De Heinkel He 115 was een Duits militair watervliegtuig, ontworpen door Heinkel Flugzeugwerke in de jaren 1930. Het toestel werd gebruikt voor uiteenlopende taken zoals mijnenleggen, torpedoaanvallen en langeafstandsverkenning. Naast gebruik door de Luftwaffe speelde het vliegtuig ook een rol in de luchtmachten van Noorwegen, Finland en Zweden.
Inhouds opgave
Ontwikkeling en Ontwerp
In 1935 gaf het Reichsluftfahrtministerium (RLM) opdracht tot de ontwikkeling van een tweemotorig watervliegtuig. Zowel Heinkel als Blohm & Voss dienden prototypes in. Heinkel ontwikkelde de He 115, terwijl Blohm & Voss de Ha 140 presenteerde. Na evaluatie koos het RLM de He 115 vanwege zijn betere prestaties en eenvoudiger productieproces. De Heinkel He 115 was een volledig metalen vliegtuig met twee grote drijvers, bevestigd aan stevige steunen. Het toestel bood goede stabiliteit bij starts en landingen op water.
Technische specificaties van de He 115B-1:
- Bemanning: drie personen
- Lengte: 17,3 meter
- Spanwijdte: 22,2 meter
- Motoren: twee BMW 132K radiaalmotoren van elk 960 pk
- Maximale snelheid: 328 km/u
- Vliegbereik: 2.100 kilometer
- Dienstplafond: 5.200 meter
De bewapening omvatte één 7,92 mm MG 15-machinegeweer in de neus en een tweede in de dorsale positie. Latere modellen waren voorzien van een krachtiger 20 mm MG 151-kanon en extra defensieve bewapening. Het toestel kon ladingen vervoeren zoals torpedo’s, bommen tot 500 kilogram en mijnen.
Operationele Geschiedenis
De Luftwaffe gebruikte de Heinkel He 115 vanaf 1939 in diverse operaties. Het toestel werd vooral ingezet voor mijnenleggen in Britse wateren. Locaties zoals de rivier de Theems en havens aan de zuidkust van Engeland waren belangrijke doelen. De vliegtuigen opereerden vaak ‘s nachts om onderschepping te voorkomen.
De Heinkel He 115 speelde ook een rol in de aanvallen op geallieerde Arctische konvooien. Deze konvooien leverden voorraden aan de Sovjet-Unie via routes langs Noord-Noorwegen. In de vroege stadia van deze operaties was de He 115 effectief, maar naarmate de geallieerden betere luchtdekking en escortes toevoegden, namen de verliezen onder de He 115’s toe.
De He 115 werd daarnaast door de Luftwaffe ingezet voor geheime missies. Eenheden zoals KG 200 gebruikten het toestel voor het droppen van agenten achter vijandelijke linies en andere gespecialiseerde taken.
Gebruik door Noorwegen
In 1939 bestelde Noorwegen zes Heinkel He 115N-toestellen voor de Royal Norwegian Navy Air Service. Deze vliegtuigen werden ingezet voor kustverdediging en verkenningsvluchten. Bij de Duitse invasie van Noorwegen in april 1940 voerden de Noorse toestellen aanvallen uit met conventionele bommen op Duitse schepen en transportvliegtuigen. Er zijn geen aanwijzingen dat Noorse He 115’s torpedoaanvallen uitvoerden tijdens deze campagne. Vier Noorse toestellen wisten naar Groot-Brittannië te vluchten, waar ze door Noorse bemanningen verder werden ingezet.
Gebruik door Finland en Zweden
De Finse luchtmacht gebruikte een enkele Heinkel He 115, een toestel dat vanuit Noorwegen naar Finland was gevlucht. Dit vliegtuig werd tijdens de Continuation War ingezet voor verkenningsmissies en het vervoeren van troepen naar afgelegen gebieden in de Finse wildernis.
De T 2, de Zweedse versie van de Heinkel He 115, bleef operationeel tot 1952. Deze vliegtuigen werden voornamelijk ingezet voor het patrouilleren van Zweedse wateren en het uitvoeren van verkenningsmissies. Hoewel de T 2’s bijdroegen aan het monitoren van activiteiten in de Zweedse territoriale wateren, speelden ze een ondersteunende rol binnen het bredere defensieve beleid van Zweden tijdens de Tweede Wereldoorlog en daarna.
Varianten van de Heinkel He 115
He 115A-0 en He 115A-1 waren pre-productiemodellen, ontworpen voor testvluchten. Het eerste operationele model, de He 115A-3, beschikte over verbeterde bomruimtes en radioapparatuur. De He 115B-1 werd voorzien van vergrote brandstoftanks om de actieradius te vergroten. Latere versies zoals de He 115C-1 en He 115C-2 waren uitgerust met aangepaste bewapening en nachtoperationele capaciteiten. De geplande He 115D, met krachtigere motoren, werd nooit in productie genomen.
Conclusie
De Heinkel He 115 was een veelzijdig watervliegtuig dat in de Tweede Wereldoorlog voor uiteenlopende missies werd ingezet. Het toestel speelde een rol in mijnenleggen, verkenningsvluchten en bombardementen. Hoewel het ontwerp beperkingen kende, zoals een lage snelheid en beperkte bewapening, bewees de He 115 zijn waarde in gespecialiseerde operaties. Naast Duitsland gebruikten ook Noorwegen, Finland en Zweden het toestel voor diverse militaire en defensieve doeleinden.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: SA-kuva, Public domain, via Wikimedia Commons
- Berg, Ole F. (1997). I skjærgården og på havet – Marinens krig 8. april 1940 – 8. mai 1945 (in Norwegian). Oslo, Norway: Marinens krigsveteranforening. ISBN 82-993545-2-8.
- Donald, David, ed. (1994). Warplanes of the Luftwaffe. London, UK: Aerospace Publishing. ISBN 1-874023-56-5.
- Eden, Paul; Moeng, Soph, eds. (2002). The Encyclopedia of World Aircraft. Silverdale Books. ISBN 1-85605-705-4.
- Hafsten, Bjørn; Arheim, Tom (2003). Marinens Flygevåpen 1912–1944 (in Norwegian). Oslo, Norway: Signal Publications. ISBN 82-993535-1-3.
- Keskinen, Kalevi; Stenman, Kari (1998). Finnish Air Force 1939–1945. Squadron/Signal Publications. ISBN 0-89747-387-6.
- Munson, Kenneth (1978). German Aircraft Of World War 2 in Colour. Poole, Dorset, UK: Blandford Press. ISBN 0-7137-0860-3.
- Munson, Kenneth (1983). Fighters and Bombers of World War II. London, UK: Peerage Books. ISBN 0-907408-37-0.
- Smith, John Richard; Kay, Anthony L.; Creek, Eddie J. (1972). German Aircraft of the Second World War. London, UK: Putnam and Company Ltd. ISBN 978-1-55750-010-6.
- “Last of a Genus…The Heinkel 115”. Air International, February 1987, Vol. 32 No. 2. pp. 96–101. ISSN 0306-5634.
- “Last of a Genus…The Heinkel 115 Part Two”. Air International, March 1987, Vol. 32 No. 3. pp. 154–156. ISSN 0306-5634.
- “Heinkel 115 recovered in Norway”. Aeroplane. No. August 2012. Cudham, UK: Kelsey Publishing. p. 6. ISSN 0143-7240.
- Bronnen Mei1940
