Kawanishi H6K (Mavis): Japanse maritieme vliegende boot in WOII

Afbeelding van de Kawanishi H6K (Mavis), een Japanse vliegende boot uit de Tweede Wereldoorlog, liggend in het water bij een haven.
De Kawanishi H6K, een Japanse vliegende boot uit de Tweede Wereldoorlog, ligt aangemeerd in het water van een haven.

De Kawanishi H6K, bij de geallieerden bekend onder de codenaam “Mavis,” was een vliegende boot van de Japanse Keizerlijke Marine. Dit maritieme patrouillevliegtuig werd ontwikkeld door de Kawanishi Aircraft Company en diende een belangrijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het toestel werd ingezet voor uiteenlopende taken zoals verkenning, transport, bombardementen en maritieme oorlogsvoering.

Ontwikkeling van de Kawanishi H6K

In 1934 vroeg de Japanse Keizerlijke Marine om een langafstands-vliegende boot die in staat zou zijn om maritieme patrouilles uit te voeren over uitgestrekte oceaangebieden. De H6K werd ontworpen als antwoord op deze vereisten, met gebruik van kennis die Kawanishi had opgedaan na een bezoek aan de Short Brothers-fabriek in het Verenigd Koninkrijk, destijds toonaangevend op het gebied van vliegende boten. Kawanishi had eerder ook de Kawanishi H3K gebouwd, een vergrote versie van de Short Rangoon.

Het ontwerp, dat intern bekendstond als “Type S,” was een viermotorige monoplane met een dubbele staart. Het vliegtuig had een romp die onder de vleugel hing, ondersteund door een netwerk van stutten. Dit ontwerp was specifiek gericht op langeafstandspatrouilles en maritieme verkenning.

Eerste vluchten en prototypes

De eerste testvluchten begonnen in 1936 met drie prototypes, die elk geleidelijk werden verbeterd op het gebied van vliegeigenschappen en waterprestaties. De eerste succesvolle vlucht vond plaats op 14 juli 1936. Het vliegtuig kreeg de officiële aanduiding “Type 97 Vliegende Boot” van de Japanse Marine, later bekend als de H6K. In totaal werden er 217 exemplaren geproduceerd.

Technische specificaties van de Kawanishi H6K

De H6K was een robuuste en veelzijdige vliegende boot die in verschillende varianten werd geproduceerd. Hieronder volgen de algemene kenmerken en prestaties van het vliegtuig:

Algemene kenmerken

  • Bemanning: 9 personen
  • Lengte: 25,63 meter
  • Spanwijdte: 40 meter
  • Hoogte: 6,27 meter
  • Vleugeloppervlak: 170 m²
  • Leeggewicht: 11.707 kg
  • Totaalgewicht: 17.000 kg
  • Maximaal startgewicht: 21.500 kg
  • Motoren: 4 × Mitsubishi Kinsei 43 14-cilinder radiale luchtgekoelde motoren met elk 1.000 pk

Prestaties

  • Maximale snelheid: 340 km/u op 4.000 meter
  • Kruissnelheid: 222 km/u op 4.000 meter
  • Vliegbereik: 4.797 km
  • Maximale afstand: 6.080 km
  • Vleugelbelasting: 100 kg/m²
  • Vermogen/gewicht-verhouding: 0,1731 kW/kg

Bewapening

De H6K was uitgerust met verschillende machinegeweren en kanonnen:

  • 1 × 7,7 mm Type 92 machinegeweer in de neus
  • 1 × 7,7 mm Type 92 machinegeweer op de rug
  • 2 × Type 92 machinegeweren in de zijkoepels
  • 1 × 20 mm Type 99 Mark 1 kanon in de staarttoren

Daarnaast kon het vliegtuig maximaal 1.000 kg aan bommen of 2 torpedo’s dragen, wat het geschikt maakte voor offensieve operaties.

Productie en verschillende modellen

Tijdens de productie van de Kawanishi H6K zijn meerdere varianten van het vliegtuig ontwikkeld, elk met specifieke verbeteringen. In totaal werden er vier prototypes gebouwd, waarna verschillende productiemodellen volgden.

  • H6K2: Er werden 10 stuks van dit model geproduceerd, gevolgd door 124 H6K4’s met verbeterde brandstofcapaciteit. Deze modellen werden aangedreven door Kinsei 43-motoren met een vermogen van 1.000 pk per motor.
  • H6K5: Deze variant was uitgerust met krachtigere Kinsei 51/53-motoren van 1.300 pk.

Transportvarianten

Naast de gevechtsversies waren er ook transportversies van de H6K:

  • H6K2-L: Zestien onbewapende transportversies van dit type werden geproduceerd.
  • H6K4-L: Twee VIP-transportversies en twintig onbewapende transportversies met Kinsei 46-motoren.
  • H6K5: Zesendertig transportvliegtuigen werden uitgerust met Kinsei 51/53-motoren.

Daarnaast opereerde de Dai-Nippon Airways, de nationale luchtvaartmaatschappij van Japan, zestien civiele versies van de H6K. Deze toestellen waren voorzien van luxe faciliteiten zoals een toilet, keuken en ruimte voor achttien passagiers, en werden gebruikt voor post- en passagiersdiensten naar de Pacifische eilanden.

Operationele geschiedenis van de Kawanishi H6K

De operationele inzet van de Kawanishi H6K begon in 1938 tijdens de Sino-Japanse Oorlog. De H6K was op grote schaal in gebruik bij de aanvang van de Pacifische Oorlog in december 1941. Vier Kōkūtai (marine luchtgroepen) opereerden gezamenlijk 66 H6K4-vliegtuigen. Dit vliegtuigmodel werd zowel voor militaire als civiele doeleinden ingezet, waaronder voor langeafstandspatrouilles, bombardementen en verkenningsmissies.

Belangrijke gevechten

Een van de eerste bekende gevechtsincidenten met de H6K vond plaats tijdens de Slag om Wake Island op 12 december 1941, waarbij een H6K het eiland bombardeerde, maar later werd neergeschoten door een Amerikaanse F4F Wildcat-jager.

Een ander noemenswaardig incident vond plaats op 15 februari 1942, toen een P-40 Warhawk een H6K onderschepte ongeveer 190 kilometer ten westen van Darwin, Australië. Deze H6K had geallieerde schepen aangevallen, maar werd samen met de P-40 neergeschoten tijdens het gevecht.

Succes en kwetsbaarheid

Ondanks de robuuste prestaties van de H6K in de beginfase van de oorlog, bleek het toestel al snel kwetsbaar voor nieuwere en zwaarder bewapende vijandelijke jagers. De H6K had weliswaar een uitstekend uithoudingsvermogen en kon tot 24 uur patrouilleren, maar de opkomst van snellere gevechtsvliegtuigen, zoals de Amerikaanse Grumman F6F Hellcat, maakte het gebruik van de H6K gevaarlijker in frontlijnoperaties. Hierdoor werd de H6K vanaf 1943 geleidelijk vervangen door de meer geavanceerde Kawanishi H8K.

Desondanks bleef de H6K actief in minder risicovolle gebieden en werd het vliegtuig nog tot het einde van de oorlog ingezet in secundaire rollen, waaronder langeafstandspatrouilles en transportmissies.

Conclusie

De Kawanishi H6K speelde een belangrijke rol in de vroege stadia van de Tweede Wereldoorlog als maritiem patrouillevliegtuig van de Japanse Keizerlijke Marine. Dankzij zijn lange vliegbereik en veelzijdigheid werd het gebruikt voor uiteenlopende militaire en civiele taken, van bombardementen en verkenningsmissies tot transportvluchten over de Stille Oceaan. Hoewel het vliegtuig uiteindelijk verouderd raakte en werd vervangen door de H8K, bleef de H6K een waardevol onderdeel van de Japanse luchtmacht tijdens de oorlog.

 

Bronnen en meer informatie

  1. Francillon, René J. Japanese Aircraft of the Pacific War. Putnam Aeronautical Books, 1979.
  2. Peattie, Mark R. Sunburst: The Rise of Japanese Naval Air Power, 1909-1941. Naval Institute Press, 2001.
  3. Green, William, and Gordon Swanborough. WWII Aircraft Fact Files: Japanese Army Fighters, Part 1. Arco Publishing, 1987.
  4. Jackson, Robert. The Encyclopedia of Military Aircraft. Parr
  5. Bronnen Mei1940
  6. Afbeelding: http://www.ijnafpics.com/jbwh6k1.htm, Public domain, via Wikimedia Commons