen, vijandelijke posities konden omzeilen en meerdere fronten tegelijkertijd konden aanvallen. Dit maakte het moeilijk voor de vijand om een gecoördineerde verdediging te organiseren.
De relatie tussen das FuG en opdrachtgericht bevelvoeren (Auftragstaktik)
De basis voor Auftragstaktik
Das FuG vormde een belangrijke bouwsteen voor de latere ontwikkeling van Auftragstaktik, de Duitse filosofie van opdrachtgericht bevelvoeren die de operationele vrijheid van lagere commandanten benadrukte. Het idee achter Auftragstaktik was dat hogere commandanten alleen het strategische doel en de gewenste uitkomst bepaalden, terwijl lagere commandanten de autonomie kregen om de beste tactische methoden te kiezen om dat doel te bereiken. Das FuG legde de nadruk op flexibiliteit, initiatief en samenwerking tussen verschillende eenheden, wat essentieel was voor de succesvolle implementatie van deze commandofilosofie.
Hoe das FuG de weg vrijmaakte voor Truppenführung
De lessen uit das FuG werden gecodificeerd en verder uitgewerkt in Truppenführung, de beroemde Duitse militaire handleiding die werd gepubliceerd in 1933 en 1934. Veel van de principes uit das FuG werden direct overgenomen, zoals:
- Het gebruik van gecombineerde wapens om tactische voordelen te behalen.
- De autonomie van commandanten op lagere niveaus om onafhankelijk beslissingen te nemen.
- De nadruk op snelheid en aanpassingsvermogen bij gevechtssituaties.
Truppenführung was echter meer dan alleen een voortzetting van das FuG; het breidde de ideeën verder uit en zorgde voor een systematische integratie van deze principes in de trainingsprogramma’s en operationele doctrines van de Wehrmacht.
Praktische toepassingen tijdens de Blitzkrieg
De impact van de doctrines uit das FuG en Truppenführung werd duidelijk tijdens de vroege campagnes van de Tweede Wereldoorlog, vooral tijdens de Blitzkrieg-operaties in Polen (1939) en Frankrijk (1940). De snelheid en flexibiliteit waarmee Duitse troepen door vijandelijke linies konden breken, waren direct te danken aan de principes van gecombineerde wapeninzet en opdrachtgericht bevelvoeren.
Een belangrijk voorbeeld was de opmars door de Ardennen in 1940. Duitse pantserdivisies, geleid door commandanten zoals Heinz Guderian, kregen de autonomie om tactische beslissingen te nemen zonder te wachten op instructies van hogere commandanten. Door gebruik te maken van gecombineerde eenheden, waaronder tanks, artillerie en luchtsteun, konden de Duitsers de Franse verdediging omzeilen en hun strategische doelen bereiken.
De impact op andere legers
Hoewel de principes van das FuG en Truppenführung oorspronkelijk specifiek voor de Reichswehr en later de Wehrmacht waren ontwikkeld, verspreidde de invloed ervan zich snel na de Tweede Wereldoorlog. Moderne militaire doctrines binnen de NAVO, zoals mission command, integreren nog steeds veel van de kernideeën van Auftragstaktik en gecombineerde wapeninzet. De lessen uit de Duitse campagnes blijven relevant in hedendaagse conflicten, waar snelheid, flexibiliteit en samenwerking tussen verschillende militaire takken van cruciaal belang zijn.
Conclusie: De blijvende invloed van das FuG op moderne militaire doctrines
Das FuG (Führung und Gefecht der verbundenen Waffen) legde de basis voor enkele van de meest invloedrijke militaire concepten van de 20e eeuw, waaronder Auftragstaktik en de Blitzkrieg-tactieken die de vroege Duitse overwinningen in de Tweede Wereldoorlog mogelijk maakten. De nadruk op gecombineerde wapeninzet, decentrale besluitvorming en flexibiliteit heeft militaire strategieën wereldwijd beïnvloed.
De lessen uit das FuG werden verder uitgewerkt in Truppenführung, wat zorgde voor een diepere integratie van de principes van opdrachtgericht bevelvoeren in de dagelijkse werking van de Wehrmacht. Dit zorgde voor een unieke combinatie van strategische visie en tactische autonomie die Duitse eenheden een beslissend voordeel gaf in snel veranderende gevechtssituaties.
Hoewel Duitsland uiteindelijk de oorlog verloor, bleven de militaire lessen die voortkwamen uit das FuG en Truppenführung invloedrijk. Moderne legers, waaronder de NAVO-strijdkrachten, hebben deze principes geïntegreerd in hun eigen doctrines, zoals mission command, waarin het belang van autonome besluitvorming en samenwerking tussen verschillende eenheden wordt benadrukt. De erfenis van das FuG leeft voort, niet alleen in militaire toepassingen, maar ook in civiele sectoren zoals management en crisisrespons, waar flexibiliteit en aanpassingsvermogen essentieel zijn.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: Bundesarchiv, Bild 101I-186-0184-02A / Otto / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 DE, via Wikimedia Commons
- Leistenschneider, Stephan (2002). Auftragstaktik im preußisch-deutschen Heer 1871 bis 1914. Hamburg: E.S. Mittler and Sohn. ISBN 978-3-8132-0766-8.
- Condell, Bruce; Zabecki, David T., eds. (2001). On the German Art of War: Truppenführung. Foreword by James S. Corum. Boulder, Colorado: Lynne Rienner Publishers. ISBN 9781555879969.
- Citino, Robert Michael (2005). The German Way of War: From the Thirty Years’ War to the Third Reich. Modern war studies. Lawrence: University Press of Kansas. ISBN 978-0-7006-1410-3.
- Guderian, Heinz (1996). Panzer Leader. Da Capo Press. ISBN 978-0-306-81101-7.
- Horstmann, Harry (2009). Die Entwicklung der Gefechtsarten: Operatives Denken und Handeln in deutschen Streitkräften. ISBN 978-3-640-65061-3.
- House, Jonathan M. (1984). Toward Combined Arms Warfare: A Survey of 20th-Century Tactics, Doctrine, and Organization. US Army Command and General Staff College.
- Bronnen Mei1940
