
De Handley Page H.P.54 Harrow was een tweemotorig zwaar transport- en bommenwerpervliegtuig, ontworpen door de Britse fabrikant Handley Page. Hoewel oorspronkelijk bedoeld als een tijdelijke zware bommenwerper, werd het toestel tijdens de Tweede Wereldoorlog voornamelijk ingezet voor transport- en ondersteunende rollen.
Inhouds opgave
Ontwikkeling en Achtergrond
De oorsprong van het ontwerp
De H.P.54 Harrow ontstond in de jaren 1930 als een doorontwikkeling van eerdere ontwerpen van Handley Page, waaronder de H.P.51. Deze laatste was een onsuccesvolle poging om een hybride tussen een bommenwerper en transportvliegtuig te creëren. Het nieuwe ontwerp was bedoeld om te voldoen aan de eisen van Specificatie C.26/31, uitgegeven door het Britse Air Ministry, voor een vliegtuig dat zowel transport- als bombardementstaken kon uitvoeren.
Onder leiding van Dr. Gustav Lachmann werd het ontwerp geoptimaliseerd voor massaproductie en eenvoud, met de nadruk op snelle constructie in een tijd van politieke spanningen in Europa. In 1935 schreef het Air Ministry Specificatie B.29/35, gericht op de Harrow als een tijdelijke zware bommenwerper. Dit ‘stop-gap’-vliegtuig zou dienen om de snelle expansie van de Royal Air Force (RAF) te ondersteunen.
Technische kenmerken
De Harrow was een hoogdekker met een vast onderstel en werd aangedreven door twee Bristol Pegasus XX-stermotoren van elk 925 pk. Dit gaf het toestel een maximale snelheid van 320 km/u en een bereik van 2.030 km. Het vliegtuig bood plaats aan een bemanning van vijf personen en had een maximale bommenlast van 1.400 kg, opgeslagen in een interne bommenruimte. Voor zelfverdediging beschikte de Harrow over vier 7,7 mm Lewis-machinegeweren, geplaatst in een hydraulisch aangedreven neus- en staartkoepel en een handmatige dorsale koepel.
Ondanks de innovatieve toevoegingen, zoals variabele spoedpropellers, stoomverwarming en hydraulische torentjes, werd het ontwerp al snel ingehaald door modernere vliegtuigen zoals de Armstrong Whitworth Whitley en de Vickers Wellington.
Operationele Geschiedenis
Ingebruikname en vroege inzet
Op 14 augustus 1936 bestelde het Air Ministry 100 Harrows, waarvan de eerste op 13 januari 1937 werd geleverd aan No. 214 Squadron van de RAF. Tegen eind 1937 waren alle bestelde toestellen operationeel bij vijf bommenwerpereskaders. De Harrow werd aanvankelijk geprezen om zijn eenvoud en betrouwbaarheid, maar stond ook bekend als een koud en tochtig vliegtuig, voornamelijk door de constructie van de koepels.
Hoewel het toestel was ontworpen als een zware bommenwerper, heeft het nooit dienstgedaan in een gevechtsmissie in deze rol. Tegen 1939, met de komst van modernere bommenwerpers, werd de Harrow gedegradeerd tot secundaire taken, waaronder transport en training.
Transport- en ondersteunende rollen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Harrow vooral gebruikt als transportvliegtuig. Het toestel vervoerde troepen, medische benodigdheden en andere goederen tussen militaire bases. In mei 1940 werd No. 271 Squadron opgericht, dat een vloot Harrows gebruikte voor transport- en evacuatiemissies, waaronder het vervoer van gewonden tijdens Operatie Market Garden in 1944.
Daarnaast werd de Harrow ingezet voor risicovolle vluchten tussen Groot-Brittannië en Gibraltar, en in 1945 evacueerde het gewonden uit gevechtszones in Noordwest-Europa. De laatste Harrows werden in mei 1945 uit dienst genomen.
Bijzondere Operationele Rollen
Gebruik tijdens The Blitz
Een van de meest onconventionele rollen van de Harrow vond plaats tijdens de winter van 1940-1941, tijdens de Duitse luchtaanvallen op Groot-Brittannië, bekend als The Blitz. Zes Harrows van 420 Flight (later No. 93 Squadron) werden aangepast om zogenaamde Long Aerial Mines (LAM) te slepen. Deze mijnen, bevestigd aan lange kabels, waren bedoeld om vijandelijke bommenwerpers te vernietigen door middel van botsingen. Hoewel deze tactiek slechts vier tot zes Duitse vliegtuigen uitschakelde, toonde het de veelzijdigheid van de Harrow. Uiteindelijk werd het project beëindigd vanwege operationele inefficiëntie.
Aerial Tanker en Proefvluchten
Een andere unieke rol was de inzet van de Harrow als een vroege luchtvultanker. In 1939 werden drie toestellen aangepast door Flight Refuelling Limited om Short Empire-vliegboten van brandstof te voorzien tijdens trans-Atlantische vluchten. Deze experimenten waren bedoeld om commerciële vluchten te ondersteunen, maar werden stopgezet bij het uitbreken van de oorlog. Twee van de tankervliegtuigen werden uiteindelijk door de Royal Canadian Air Force ingezet.
Incidenten en Verliezen
Gedurende zijn operationele loopbaan kende de Harrow verschillende ongelukken en verliezen. Op 29 april 1937 botsten twee Harrows van No. 214 Squadron in de lucht boven Norfolk, wat leidde tot vijf dodelijke slachtoffers. Tijdens Operatie Bodenplatte, een Duitse luchtaanval op geallieerde vliegvelden op 1 januari 1945, werden zeven Harrows vernietigd op Evere Airfield. Slechts vijf exemplaren overleefden de aanval en bleven in gebruik tot de laatste uitfasering in mei 1945.
Technische Specificaties (Harrow Mk.II)
- Bemanning: 5
- Lengte: 25,04 m
- Spanwijdte: 26,95 m
- Hoogte: 5,92 m
- Vleugeloppervlak: 101 m²
- Leeggewicht: 6.169 kg
- Maximaal startgewicht: 10.433 kg
- Motoren: 2 × Bristol Pegasus XX-stermotoren van 925 pk elk
- Maximale snelheid: 320 km/u
- Kruissnelheid: 262 km/u
- Bereik: 2.030 km
- Dienstplafond: 6.900 m
- Bewapening:
- 4 × 7,7 mm Lewis-machinegeweren
- Tot 1.400 kg aan bommen
Betekenis en Legacy
Hoewel de Handley Page Harrow nooit zijn potentieel als frontliniebommenwerper bereikte, heeft het toestel een belangrijke ondersteunende rol gespeeld in de Tweede Wereldoorlog. Het werd met name gewaardeerd als transportvliegtuig en bij medische evacuaties. Het experiment met Long Aerial Mines en de rol als luchtvultanker tonen de veelzijdigheid van het ontwerp, ondanks de beperkingen in prestaties.
De Harrow markeert een overgangsperiode in de luchtvaartgeschiedenis van het Verenigd Koninkrijk, waarin verouderde ontwerpen snel werden vervangen door modernere en effectievere vliegtuigen. Hoewel het geen prominente plaats inneemt in de luchtvaartgeschiedenis, biedt de Harrow waardevolle inzichten in de uitdagingen waarmee ontwerpers en militairen in de jaren 1930 en 1940 werden geconfronteerd.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: Image by Royal Air Force, ex-CC, Public domain, via Wikimedia Commons
- C. H. Barnes: Handley Page Aircraft since 1907. London: Putnam, 1976. ISBN 0-370-00030-7.
- C. H. Barnes: Handley Page Aircraft since 1907. London: Putnam Publishing, 1987. ISBN 0-85177-803-8.
- Donald C. Clayton: Handley Page, an Aircraft Album. Shepperton, Surrey, UK: Ian Allan Ltd., 1969. ISBN 0-7110-0094-8.
- Brian Gardner: “Fill ‘er Up!: Flight Refuelling Ltd’s Handley Page Harrow Experiments, 1938–1940”. The Aviation Historian (25): 64–74. ISSN 2051-1930.
- Brian Gardner: “Flight Refuelling… The Wartime Story”. Air Enthusiast. No. 25. pp. 34–43, 80. ISSN 0143-5450.
- C. G. Jefford: RAF Squadrons. First edition 1988, Airlife Publishing, UK. ISBN 1 85310 053 6.
- Peter Lewis: The British Bomber since 1914. London: Putnam Aeronautical Books, 1980. ISBN 0-370-30265-6.
- Alec Lumsden en Terry Heffernan: “Probe Probare No. 20: Handley Page Harrow”. Aeroplane Monthly, Vol. 14, No. 1, January 1986. ISSN 0143-7240.
- Francis K. Mason: The British Bomber since 1914. London: Putnam Aeronautical Books, 1994. ISBN 0-85177-861-5.
- David Mondey: The Hamlyn Concise Guide to British Aircraft of World War II. London: Aerospace Publishing, 1994. ISBN 1-85152-668-4.
- Alfred Price: “The Long Aerial Mine: Failure or Unrealised Potential?” Air Enthusiast, No. 6, March–June 1978. ISSN 0143-5450.
- Ray Sturtivant en Theo Ballance: The Squadrons of the Fleet Air Arm. Tonbridge, Kent, UK: Air Britain (Historians) Ltd., 1994. ISBN 0-85130-223-8.
- Ray Sturtivant en Mick Burrow: Fleet Air Arm Aircraft 1939 to 1945. Tunbridge Wells, Kent, UK: Air Britain (Historians) Ltd., 1995. ISBN 0-85130-232-7.
- Owen Thetford: Aircraft of the Royal Air Force, 1918–57. London: Putnam Aeronautical Books, 1957. OCLC 3875235.
- Bronnen Mei1940