Mitsubishi Ki-83: Japanse zware jager WOII, ontwerp en specs

Mitsubishi Ki-83, experimentele Japanse zware jager uit WOII. Ontwikkeld met hoge snelheid en langeafstandscapaciteit, maar nooit in productie.
De Mitsubishi Ki-83, Japanse zware jager uit WOII, ontworpen voor snelheid en afstand maar nooit in productie genomen.

De Mitsubishi Ki-83 was een Japans experimenteel langeafstandsjachtvliegtuig dat tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog werd ontwikkeld. Hoewel het toestel uitstekende vliegprestaties liet zien, werd het nooit in massaproductie genomen.

Ontwerp en ontwikkeling van de Mitsubishi Ki-83

Achtergrond en ontwerpdoel

In 1943 gaf het Japanse leger een specificatie uit voor een nieuwe zware jager die lange afstanden moest kunnen overbruggen en een groot wapenarsenaal zou hebben. Het ontwerpteam van Mitsubishi, geleid door Tomio Kubo—bekend van het succesvolle Mitsubishi Ki-46 verkenningsvliegtuig—kreeg de opdracht een prototype te ontwikkelen dat aan deze eisen voldeed.

De eerste vlucht vond plaats op 18 november 1944, waarbij het toestel opmerkelijke manoeuvreerbaarheid vertoonde voor een vliegtuig van zijn grootte. De Ki-83 kon een volledige lus draaien met een diameter van 671 meter in slechts 31 seconden, zelfs bij snelheden van meer dan 644 km/u.

Specificaties en technische kenmerken

De Ki-83 was een tweemotorige jager met krachtige Mitsubishi Ha-43 Ru 18-cilinder radiaalmotoren, die elk een vermogen van 1.600 kW (2.200 pk) voor de start leverden. Deze configuratie zorgde voor een maximale snelheid van 704,5 km/u op 9.000 meter hoogte. Het toestel was ontworpen om twee bemanningsleden te herbergen en beschikte over een uitgebreid wapensysteem bestaande uit twee 30 mm en twee 20 mm kanonnen, allemaal in de neus geplaatst.

Productieproblemen en gebrek aan middelen

Ondanks de indrukwekkende prestaties kwam de productie van de Ki-83 nooit op gang. De Japanse industrie was zwaar getroffen door geallieerde bombardementen, en cruciale middelen zoals grondstoffen en arbeidskrachten waren schaars. Hoewel de productieplannen in de eindfase van de oorlog in gang werden gezet, kwam de ontwikkeling stil te liggen door de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945.

Vliegprestaties en evaluaties na de oorlog

Onbekend tijdens de oorlog

Tijdens de oorlog was de Ki-83 nauwelijks bekend, zelfs niet binnen Japan. Het toestel kreeg nooit een officiële geallieerde rapporteringsnaam, wat impliceert dat het niet werd waargenomen of geregistreerd door geallieerde inlichtingendiensten. Na de Japanse overgave werden de vier Ki-83 prototypes door de Amerikaanse luchtmacht (USAAF) in beslag genomen. Deze werden voorzien van USAAF-insignes en ondergingen verdere testen en evaluaties.

Amerikaanse tests en prestaties

Tijdens de post-oorlogse evaluaties door Amerikaanse luchtvaartexperts bereikte een Ki-83, met hoog-octaan brandstof, een topsnelheid van 762 km/u op een hoogte van 7.000 meter. Deze prestaties waren bijzonder hoog voor een jager uit die periode en toonden het potentieel van de Ki-83 als langafstandsjager, mocht deze in productie zijn gegaan.

Varianten en geplande ontwikkelingen van de Ki-83

Ki-95 verkenningsversie

Naast de oorspronkelijke jager werd een verkenningsvariant, de Ki-95, ontworpen. Dit model was bedoeld om verkenningsmissies over lange afstanden uit te voeren, maar werd nooit gerealiseerd.

Ki-103 doorontwikkeling

De Ki-103 was een verder ontwikkelde versie van de Ki-83, die bedoeld was om verbeterde prestaties en aanpassingen aan het ontwerp te bieden. Net als de Ki-95 bleef de Ki-103 echter in de ontwerpfase en werd nooit gebouwd of getest.

Technische specificaties van de Mitsubishi Ki-83

KenmerkSpecificatie
Bemanning2
Lengte12,5 meter
Spanwijdte15,5 meter
Hoogte4,6 meter
Vleugeloppervlak33,5 m²
Leeggewicht5.980 kg
Totaal gewicht8.795 kg
Max. startgewicht9.430 kg
Motoren2× Mitsubishi Ha-43 Ru radiaal
Max. snelheid704,5 km/u op 9.000 meter
Kruissnelheid450 km/u op 4.000 meter
Bereik1.953 km
Max. bereik3.500 km
Dienstplafond12.660 meter
Stijgvermogen10 minuten naar 10.000 meter
Vleugelbelasting263 kg/m²
Vermogen/gewicht0,35 kW/kg

Bewapening

  • Kanonnen: 2 × 30 mm Ho-155 (60 schoten per kanon) en 2 × 20 mm Ho-5 (160 schoten per kanon) kanonnen in de neus van het toestel.

De bewapening van de Ki-83 was uitzonderlijk krachtig en gericht op het uitschakelen van vijandelijke bommenwerpers en zware jachtvliegtuigen op grote afstanden.

Vergelijking met andere jachtvliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog

Sterke punten

In vergelijking met andere zware jagers uit de oorlog, zoals de Duitse Messerschmitt Bf 110 en de Amerikaanse P-61 Black Widow, bood de Ki-83 uitstekende prestaties op het gebied van snelheid en wendbaarheid. Het toestel kon snel stijgen naar grote hoogten, wat het een voordeel zou hebben gegeven in gevechten tegen vijandelijke bommenwerpers. De Ki-83 had bovendien een aanzienlijk vliegbereik, wat het geschikt zou hebben gemaakt voor langeafstandsoperaties.

Beperkingen en tekortkomingen

Ondanks deze voordelen werd de Ki-83 nooit operationeel ingezet, voornamelijk door een gebrek aan middelen en de steeds slechter wordende situatie voor Japan tegen het einde van de oorlog. De productiecapaciteit was beperkt en de noodzakelijke grondstoffen waren nauwelijks beschikbaar, wat leidde tot aanzienlijke vertragingen in de productie van nieuwe vliegtuigen.

Conclusie

De Mitsubishi Ki-83 was een veelbelovend Japanse zware jager die helaas te laat in de Tweede Wereldoorlog werd ontwikkeld om enige invloed op de uitkomst van het conflict te hebben. Het toestel vertoonde uitzonderlijke prestaties en indrukwekkende wendbaarheid, maar door de verwoesting van de Japanse industrie en het gebrek aan middelen werd het toestel nooit in massaproductie genomen. Hoewel de Ki-83 niet meer was dan een experimenteel prototype, toont het ontwerp de geavanceerde technische kennis en het strategisch denken van de Japanse vliegtuigindustrie in die tijd.

Bronnen en meer informatie

  1. Afbeelding: US Army, Public domain, via Wikimedia Commons
  2. Francillon, R.J., Japanese Aircraft of the Pacific War, London: Putnam & Company, 1970.
  3. Mikesh, Robert C., Japanese Aircraft 1910-1941, Naval Institute Press, 1990.
  4. “Japanese Army Fighter Aces 1937-1945,” by Henry Sakaida, Osprey Publishing, 1997.
  5. Taylor, John W.R., Jane’s All the World’s Aircraft 1945-46, New York: Macmillan Publishing, 1974.
  6. Bronnen Mei1940