HMS Gurkha (G63): Britse L-klasse torpedobootjager WOII

By
Redactie Mei 1940
-
0
HMS Gurkha zinkt meer dan een uur na een torpedo-aanval tijdens de Tweede Wereldoorlog, bemanning wordt gered door bondgenoten.
HMS Gurkha, meer dan een uur na een torpedo-inslag, kort voordat ze zinkt in de Tweede Wereldoorlog.

HMS Gurkha (G63) was een L-klasse torpedobootjager van de Royal Navy die actief was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Oorspronkelijk gepland als HMS Larne, werd ze hernoemd nadat haar voorganger, een Tribal-klasse torpedobootjager met dezelfde naam, in april 1940 verloren ging. De Gurkha Regimenten droegen bij aan haar vervanging door elk een dag salaris te doneren, waardoor deze nieuwe torpedobootjager de naam Gurkha kreeg voordat ze te water werd gelaten.

Algemene kenmerken van HMS Gurkha

  • Type: L-klasse torpedobootjager
  • Waterverplaatsing:
    • Standaard: 1.920 long tons (1.950 ton)
    • Volgeladen: 2.660 long tons (2.700 ton)
  • Lengte: 362 ft 3 in (110,4 m)
  • Breedte: 37 ft (11,3 m)
  • Diepgang: 10 ft (3,0 m)
  • Aandrijving:
    • 2 assen
    • 2 Parsons stoomturbines
    • 2 Admiralty 3-drum ketels
  • Vermogen: 48.000 shp (36.000 kW)
  • Snelheid: 36 knopen (67 km/u)
  • Actieradius: 5.500 zeemijl bij 15 knopen
  • Bemanning: 190
  • Sensoren:
  • Bewapening:
    • 4 × 2 QF 4-inch Mk XVI kanonnen
    • 1 × 4 QF 2-ponder Mk VIII luchtdoelkanon
    • 2 × 1 QF 20 mm Oerlikon kanonnen
    • 2 × 2 Vickers .5-inch machinegeweren
    • 2 × 4 21-inch torpedobuizen
    • 110 dieptebommen, met 2 rails en 8 werpers

Bouw en ontwerp

HMS Gurkha werd op 31 maart 1938 besteld bij Cammell Laird in Birkenhead, als een van de acht L-klasse torpedobootjagers. Haar kiel werd gelegd op 18 oktober 1938, waarmee ze de eerste in haar klasse was. De oorspronkelijke bewapening van zes QF 4.7-inch kanonnen in drie dubbelloopse geschuttorens werd gewijzigd door vertragingen in de productie. Daardoor kreeg HMS Gurkha acht QF 4-inch Mk XVI kanonnen in vier dubbelloopse opstellingen.

De doop van HMS Gurkha op 8 juli 1940 werd uitgevoerd door Mary Churchill, de jongste dochter van premier Winston Churchill. Ze beschreef de ceremonie later als een “sprookjesachtige” gebeurtenis, met grote trots en emotie. Het was destijds gebruikelijk dat de doopvrouw een cadeau ontving, en Churchill kreeg een Victoriaanse diamanten halsketting als geschenk.

Dienstgeschiedenis

Na haar indienststelling op 18 februari 1941 werd HMS Gurkha toegevoegd aan de 11th Escort Group. Op 25 maart 1941 redde ze samen met HMS Tartar de bemanning van de steamer Beaverbrae, die tot zinken was gebracht door Duitse bommenwerpers. Tijdens de terugtocht naar Scapa Flow botste Gurkha echter op een houten vissersboot, die zonk. De torpedobootjager liep aanzienlijke schade op en moest tot juni 1941 worden gerepareerd in Rosyth.

Deelname aan konvooidiensten

Na de reparaties werd HMS Gurkha ingezet voor konvooidiensten in de Western Approaches en bij operaties rond Malta. In 1941 nam ze deel aan de beveiliging van konvooien van het Verenigd Koninkrijk naar Gibraltar. Op 30 september 1941 speelde ze een cruciale rol in de vernietiging van de Italiaanse onderzeeër Adua, wat een belangrijke bijdrage leverde aan de veiligheid van geallieerde konvooien.

Zinken van HMS Gurkha

Op 17 januari 1942 werd HMS Gurkha, tijdens de begeleiding van een konvooi voor de kust van Sidi Barrani, getorpedeerd door de Duitse onderzeeër U-133. De aanval veroorzaakte zware schade, en de torpedobootjager zonk binnen 90 minuten. De bemanning van het schip werd gered door de Nederlandse torpedobootjager Hr.Ms Isaac Sweers, die erin slaagde om de overlevenden snel in veiligheid te brengen.

Betekenis en nalatenschap

HMS Gurkha (G63) staat symbool voor de nauwe band tussen de Royal Navy en de Gurkha Regimenten. Haar geschiedenis benadrukt de toewijding van zowel de maritieme als de militaire takken van het Britse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ondanks haar korte actieve dienstperiode maakte ze indruk door haar betrokkenheid bij konvooidiensten en anti-onderzeeëroperaties.

Conclusie

HMS Gurkha (G63) vertegenwoordigt de moed en vastberadenheid van de bemanning en de steun van de Gurkha Regimenten tijdens de moeilijke dagen van de Tweede Wereldoorlog. Haar geschiedenis is een herinnering aan de offers die werden gebracht door mariniers en hun bondgenoten. Ze diende trouw in enkele van de meest cruciale maritieme operaties van die tijd en liet een blijvende erfenis achter in de geschiedenis van de Royal Navy.

Bronnen en meer informatie

  1. English, John (2001). Afridi to Nizam: British Fleet Destroyers 1937–43. World Ship Society. ISBN 0-905617-95-0.
  2. Afbeelding: D.S.Hoefsloot, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
  3. Mason, Geoffrey. “HMS GURKHA (ii) (G 63, ex-Larne) – L-class Destroyer”. naval-history.net. Geraadpleegd op 21 juni 2014.
  4. Soames, M. (2011). A Daughter’s Tale. London: Doubleday. ISBN 978-0-385-60436-0.
  5. Whitley, M. J. (2000). Destroyers of World War : An International Encyclopedia. London: Cassell & Co. ISBN 1-85409-521-8.
  6. Bronnen Mei1940