De HRMS Johan Maurits van Nassau (F802) was een fregat van de River-klasse van de Koninklijke Marine, gebouwd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit schip, oorspronkelijk bedoeld voor de Britse Royal Navy als HMS Ribble, werd tijdens de bouw overgedragen aan de Nederlandse marine. Het fregat diende tussen 1943 en 1958 en nam deel aan zowel de Tweede Wereldoorlog als de Koreaoorlog. Hieronder volgt een gedetailleerde beschrijving van de kenmerken, constructie, en operationele geschiedenis van de HRMS Johan Maurits van Nassau.
Inhouds opgave
Algemene kenmerken van HRMS Johan Maurits van Nassau
Type | River-klasse fregat |
---|---|
Waterverplaatsing | 1.325 ton (1.304 long tons) |
Lengte | 91,9 meter (301 ft 6 in) |
Breedte | 11,2 meter (36 ft 9 in) |
Diepgang | 4,3 meter (14 ft 1 in) |
Aandrijving | 2 schroeven, 2 driedubbele expansiemotoren, |
2 Admiralty-ketels, 5.500 pk (4.100 kW) | |
Snelheid | 20 knopen (37 km/u; 23 mph) |
Bemanning | 186 |
Bewapening | 2 x 10,5 cm kanonnen, 2 x 40 mm kanonnen, |
5 x 20 mm kanonnen, 1 x Hedgehog, | |
dieptebomrails en werpers |
Constructie en ontwerp
De bouw van de HRMS Johan Maurits van Nassau begon tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij het schip aanvankelijk was bestemd voor de Britse Royal Navy onder de naam HMS Ribble (K 251). De bouw begon op 29 december 1942 op de scheepswerf William Simons & Co. in Renfrew, Schotland. Kort voor de tewaterlating werd het schip echter overgedragen aan de Koninklijke Marine, waarmee het de naam HRMS Johan Maurits van Nassau kreeg, genoemd naar de Nederlandse koloniale gouverneur Johan Maurits van Nassau-Siegen.
De River-klasse fregatten, ontworpen voor konvooibescherming en anti-onderzeebootoorlogvoering, werden gekenmerkt door hun robuuste constructie en veelzijdigheid. Het schip werd op 23 april 1943 te water gelaten en kwam op 25 juni 1943 officieel in dienst bij de Koninklijke Marine.
Operationele geschiedenis
Tweede Wereldoorlog: Atlantische en Middellandse Zee Convoy Begeleiding
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vervulde de HRMS Johan Maurits van Nassau de rol van escorteschip in de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Haar hoofdtaken omvatten het begeleiden en beschermen van geallieerde konvooien tegen Duitse U-boten en luchtmacht. Deze beschermingsmissies waren cruciaal voor de bevoorrading van Europa en Noord-Afrika, waar geallieerde troepen afhankelijk waren van veilige konvooien om voedsel, brandstof, munitie en troepen te ontvangen.
In de Atlantische Oceaan maakte het fregat deel uit van konvooiescortes die gedurende dagen of weken voortdurend gevaar liepen door onderzeeboot- en luchtmachtbedreigingen. De anti-onderzeebootwapens aan boord, zoals de Hedgehog-diepteladingen, speelden een essentiële rol in de afweer van Duitse U-boten. In de Middellandse Zee ondersteunde de HRMS Johan Maurits van Nassau belangrijke konvooien van en naar Noord-Afrika en Italië, waar geallieerde troepen in hevige gevechten waren verwikkeld.
Koreaoorlog: Deelname aan Verenigde Naties Operaties
Na de Tweede Wereldoorlog bleef de HRMS Johan Maurits van Nassau in dienst en werd in 1952 ingezet bij de Koreaoorlog, een conflict waarin de Verenigde Naties, geleid door de Verenigde Staten, de Republiek Korea (Zuid-Korea) ondersteunde tegen de invasie van Noord-Koreaanse troepen.
Op 21 november 1952 vertrok ze naar Korea als onderdeel van de Nederlandse bijdrage aan de VN-operaties. Het fregat nam deel aan maritieme operaties in Koreaanse wateren, waarbij het een belangrijke rol speelde in patrouille- en escortetaken, naast andere internationale marineschepen. Het schip verleende bescherming aan zeetransporten, ondersteunde blokkades en bood logistieke ondersteuning aan VN-troepen.
Voor haar diensten tijdens deze periode ontving ze tweemaal de Presidential Unit Citation, een hoge Amerikaanse onderscheiding voor militaire eenheden die zich uitzonderlijk dapper hebben gedragen in vijandige gebieden. De bijdrage van het schip aan de Koreaoorlog versterkte de diplomatieke banden tussen Nederland en de Verenigde Staten en benadrukte het belang van Nederland in de internationale veiligheidssamenwerking.
Decommissionering en verkoop
Na 15 jaar dienst werd de HRMS Johan Maurits van Nassau op 18 april 1958 officieel buiten dienst gesteld. De ontwikkelingen in de marinetechnologie en de verschuiving in het strategische belang van dergelijke fregatten leidden tot de besluit om het schip uit te faseren.
Op 15 januari 1959 werd de voormalige HRMS Johan Maurits van Nassau verkocht aan het Nederlandse sloopbedrijf A. Goslar in Diemen voor een bedrag van 257.654 gulden. Dit markeerde het einde van de diensttijd van een schip dat zowel in de Tweede Wereldoorlog als de Koreaoorlog een belangrijke rol had gespeeld.
Betekenis en nalatenschap van de HRMS Johan Maurits van Nassau
De HRMS Johan Maurits van Nassau vertegenwoordigt een belangrijke periode in de geschiedenis van de Koninklijke Marine. Het schip symboliseert de transformatie van de marine in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog en de ontwikkeling van de Nederlandse betrokkenheid bij internationale vredes- en veiligheidshandhavingsoperaties. Haar inzet in zowel de Tweede Wereldoorlog als de Koreaoorlog getuigt van de strategische waarde die Nederland hechtte aan internationale samenwerking en verdediging van vrijheid. Het fregat diende als inspiratie voor toekomstige generaties marineschepen en -bemanningen en leverde een belangrijke bijdrage aan de collectieve herinnering aan de rol van Nederland in de wereldwijde conflicten van de 20e eeuw.
Conclusie
De HRMS Johan Maurits van Nassau (F802) speelde een veelzijdige rol in de Koninklijke Marine, met waardevolle bijdragen aan zowel de Tweede Wereldoorlog als de Koreaoorlog. Het schip bood bescherming aan geallieerde konvooien in de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee en nam deel aan VN-operaties tijdens de Koreaoorlog. Na een indrukwekkende loopbaan werd het schip in 1958 uit dienst gesteld en in 1959 verkocht voor de sloop.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: Joop van Bilsen for Anefo, CC0, via Wikimedia Commons
- Koninklijke Marine Archieven, HRMS Johan Maurits van Nassau servicegeschiedenis.
- Jane’s Fighting Ships, edities van 1943-1959, Royal Netherlands Navy.
- Nederlandse Defensie Publicaties, “Nederlandse marineschepen in Korea”.
- Nederlands Instituut voor Militaire Historie, Dossier Koreaoorlog.
- US Presidential Unit Citation Records, HRMS Johan Maurits van Nassau (1952-1953).
- Bronnen Mei1940