De Vickers Medium Mark II was een cruciale ontwikkeling in de geschiedenis van de Britse tankbouw, geproduceerd door Vickers in de periode tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Deze middelzware tank, gebaseerd op de Vickers Medium Mark I, was bedoeld om de verouderde Medium Mark C-tanks te vervangen die nog in gebruik waren bij de Britse strijdkrachten. De productie en doorontwikkeling van de Mark II vond plaats tussen 1925 en 1934, waarna het model geleidelijk werd uitgefaseerd vanaf 1939, met de introductie van de Cruiser Mk I.
Inhouds opgave
Ontwikkeling Vickers Medium Mark II
Het ontwerp van de Mark II bracht diverse verbeteringen ten opzichte van zijn voorganger, de Vickers Medium Mark I. Een van de meest opvallende aanpassingen was de verhoogde superstructuur met een zichtluik voor de bestuurder, geplaatst aan de bovenkant in plaats van aan de voorkant. Dit verbeterde de bescherming en zichtbaarheid voor de bemanning. Daarnaast beschikte de Mark II over een verbeterd veersysteem, beschermd door gepantserde rokken, en werd het uitgerust met Rackham-koppelingen, een primitieve vorm van mechanische servo-besturing. Deze aanpassingen maakten de tank weliswaar iets zwaarder, wat leidde tot een iets lagere maximumsnelheid van 13 mijl per uur (ongeveer 21 km/u) in vergelijking met de 15 mijl per uur (ongeveer 24 km/u) van de Mark I.
Hoewel de Mark II dezelfde basis gebruikte als de Mark I, inclusief het chassis, de ophanging en de transmissie, introduceerde het model een nieuw ontwerp voor de bovenbouw. Deze tank werd bewapend met een 47 mm 3-pounder kanon en vier machinegeweren, die strategisch in de toren waren geplaatst. De achterzijde van de toren was schuin, waardoor het mogelijk was om een van de machinegeweren ook tegen luchtdoelen in te zetten. De tank had ook twee Vickers-machinegeweren, elk aan één kant van de romp, gericht naar achteren.
Specificaties Vickers Medium Mark II
Algemene Specificaties:
- Type: Middelzware tank
- Land van herkomst: Verenigd Koninkrijk
- In gebruik: 1925 – 1940
- Fabrikant: Vickers
Afmetingen:
- Gewicht: 12,7 ton (12,9 ton voor latere versies)
- Lengte: 5,64 meter
- Breedte: 2,69 meter
- Hoogte: 2,54 meter
Bewapening:
- Hoofdbewapening: 1 x 47 mm QF 3-pounder kanon
- Secundaire bewapening: 4 x .303 Vickers machinegeweren (meestal twee in de toren en twee in de romp)
- Munitie: Tot 50 granaten voor het hoofdkannon en 9.000 kogels voor de machinegeweren
Pantsering:
- Dikte van de pantsering: 6 mm tot 8 mm (op verschillende plaatsen)
Mobiliteit:
- Motor: Armstrong Siddeley V8 benzinemotor
- Motorvermogen: 90 pk (67 kW)
- Maximumsnelheid: 13 km/u op weg; 21 km/u in verbeterde versies
- Actieradius: Ongeveer 193 km op de weg
Bemanning:
- Aantal bemanningsleden: 5 (commandant, bestuurder, schutter, lader, radio-operator)
Ophanging en aandrijving:
- Ophanging: Vickers-type, horizontale spiraalveren
- Transmissie: Handgeschakeld, 4 versnellingen vooruit, 1 achteruit
- Aandrijving: Rupsbanden, met een voorste aandrijfwiel
Strategische rol en operationeel gebruik
De introductie van de Vickers Medium Mark II markeerde een belangrijke verschuiving in de Britse militaire strategie, waarbij het model de plaats innam van enkele verouderde Mark V-zware tanks. Zowel de Vickers Medium Mark II als zijn voorganger, de Medium Mark I, werden toegewezen aan de Royal Tank Regiments en speelden een sleutelrol in de mechanisatie van het Britse leger gedurende het interbellum.
De eerste gevechtsinzet van de Vickers Medium Mark II vond plaats tijdens de Mohmand-campagne van 1935 aan de noordwestelijke grens van Brits-Indië. Twee van deze tanks werden ingezet tegen de Mohmand-stammen, waarmee ze de gevechtscapaciteiten van middelzware tanks in ruig terrein testten. Deze inzet onderstreepte de veelzijdigheid van de tank in diverse operationele omgevingen, hoewel de algehele effectiviteit beperkt bleef door de uitdagingen van het terrein.
In november 1939 werden enkele Medium Mark II-tanks naar Egypte gestuurd, waar ze betrokken waren bij experimenten onder leiding van Generaal-majoor Sir Percy Hobart en zijn Mobiele Divisie (Egypte). Ondanks deze experimenten werden de Vickers Mediums in Egypte snel uitgefaseerd voordat Italië in juni 1940 de oorlog verklaarde. Gedurende deze periode werden de Medium Mark II-tanks voornamelijk gebruikt voor instructiedoeleinden, met name voor de initiële rijopleiding van tankbemanningen.
Toen in de zomer van 1940 de dreiging van een Duitse invasie boven Groot-Brittannië hing, werden enkele van deze inmiddels verouderde voertuigen tijdelijk opnieuw in dienst genomen. Hoewel geen van deze tanks deelnam aan de mobiele verdediging tegen de Italiaanse invasie van Egypte in september 1940, werd ten minste één Vickers Medium Mark II ingezet als een ingegraven gepantserde kazemat in de verdediging van Mersa Matruh. Deze gebruiksvorm, waarbij de tank statisch werd ingezet als verdedigingswerk, toonde aan dat ondanks hun verouderde ontwerp, de Medium Mark II-tanks nog steeds een rol konden spelen in de verdedigingsstrategie van het Britse leger.
Er werden in totaal ongeveer 168 exemplaren van de Vickers Medium Mark II geproduceerd. Dit aantal omvat alle varianten van de tank, waaronder de originele Mark II, Mark II*, Mark IIA, en andere gespecialiseerde versies zoals de Mark II CS (Close Support) en de Mark II Tropical. De productie vond plaats tussen 1925 en 1934, waarna de tank geleidelijk werd uitgefaseerd en vervangen door nieuwere modellen.
Variaties en technische aanpassingen
De Vickers Medium Mark II kende diverse varianten, elk ontworpen om aan specifieke operationele behoeften en omgevingen te voldoen. De oorspronkelijke versie van de Mark II werd in een serie van honderd exemplaren gebouwd, maar al snel volgden aanpassingen en verbeteringen die resulteerden in verschillende submodellen.
Een belangrijke variant was de Mark II*, waarvan 56 tanks werden geproduceerd. Bij deze versie werden de Hotchkiss-machinegeweren verwijderd en vervangen door een coaxiale Vickers-machinegeweer. Daarnaast werd de positie van de commandant iets verder naar achteren verplaatst, aangezien de oorspronkelijke positie het risico inhield dat de commandant geraakt kon worden door afgevuurde hulzen van het hoofdkanon.
De Mark IIA was een andere versie, gebouwd in 1930, waarbij het bevel aan de achterzijde van de toren werd verwijderd en een gepantserde elektrische ventilator aan de linkerzijde werd toegevoegd. Deze aanpassingen zorgden voor een verbeterde ventilatie en koeling van het voertuig, wat essentieel was tijdens operaties in warme klimaten. De Mark II kreeg ook verdere aanpassingen in de vorm van de Mark II* en Mark IIA* varianten, waarbij de tanks werden opgewaardeerd naar de respectieve standaarden van hun tijd.
Naast de operationele versies werden er ook enkele speciale varianten ontwikkeld. De Medium Mark II Tropical was een van deze, aangepast voor gebruik in hete klimaten, met name in Egypte. Vijf van deze tanks werden in 1928 naar Egypte verscheept en voorzien van isolatie tegen de hitte, zoals asbestplaten die op de bovenkant van de tank werden aangebracht.
Een andere interessante variant was de Mark IIA CS (Close Support), waarbij sommige Mark IIA-tanks werden omgebouwd voor directe ondersteuning op het slagveld. Hun hoofdwapen werd vervangen door een 15-ponder 3,7 inch (94 mm) houwitser, voornamelijk bedoeld om rookgordijnen te leggen, hoewel ze ook hoogexplosieve granaten konden afvuren. Deze tanks, die vooral werden ingezet bij de commandoposten van compagnies, speelden een essentiële rol in het bieden van tactische ondersteuning.
Verder werd in 1929 de Medium II Bridgecarrier ontwikkeld, een experimenteel project waarbij de tank optioneel kon worden omgebouwd tot een bruggenlegger. Deze variant was bedoeld om een tijdelijke brug te kunnen lanceren, maar dit voorstel werd uiteindelijk niet in productie genomen.
Internationale verspreiding en einde van de dienst
De invloed van de Vickers Medium Mark II reikte verder dan het Britse rijk, met varianten die werden geëxporteerd naar verschillende landen en zelfs aangepast voor lokale behoeften. Een van de meest opvallende exportversies was de Vickers Mk. D, een eenmalig ontwerp dat in 1929 werd geleverd aan de Ierse Vrijstaat. Deze variant had een krachtigere, watergekoelde, achterin geplaatste 6-cilinder Sunbeam Amazon-benzinemotor die 170 pk (130 kW) leverde bij 2100 tpm. Het voertuig was bewapend met een 6-ponder kanon en tot vier Vickers .303 (7,7 mm) machinegeweren. Hoewel deze tank een verbetering was ten opzichte van eerdere modellen, werd hij uiteindelijk in 1940 gesloopt zonder dat hij significant in actie kwam.
In India werden twee speciale varianten gebouwd onder de naam Medium II Female. Deze tanks, onder bevel van luitenant J.T. Crocker in 1927, hadden geen hoofdkanon, maar vier Vickers-machinegeweren in de toren. Hoewel ze feitelijk Medium II’s waren, werden ze officieel aangeduid als Tank Light Mark IA Special (L) India. Deze tanks toonden de flexibiliteit van het Vickers-ontwerp, aangepast voor verschillende operationele rollen.
Een andere unieke versie was de Medium II Box Tank, een commandotank die in 1928 werd omgebouwd door de toren te verwijderen en een grote rechthoekige bovenbouw toe te voegen. Deze versie was uitgerust met slechts één machinegeweer en twee radio’s, waarmee het een cruciale rol speelde in de commandostructuur van tankeenheden.
Een van de opmerkelijke exporten van de Vickers Medium Mark II was naar de Sovjet-Unie, waar in 1931 vijftien tot zestien van deze tanks werden aangekocht. De Sovjets gaven deze tanks de bijnaam “English Workman.” De tanks vertoonden enkele verschillen ten opzichte van de Britse versies, zoals het ontbreken van een commandokoepel en minder uitgesproken afschuiningen aan de toren. Tijdens de Vervolgoorlog in de herfst van 1941 ontdekten Finse troepen ongeveer een half dozijn van deze tanks, die verlaten waren en zonder motoren of wapens in de omgeving van Vitele stonden.
De dienst van de Vickers Medium Mark II liep ten einde tegen het begin van de Tweede Wereldoorlog. Hoewel deze tanks in de jaren 1920 en 1930 een belangrijke rol speelden in de mechanisatie van het Britse leger, werden ze geleidelijk vervangen door modernere modellen zoals de Cruiser Mk I. Tegen 1940 waren de meeste Vickers Medium Mark II-tanks uitgefaseerd of omgebouwd voor andere rollen, zoals het gebruik als statische verdedigingswerken of commandotanks.
De Vickers Medium Mark II is een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de tankontwikkeling, vooral gezien de bijdrage aan de overgang van zware naar middelzware tanks binnen het Britse leger. Hoewel ze in de latere jaren van hun dienst verouderd waren, vormden deze tanks een cruciaal onderdeel van de vroege mechanisatie en experimentele doctrines die uiteindelijk zouden leiden tot de ontwikkeling van de meer geavanceerde tanks die in de Tweede Wereldoorlog werden ingezet.
Bij welke eenheden was de Vickers Medium Mark II in gebruik?
De Vickers Medium Mark II was voornamelijk in gebruik bij de Royal Tank Regiments van het Britse leger. Deze tank diende bij verschillende tankbataljons die deel uitmaakten van de Royal Tank Corps, later omgevormd tot de Royal Tank Regiment. De tank werd ingezet in zowel het Verenigd Koninkrijk als in koloniën zoals Brits-Indië en Egypte, waar hij diende in diverse operationele en trainingseenheden. Daarnaast werden enkele varianten van de Vickers Medium Mark II ook geëxporteerd naar andere landen, waaronder Ierland en de Sovjet-Unie, waar ze in kleinere aantallen werden ingezet door lokale eenheden.
Conclusie
De Vickers Medium Mark II vertegenwoordigt een overgangsperiode in de militaire tankontwikkeling, waarin innovatie en aanpassing centraal stonden. Hoewel het ontwerp verouderd raakte tegen de tijd dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, legde het de basis voor toekomstige tankontwikkelingen en tactieken. De diverse varianten en aanpassingen van de Mark II, evenals de internationale verspreiding, getuigen van de veelzijdigheid en invloed van dit model.
Bronnen en meer informatie
- Fletcher, D. (2001). The British Tanks, 1915-1945. London: HMSO.
- Jentz, T. L. (1993). Panzertruppen: The Complete Guide to the Creation and Combat Employment of Germany’s Tank Force 1933-1942. Schiffer Publishing Ltd.
- Pejčoch, I. (1999). Heavy and Super Heavy Tanks of the World. Prague: Ares.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: Console (Capt), War Office official photographer, Public domain, via Wikimedia Commons
