De Amagiri (天霧, vertaald als “mistige of bewolkte lucht”) was de vijftiende van de 24 torpedobootjagers van de Fubuki-klasse, gebouwd voor de Japanse Keizerlijke Marine (IJN) na de Eerste Wereldoorlog. Toen ze in dienst kwam, werden deze schepen beschouwd als de krachtigste torpedobootjagers ter wereld. Gedurende de jaren 1930 dienden ze als eerstelijnsjagers en bleven ze formidabele wapens tot diep in de Pacific-oorlog. De Amagiri is vooral beroemd vanwege het rammen van PT-109, een Motor Torpedo Boat (MTB) dat werd bestuurd door de latere Amerikaanse president John F. Kennedy.
Inhouds opgave
Algemene kenmerken van de Amagiri
- Type: Fubuki-klasse torpedobootjager
- Waterverplaatsing:
- Standaard: 1.750 ton
- Verbouwd: 2.050 ton
- Lengte:
- 111,96 m (tussen de loodlijnen)
- 118,41 m (totaal)
- Breedte: 10,4 m
- Diepgang: 3,2 m
- Voortstuwing:
- 4 Kampon-ketels
- 2 Kampon Type Ro-turbines
- 50.000 pk (37.000 kW)
- Snelheid: 38 knopen (70 km/h)
- Reikwijdte: 5.000 zeemijl (9.300 km) bij 14 knopen
- Bemanning: 219
- Bewapening:
- 6 × 127 mm Type 3-kanonnen (3×2)
- Tot 22 × Type 96 25 mm luchtafweerkanonnen
- Tot 10 × 13 mm luchtafweerkanonnen
- 9 × 610 mm torpedobuizen (Type 93 torpedo, bekend als de “Long Lance“)
- 36 dieptebommen
Ontwerp en bouw van de Fubuki-klasse
De bouw van de Fubuki-klasse torpedobootjagers werd goedgekeurd als onderdeel van het uitbreidingsprogramma van de Japanse Keizerlijke Marine in 1923. Deze jagers gaven Japan een technologische voorsprong door hun vooruitstrevende ontwerp. De Fubuki-klasse vormde een enorme verbetering ten opzichte van eerdere ontwerpen. Met hun grote omvang, krachtige motoren, hoge snelheid, grote actieradius en zware bewapening werden deze schepen beschouwd als speciale type torpedobootjagers (“Tokugata”, 特型). Hun vuurkracht was vergelijkbaar met lichte kruisers van andere marines.
De Amagiri werd gebouwd in de Ishikawajima-werf in Tokio. Het schip behoorde tot een verbeterde serie van de Fubuki-klasse, die onder meer beschikte over aangepaste geschuttorens. Deze torens konden de 127 mm kanonnen onder een hoek van 75 graden richten, waardoor ze ook ingezet konden worden tegen vliegtuigen. De kiel van de Amagiri werd gelegd op 28 november 1928. Ze werd te water gelaten op 27 februari 1930 en officieel in dienst genomen op 10 november 1930.
Sensoren
De Amagiri, kreeg pas laat in de Tweede Wereldoorlog een basisvorm van radar geïnstalleerd. De radar, waarschijnlijk een Type 22-oppervlakteradar, werd vermoedelijk geïnstalleerd rond 1943, naarmate de gevechtsbehoeften toenamen en Japan de noodzaak inzag om met de geallieerden te concurreren op het gebied van detectiecapaciteit. De sonar werd geïnstalleerd voor anti-onderzeeër doeleinden, maar ook dit systeem was minder geavanceerd dan dat van de geallieerden. Beide technologieën waren aan boord van de Amagiri beperkt in capaciteit, wat bijdroeg aan haar kwetsbaarheid in zeegevechten later in de oorlog.
Medio 1940 werden Type 93 sonar en Type 93 hydrofoons geïnstalleerd voor onderzeeboot bestrijding (ASW).
Tussenoorlogse periode
Na de catastrofale tyfoon die de Vierde Vloot-incident veroorzaakte in 1935, waarbij een groot aantal schepen beschadigd raakte, werd de Amagiri samen met haar zusterschepen aangepast. Dit omvatte verstevigde rompen en een verhoogde waterverplaatsing. In 1937 ondersteunde de Amagiri de landing van Japanse troepen in Shanghai en Hangzhou tijdens de Tweede Chinees-Japanse Oorlog. In 1940 werd het schip ingezet voor patrouilles en het ondersteunen van de Japanse landingen in Zuid-China, en nam het deel aan de invasie van Frans-Indochina.
De Tweede Wereldoorlog
Vroege operaties
Bij de aanval op Pearl Harbor, in december 1941, was de Amagiri toegewezen aan de 20e Torpedobootjagerdivisie van Desron 3 in de Eerste Vloot van de IJN. Vanuit de Kure Marinebasis werd het schip ingezet naar Samah op Hainan, waar het de landing van Japanse troepen in Malaya ondersteunde. De Amagiri was tevens betrokken bij de invasies van Banka, Palembang en het noorden van Sumatra. Ze nam ook deel aan operaties in de Andamanen en de Indische Oceaan.
Tijdens de beroemde Slag bij Midway in juni 1942 maakte de Amagiri deel uit van de troepenmacht die de Aleoeten moest aanvallen. Later dat jaar werd het schip ingezet in de campagne rond Guadalcanal, waar het troepen aan land zette en diverse konvooien beschermde. Tijdens deze operaties werd de Amagiri aangevallen door Amerikaanse duikbommenwerpers, waarbij haar zusterschepen Asagiri en Shirakumo werden beschadigd. De Amagiri redde overlevenden en sleepte de beschadigde schepen naar veiliger water.
Botsing met PT-109
Een van de meest bekende incidenten waarbij de Amagiri betrokken was, vond plaats in de nacht van 2 augustus 1943. Tijdens een nachtelijke missie om Japanse troepen te versterken in Vila, in de Zwarte Straat bij de Salomonseilanden, ramde de Amagiri het Amerikaanse patrouillevaartuig PT-109. Dit schip stond onder bevel van luitenant John F. Kennedy, die later president van de Verenigde Staten zou worden.
De aanvaring vond plaats in het donker en het is mogelijk dat de bemanning van de Amagiri zich niet bewust was van de aanwezigheid van de PT-109. Door de geringe afmetingen en het ontbreken van verlichting was het schip moeilijk te detecteren. Historici zijn het echter niet eens over de vraag of de aanvaring opzettelijk was. Sommige bronnen, zoals Robert J. Donovan in zijn boek PT 109: John F. Kennedy in WWII, suggereren dat de aanvaring opzettelijk was, op basis van interviews met de bemanning van de Amagiri.
Latere carrière
Na het incident met PT-109 zette de Amagiri haar “Tokyo Express”-missies voort, waarbij het nachtelijke transportmissies uitvoerde naar geïsoleerde Japanse garnizoenen. In november 1943 vocht de Amagiri in de Slag bij Kaap St. George, waar ze aan Amerikaanse torpedobootjagers wist te ontsnappen onder leiding van kapitein Arleigh Burke. Tijdens een patrouille in december 1943 raakte ze in aanvaring met de torpedobootjager Akikaze, waarbij haar boeg werd beschadigd.
Na reparaties in Kure in januari 1944, werd de Amagiri ingezet bij de Zuidwestelijke Vloot en gestationeerd in Singapore. Daar begeleidde ze transporten naar de westelijke gebieden van Nederlands-Indië. Op 23 april 1944, tijdens een escorte van Singapore naar Davao, liep de Amagiri op een mijn in de Straat van Makassar. Het schip zonk na twee uur, waardoor de meeste bemanningsleden konden worden gered.
Wrak en nasleep
In oktober 2003 werd het wrak van de Amagiri gelokaliseerd door Vidar Skoglie en het schip MV Empress. Het wrak ligt op een diepte van 28 meter, op haar stuurboordzijde. Illegale dynamietvisserij in de buurt van het wrak had grote schade veroorzaakt, waaronder een explosie die de voorste munitieopslag van het schip deed ontploffen. Het voorste gedeelte van het schip was ernstig beschadigd, hoewel de boeg relatief intact bleef. Het wrak werd later grotendeels illegaal gesloopt en er is weinig overgebleven van het schip.
Conclusie
De Amagiri was een belangrijk onderdeel van de Japanse Keizerlijke Marine tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar betrokkenheid bij de botsing met PT-109 en haar lange inzet tijdens de oorlog onderstrepen de cruciale rol die torpedobootjagers speelden in de maritieme strategie van Japan. Hoewel de Amagiri uiteindelijk verloren ging, blijft haar geschiedenis bewaard door haar rol in enkele van de belangrijkste maritieme operaties van de oorlog.
Bronnen en meer informatie
- “Imperial Japanese Navy Fubuki-class Destroyers.” Naval History and Heritage Command.
- Afbeelding:Shizuo Fukui, Public domain, via Wikimedia Commons
- Jentschura, Hansgeorg, et al. Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869-1945. Naval Institute Press, 1977.
- Donovan, Robert J. PT 109: John F. Kennedy in WWII. McGraw-Hill, 1961.
- Skoglie, Vidar. “The Discovery of Amagiri’s Wreck.” Diving Magazine, October 2003.
- Bronnen Mei1940
