De Churchill tank, officieel bekend als de Tank, Infantry, Mk IV (A22), was een van de zwaarste en meest gepantserde tanks die door de geallieerden werd ingezet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit artikel biedt een diepgaand overzicht van de oorsprong, ontwikkeling, inzet en technische specificaties van de Churchill tank, evenals de vele varianten en speciale rollen die deze tank vervulde.
Inhouds opgave
Ontstaan en ontwikkeling van de Churchill tank
Verwachtingen van de Eerste Wereldoorlog
De Churchill tank werd ontworpen in de verwachting dat de oorlog in Europa zou worden uitgevochten onder vergelijkbare omstandigheden als de Eerste Wereldoorlog. Dit betekende dat het ontwerp moest worden geoptimaliseerd voor het oversteken van moeilijk terrein, zoals brede loopgraven en kraterachtige landschappen. Het ontwerp van de Churchill werd versneld om de Britse defensie te versterken tegen een mogelijke Duitse invasie.
De A20: voorloper van de Churchill
Voorafgaand aan de Churchill werd de A20 heavy tank ontwikkeld om de Matilda II en Valentine infanterietanks te ondersteunen. Het ontwerp benadrukte bescherming tegen anti-tank wapens en het vermogen om obstakels te overwinnen. De A20 was echter slechts een kort leven beschoren vanwege de snelle ontwikkelingen en veranderingen in de oorlogsvoering na de evacuatie van de British Expeditionary Force uit Duinkerken in 1940.
De ontwikkeling van de A20 werd geleid door Woolwich Arsenal, met hulp van Belfast scheepsbouwers Harland & Wolff en het Department of Tank Design. Het oorspronkelijke ontwerp omvatte twee QF 2-ponder kanonnen en diverse machinegeweren, maar het werd later aangepast om een 3-inch houwitser te huisvesten.
De A22: ontwikkeling van de Churchill
Met het verlies van Frankrijk werd het scenario van loopgravenoorlog in Noord-Europa onwaarschijnlijker, en de specificaties voor de tank werden herzien. Onder leiding van Dr. H. E. Merritt, Director of Tank Design bij Woolwich Arsenal, werden de nieuwe specificaties voor de A22 opgesteld en aan Vauxhall Motors overgedragen in juni 1940. Binnen een jaar rolden de eerste Churchill tanks van de productielijn, precies op tijd om te voldoen aan de dringende behoeften van het Britse leger.
Hoewel de Churchill aanvankelijk geplaagd werd door mechanische problemen, zoals een ondermaatse en onbetrouwbare motor, werden deze problemen uiteindelijk opgelost. Verbeterde modellen, zoals de Mk VII, werden uitgerust met zwaarder pantser en een 75 mm kanon, waardoor de Churchill in de latere stadia van de oorlog beter presteerde.
Inzet en gevechtsgeschiedenis
Noord-Afrika: El Alamein en Tunesië
De tweede slag om El Alamein
De Churchill tank zag zijn eerste significante actie tijdens de Tweede Slag om El Alamein in oktober 1942. Een kleine eenheid genaamd “Kingforce”, bestaande uit zes Mk III Churchills uitgerust met 6-ponder kanonnen, ondersteunde de aanval van de 7th Motor Brigade. Ondanks zware vijandelijke beschietingen, waaronder ‘friendly fire’ incidenten, toonden de Churchills hun veerkracht en overleefden herhaaldelijke treffers. De tank bewees zijn waarde in de woestijnomgeving, hoewel de trage snelheid een nadeel was tijdens de snelle manoeuvres van de geallieerden.
Campagne in Tunesië
Na El Alamein werd de 25th Army Tank Brigade, bestaande uit drie regimenten Churchill tanks, ingezet in de Tunesische campagne. De Churchill tanks speelden een cruciale rol in het stoppen van de Duitse Operatie Ochsenkopf in februari en maart 1943. Tijdens deze gevechten toonde de Churchill zijn superieure pantser en vermogen om zware beschietingen te weerstaan. Bij Steamroller Farm, bijvoorbeeld, vernietigden twee Churchill tanks een volledige Duitse transportcolonne, wat de effectiviteit van de tank in hinderlaagoperaties onderstreepte.
Italië: gevechten en tactische voordelen
Inzet in Italië
Hoewel Churchill tanks aanvankelijk niet werden ingezet tijdens de Italiaanse campagne in 1943, arriveerden ze uiteindelijk in april/mei 1944. De tanks speelden een belangrijke rol bij het ondersteunen van infanterieoperaties in de ruige Italiaanse landschappen. De Churchill NA75, een conversie van de Churchill Mk IV met een Amerikaans 75 mm kanon, bewees bijzonder effectief te zijn vanwege zijn verbeterde vuurondersteuning.
Gevechten in Italië
Churchill tanks werden veelvuldig ingezet tijdens gevechten zoals de Slag om Monte Cassino en de opmars naar Florence. Hun vermogen om moeilijk terrein te overwinnen en hun dikke pantser maakten ze tot een waardevolle aanwinst voor de geallieerde troepen. De tanks ondersteunden infanterie-eenheden bij het doorbreken van vijandelijke linies en het overwinnen van versterkte posities.
Noordwest-Europa: Normandië en verder
Normandië en Operatie Bluecoat
Churchills speelden een cruciale rol in de Slag om Normandië, met name tijdens de Slag om Hill 112 en Operatie Bluecoat. Hun vermogen om modderig en zwaar bebost terrein te doorkruisen, bleek van onschatbare waarde tijdens de opmars door Frankrijk en in de gevechten in de bossen van de Reichswald in Duitsland. De robuuste constructie van de Churchill stelde hen in staat om door te blijven vechten, zelfs onder zware vijandelijke vuur.
Gevechten in Nederland en Duitsland
In de latere stadia van de oorlog werden Churchill tanks ingezet in de Lage Landen en Duitsland. Tijdens Operatie Veritable, de geallieerde opmars door de Reichswald, toonden de Churchills opnieuw hun superieure terreinvaardigheden. Een rapport uit die tijd benadrukte dat geen enkele andere tank in staat zou zijn geweest om dezelfde moeilijke omstandigheden te overwinnen.
Oostfront: Churchill in Sovjetdienst
Lend-lease aan de Sovjet-Unie
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontvingen de Sovjets 344 Churchill tanks via het Lend-Lease programma. Hoewel de Sovjets aanvankelijk sceptisch stonden tegenover de Churchill vanwege zijn complexe onderhoud en relatief zwakke bewapening in de vroege modellen, werden de tanks toch ingezet tijdens belangrijke veldslagen zoals de Slag om Stalingrad en de Slag om Koersk.
Sovjetoperaties en beoordeling
De Sovjets gebruikten de Churchills voornamelijk in doorbraaktankregimenten, ter ondersteuning van infanterieoperaties. Ondanks enkele tekortkomingen, zoals de beperkingen van de 2-ponder kanonnen op vroege modellen, werden de Churchill tanks gewaardeerd om hun dikke pantser en vermogen om zware schade te weerstaan. De Sovjet operators waardeerden vooral het vermogen van de Churchill om zich door moeilijk terrein te bewegen en vijandelijke linies te doorbreken.
Azië: beperkte inzet in Birma en India
Proeven en beperkte operaties
Een enkele Churchill tank werd in 1945 getest in Birma door de 3rd Dragoon Guards. Hoewel de tank uiteindelijk niet in actie kwam, bewees hij tijdens marsen minstens gelijkwaardig te zijn aan de toen in gebruik zijnde M3 Lee. In India begon de 254th Indian Tank Brigade aan de omschakeling naar Churchill tanks, maar deze werd stopgezet na het einde van de oorlog tegen Japan.
Resultaten van de tests
Uit tests in Nieuw-Guinea bleek dat de Churchill superieur was aan andere tanks voor jungleoorlogsvoering. Ondanks deze bevindingen werd de Churchill niet breed ingezet in de Stille Oceaan, voornamelijk vanwege het einde van de oorlog en de veranderende strategische prioriteiten van de geallieerden.
Technische specificaties en ontwerp
Pantser en bewapening
De Churchill tank werd geroemd om zijn zware pantser, dat varieerde van 16 mm tot 152 mm dik, afhankelijk van het model. Het pantserontwerp maakte gebruik van platte platen die aanvankelijk werden geschroefd en later gelast voor verbeterde structurele integriteit en productie-efficiëntie. De vroege modellen van de Churchill waren uitgerust met een 2-ponder kanon en een 3-inch houwitser in de romp, terwijl latere modellen, zoals de Mk III en Mk IV, werden uitgerust met een krachtiger 6-ponder kanon, en uiteindelijk werd de 75 mm kanon geïntroduceerd in de Mk VI en Mk VII varianten.
Motor en transmissie
De Churchill werd aangedreven door een Bedford Vehicles motor, een 12-cilinder, 4-takt watergekoelde motor die 350 pk leverde. De transmissie omvatte een Merritt-Brown epicyclische versnellingsbak die regeneratieve besturing mogelijk maakte, waardoor de tank in staat was tot een “neutrale draai” en dus binnen zijn eigen lengte kon draaien. Dit systeem, gecombineerd met een robuust ophangingssysteem, gaf de Churchill uitzonderlijke mobiliteit op moeilijk terrein.
Opschorting en onderstel
Het ophangingssysteem van de Churchill bestond uit elf bogies aan elke zijde, elk met twee 10-inch wielen. Dit ontwerp maakte het mogelijk voor de tank om meerdere wielen te verliezen zonder significante nadelige effecten, en het stelde de Churchill in staat om steile terreinhindernissen te overwinnen. De rupsbanden liepen over de bovenkant van de “panniers” aan de zijkanten van de romp, wat bijdroeg aan de stabiliteit en het obstakel-overwinnende vermogen van de tank.
Verdere ontwikkeling en variaties van de Churchill tank
Specialistische varianten en innovaties
Churchill AVRE
Een van de meest innovatieve varianten van de Churchill tank was de Churchill AVRE (Assault Vehicle Royal Engineers). Deze tank was uitgerust met een spigot-mortier, ook wel bekend als de “Petard Mortar”, die ontworpen was om zware explosieve ladingen af te vuren op vijandelijke versterkingen. De AVRE werd bemand door een bemanning van zes, waaronder een sappeur die verantwoordelijk was voor het plaatsen van explosieve ladingen. De tank was een waardevol hulpmiddel bij het doorbreken van vijandelijke linies en het vernietigen van bunkers en andere versterkte posities.
Churchill Crocodile
De Churchill Crocodile was een andere gespecialiseerde variant, uitgerust met een vlammenwerper in plaats van de romp machinegeweer. De vlammenwerper was verbonden met een gepantserde brandstoftank die achter de tank werd gesleept. De Crocodile was bijzonder effectief in het uitschakelen van vijandelijke infanterie en het vernietigen van bunkers. De angstaanjagende reputatie van de Crocodile maakte het tot een krachtig psychologisch wapen.
Churchill ARK
De Churchill ARK (Armoured Ramp Carrier) was een bruggenlegger die speciaal was ontworpen om snelle bruggen te bouwen voor infanterie en voertuigen. De ARK verving de standaard toren door een brugconstructie die snel over obstakels kon worden gelegd, waardoor troepen snel vijandelijke linies konden doorbreken en verdere opmars mogelijk werd.
Churchill varianten: een overzicht
Churchill Mk I en Mk II
De eerste varianten van de Churchill, de Mk I en Mk II, waren uitgerust met een 2-ponder kanon en een 3-inch houwitser in de romp. Deze tanks hadden te kampen met mechanische problemen en beperkte bewapening, maar ze legden de basis voor latere verbeteringen.
Churchill Mk III en Mk IV
De Mk III en Mk IV waren de eerste varianten die aanzienlijke verbeteringen brachten. De Mk III introduceerde een 6-ponder kanon en een nieuwe gelaste toren, terwijl de Mk IV terugging naar een gegoten toren om productie te versnellen. Beide modellen werden op grote schaal ingezet en bewezen hun waarde in gevechten zoals de Tweede Slag om El Alamein.
Churchill Mk VI en Mk VII
De Mk VI en Mk VII waren de laatste en meest geavanceerde versies van de Churchill tank. De Mk VII, ook wel bekend als de “Heavy Churchill”, was uitgerust met een 75 mm kanon en dikker pantser dan eerdere modellen. Deze variant speelde een cruciale rol in de gevechten in Normandië en de latere stadia van de oorlog in Europa.
Specialistische rollen en aanpassingen
Churchill NA75
De Churchill NA75 was een veldconversie van de Churchill Mk IV, waarbij het originele 6-ponder kanon werd vervangen door een 75 mm kanon uit vernietigde Amerikaanse Sherman tanks. Deze aanpassing verbeterde de vuurkracht en maakte de Churchill effectiever in ondersteuningsrollen.
Churchill bridgelayer en ARV
Naast gevechtstanks werden ook speciale versies van de Churchill ontwikkeld voor technische en ondersteuningsrollen, zoals de Churchill Bridgelayer en de Armoured Recovery Vehicle (ARV). Deze voertuigen speelden een essentiële rol bij het ondersteunen van gevechtstanks en infanterie door het bieden van technische oplossingen op het slagveld.
Conclusie en bronnen
Conclusie
De Churchill tank was een cruciale component van de geallieerde oorlogsvoering tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ondanks aanvankelijke mechanische problemen en beperkte bewapening, evolueerde de Churchill tot een veelzijdig en robuust voertuig dat in verschillende gevechtsomgevingen en rollen werd ingezet. De vele varianten en specialistische aanpassingen tonen de veelzijdigheid en het aanpassingsvermogen van het Churchill ontwerp. De tank speelde een sleutelrol in de overwinningen van de geallieerden in Noord-Afrika, Italië en Noordwest-Europa, en zelfs op het Oostfront. De Churchill tank blijft een symbool van Britse technologische innovatie en militaire veerkracht.
Bronnen
- Fletcher, David. Churchill Tank: Vehicle History and Specification. The Tank Museum, 2017.
- Buckley, John. British Armour in the Normandy Campaign 1944. Routledge, 2004.
- Forty, George. Tank Action: From the Great War to the Gulf. Sutton Publishing, 2003.
- Zaloga, Steven J. Armored Thunderbolt: The U.S. Army Sherman in World War II. Stackpole Books, 2008.
- Jentz, Thomas L. Germany’s Tiger Tanks: Tiger I & II: Combat Tactics. Schiffer Publishing, 1996.
- Bishop, Chris. The Encyclopedia of Tanks and Armored Fighting Vehicles. Amber Books, 2006.
- Afbeelding: Public domain – http://media.iwm.org.uk/iwm/mediaLib//49/media-49685/large.jpg This photograph KID 1265 comes from the collections of the Imperial War Museums.
- Bronnen Mei1940
