Boeing YB-40 Flying Fortress: zwaarbewapende bommenwerper

Boeing-Lockheed Vega XB-40 prototype, ontwikkeld uit de tweede productie B-17F-1-BO (S/N 41-24341) door Lockheed Vega (Project V-139).
Het XB-40 prototype, ontwikkeld door Lockheed Vega, was een aangepaste versie van de B-17F-1-BO voor extra bewapening.

De Boeing YB-40 Flying Fortress was een experimentele aanpassing van de B-17 Flying Fortress-bommenwerper, ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het doel van de YB-40 was om als zwaarbewapende escortebommenwerper andere bommenwerpers te beschermen tijdens missies diep in vijandelijk gebied, toen langeafstandsjagers zoals de North American P-51 Mustang nog niet breed beschikbaar waren.

Ontwikkeling en ontwerp van de YB-40

De YB-40 werd ontwikkeld als antwoord op het probleem dat langeafstandsjagers niet beschikbaar waren om bommenwerpers van de geallieerden gedurende hun gehele missie te begeleiden. Het idee achter de YB-40 was om een standaard B-17 te voorzien van aanzienlijk meer wapens en munitie om de andere bommenwerpers in de formatie te verdedigen tegen Duitse jagers.

De ontwikkeling van de YB-40 begon in september 1942 met de conversie van een standaard B-17F-1-BO (serienummer 41-24341), uitgevoerd door Lockheed’s Vega-divisie. De veranderingen ten opzichte van een standaard B-17 omvatten het toevoegen van een extra bemande toren, het vervangen van de enkelvoudige .50-kaliber machinegeweren door dubbele in de zijposities, en het installeren van een “kin”-toren met machinegeweren in de neus van het toestel. Deze wijzigingen verhoogden het aantal bewapende posities aanzienlijk, waardoor het vliegtuig beschikte over maximaal 16 .50-kaliber machinegeweren.

Een van de grootste nadelen van de YB-40 was het toegenomen gewicht en de verminderde wendbaarheid. Het totale gewicht van het vliegtuig was ongeveer 1800 kg zwaarder dan een volledig bewapende B-17, wat leidde tot een aanzienlijke vermindering van de klimcapaciteit en snelheid. Dit verminderde de effectiviteit van de YB-40, vooral na het afwerpen van de bommen door andere B-17’s, waardoor de YB-40 moeite had om de formatie bij te houden.

Bewapening en aanpassingen

Het ontwerp van de YB-40 was sterk gefocust op zware bewapening. Naast de extra bewapening in de zij- en neustorens, werden er ook verschillende andere aanpassingen gemaakt om het toestel een nog krachtiger verdedigingsplatform te maken. Sommige YB-40’s werden uitgerust met vier machinegeweren in de neus en staart, terwijl andere versies zelfs waren uitgerust met kanonnen tot 40 mm kaliber.

De extra bewapening maakte de YB-40 een indrukwekkende tegenstander voor Duitse jagers, maar de verminderde snelheid en wendbaarheid zorgden ervoor dat de YB-40 moeilijk in staat was om bommenwerpers effectief te begeleiden op hun terugreis. Ondanks de inspanningen om het ontwerp te verbeteren, bleven de prestaties onder de verwachtingen.

Operationele geschiedenis van de YB-40

De operationele inzet van de YB-40 begon in mei 1943, toen de eerste toestellen aankwamen bij het 92e Bombardementsgroep (Zwaar) in Engeland. De YB-40’s werden toegewezen aan het 327e Bombardementsquadron, gestationeerd op RAF Alconbury. De vliegtuigen namen deel aan een reeks bombardementsmissies in mei, juni en juli 1943, waaronder aanvallen op strategische doelen zoals de Duitse U-bootwerven en fabrieken.

Belangrijkste missies

  • 29 mei 1943 – Aanval op Saint-Nazaire: De YB-40’s namen deel aan een aanval op de Duitse U-bootbunkers in Saint-Nazaire. Zeven YB-40’s werden ingezet, maar ze konden de formatie van B-17’s niet bijhouden tijdens de terugkeer. Dit probleem benadrukte de beperkingen van het ontwerp.
  • 22 juni 1943 – Aanval op Hüls: Elf YB-40’s werden ingezet tijdens een aanval op een synthetische rubberfabriek in Hüls. Tijdens deze missie werd een van de YB-40’s neergeschoten door een Duitse Focke-Wulf Fw 190, waarbij de bemanning werd gevangengenomen.
  • 28 juni 1943 – Aanval op Saint-Nazaire: Tijdens een tweede aanval op de U-bootbunkers in Saint-Nazaire claimde de YB-40 één vijandelijk vliegtuig als vernietigd.

Ondanks enkele successen in het neerhalen van Duitse jagers, bleek de YB-40 vaak niet in staat om bommenwerpers effectief te begeleiden, vooral tijdens de terugreis na het afwerpen van hun bommen.

Evaluatie van de YB-40

Hoewel het concept van de YB-40 in theorie veelbelovend leek, bleek het in de praktijk minder effectief. Een van de grootste problemen was het aanzienlijke extra gewicht van het vliegtuig, wat de wendbaarheid en snelheid sterk verminderde. Na enkele maanden van operationele inzet werd duidelijk dat de YB-40 zijn missie niet kon vervullen zoals oorspronkelijk bedoeld. De Duitse jagers waren nog steeds in staat om door de verdediging te breken, en het toestel kon de bommenwerpers niet bijhouden tijdens hun terugtocht.

Bovendien, zoals Adolf Galland, de Duitse jagercommandant, opmerkte, waren de prestaties van de YB-40 in termen van vernietigde vijandelijke vliegtuigen verwaarloosbaar. De geclaimde overwinningen waren te gering om het project als een succes te beschouwen. Dit leidde uiteindelijk tot het einde van het YB-40-programma.

Invloed op latere ontwerpen

Ondanks de tekortkomingen van de YB-40, heeft het project wel invloed gehad op latere aanpassingen van de B-17. Een van de belangrijkste innovaties die voortkwam uit de YB-40 was de Bendix “kin”-toren, die later werd geïnstalleerd op de laatste productiemodellen van de B-17G. Deze kin-toren bleek een waardevolle toevoeging te zijn, omdat het de verdedigingscapaciteit van de B-17 in de voorste sector aanzienlijk verbeterde.

Daarnaast werden enkele andere ontwerpelementen van de YB-40, zoals de verbeterde zijwapenposities, ook overgenomen in latere modellen van de B-17.

Specificaties van de YB-40

Hieronder volgt een overzicht van de technische specificaties van de YB-40:

  • Bemanning: 10 personen
  • Lengte: 22,6 m
  • Spanwijdte: 31,4 m
  • Hoogte: 5,8 m
  • Leeggewicht: 24.900 kg
  • Maximaal startgewicht: 33.565 kg
  • Motoren: 4 × Wright R-1820-65 “Cyclone” turbogeladen radiale motoren van 1200 pk elk
  • Maximale snelheid: 470 km/u
  • Kruissnelheid: 315 km/u
  • Bereik: 3.640 km
  • Dienstplafond: 8.900 m
  • Bewapening: Maximaal 18 tot 30 × .50-kaliber M2 Browning machinegeweren
Close-up van de opstelling van .50-kaliber machinegeweren op de Boeing YB-40 Flying Fortress, ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Close-up van de indrukwekkende bewapening van de Boeing YB-40, ontworpen om bommenwerpers te beschermen tegen vijandelijke jagers.

Conclusie

De Boeing YB-40 Flying Fortress was een innovatief maar uiteindelijk onsuccesvol project uit de Tweede Wereldoorlog. Het vliegtuig werd ontwikkeld om bommenwerpers te begeleiden en te beschermen tegen vijandelijke jagers, maar bleek in de praktijk te zwaar en traag om effectief te zijn. Desondanks droeg het ontwerp bij aan enkele belangrijke verbeteringen die werden toegepast op latere B-17-modellen, zoals de Bendix-kin-toren. Het YB-40-programma laat zien dat zelfs mislukte projecten een blijvende invloed kunnen hebben op militaire technologie.

Bronnen en meer informatie

  1. Afbeelding 1:See page for author, Public domain, via Wikimedia Commons
  2. Afbeelding 2:United States Army Air Forces, Public domain, via Wikimedia Commons
  3. “The B-17 Flying Fortress Story” – Roger A. Freeman
    Dit boek biedt uitgebreide informatie over de B-17 en haar varianten, waaronder de YB-40.
  4. US Air Force Historical Research Agency
    Dit agentschap bevat archiefmateriaal en documentatie over Amerikaanse vliegtuigen en hun operaties tijdens de Tweede Wereldoorlog.
  5. Bronnen Mei1940