De Boulton Paul Defiant was een Britse onderscheppingsjager die tijdens de Tweede Wereldoorlog in dienst was bij de Royal Air Force (RAF). Ontworpen door Boulton Paul Aircraft, werd de Defiant bekend als een “torenjager” vanwege de unieke configuratie van de bewapening, die volledig in een dorsale (rug-)toren was geplaatst. Het vliegtuig werd oorspronkelijk ontwikkeld om vijandelijke bommenwerpers zonder escorte neer te halen. Deze bommenwerpers werden als een groot gevaar beschouwd voor Groot-Brittannië, omdat men dacht dat Duitse jagers niet de actieradius zouden hebben om de bommenwerpers van Noord-Frankrijk naar het Verenigd Koninkrijk te begeleiden. De Defiant bood flexibiliteit doordat de bewapening in meerdere richtingen kon vuren, wat het een interessante kandidaat maakte voor zowel dag- als nachtopdrachten.
Inhouds opgave
Specificaties (Mk I)
Algemene kenmerken:
- Bemanning: 2 (piloot en schutter)
- Lengte: 10,77 m
- Spanwijdte: 11,99 m
- Hoogte: 3,45 m
- Vleugeloppervlak: 23 m²
- Leeggewicht: 2.757 kg
- Maximale startmassa: 3.901 kg
- Motor: 1 × Rolls-Royce Merlin III, 1.030 pk (770 kW)
- Propeller: Driebladig
Prestaties:
- Maximumsnelheid: 489 km/u op 5.200 meter hoogte
- Kruissnelheid: 282 km/u op 4.600 meter hoogte
- Bereik: 748 km
- Plafond: 9.400 meter
- Beklimming naar 15.000 voet: 8,5 minuten
Bewapening:
- 4 × 7,7 mm Browning-machinegeweren in hydraulisch aangedreven dorsale toren (600 patronen per geweer)
Ontwikkeling en oorsprong van de Defiant
Tijdens de jaren ’30 zorgden de toenemende snelheden van militaire vliegtuigen voor een uitdaging voor luchtafweersystemen. Boulton Paul Aircraft, met ervaring in het bouwen van vliegtuigen met torens, ontwikkelde de Defiant als antwoord op de luchtmachtbehoefte aan een torenjager die zowel overdag als ‘s nachts effectief kon zijn tegen bommenwerpers.
In 1935 publiceerde het Britse Ministerie van Luchtvaart specificatie F.9/35, waarin de behoefte werd uitgesproken aan een tweezitter-dag- en nachtjager met een snelheid van minstens 470 km/u op 4.600 meter hoogte. Het nieuwe vliegtuig zou vooral moeten leunen op een elektrisch aangedreven toren voor het voeren van de wapens. Het ontwerp van Boulton Paul (de P.82) werd gekozen als basis voor de nieuwe jager. De Defiant gebruikte een vierloops toren van het Franse bedrijf SAMM, dat Boulton Paul al eerder had gelicenseerd voor gebruik in andere vliegtuigen, zoals de Boulton Paul Overstrand-bommenwerper.
Het concept van de torenjager
De Defiant werd gebouwd met de verwachting dat Duitse bommenwerpers zonder escorte zouden aanvallen, omdat men dacht dat jachtvliegtuigen niet de actieradius hadden om Groot-Brittannië te bereiken. De bewapening bestond uit vier Browning-machinegeweren, allemaal geplaatst in een toren die over een groot deel van de lucht rond het vliegtuig kon schieten, zonder dat de piloot het vliegtuig hoefde te manoeuvreren. Dit betekende dat de piloot zich volledig kon concentreren op het vliegen, terwijl de schutter zich richtte op het aanvallen van vijandelijke vliegtuigen.
Operationele inzet en beperkingen
Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog werd de Defiant gebruikt voor dagoperaties, maar al snel werd duidelijk dat het vliegtuig kwetsbaar was in gevechten met snellere, wendbare Duitse jagers zoals de Messerschmitt Bf 109. De Defiant was ontworpen om bommenwerpers aan te vallen vanaf de zijkant of onderkant, maar het gebrek aan voorwaarts gerichte bewapening bleek een grote zwakte in gevechten met jachtvliegtuigen.
Slag om Duinkerken
De eerste gevechtservaring van de Defiant vond plaats tijdens de evacuatie van Duinkerken in mei 1940. Hoewel de Defiant aanvankelijk succesvol was tegen bommenwerpers en zelfs tegen enkele Bf 109’s, werd al snel duidelijk dat het toestel erg kwetsbaar was voor frontale aanvallen van vijandelijke jagers. Op 27 mei 1940 slaagde een groep van tien Defiants erin meerdere Duitse vliegtuigen neer te halen, maar verloor daarbij drie van hun eigen vliegtuigen door aanvallen van Bf 109’s. Het grootste succes van de Defiant werd behaald op 29 mei 1940, toen 264 Squadron maar liefst 37 vijandelijke vliegtuigen claimde te hebben neergehaald in twee missies boven Duinkerken.
Overgang naar nachtoperaties
Na herhaaldelijke verliezen tijdens dagoperaties werd de Defiant vanaf september 1940 voornamelijk ingezet als nachtvlieger. In deze rol vond het vliegtuig meer succes, mede dankzij de introductie van de AI Mk. IV-radar, waarmee vijandelijke vliegtuigen ‘s nachts konden worden opgespoord. De Defiant werd uiteindelijk gebruikt door dertien RAF-squadrons in deze nachtjagerrol.
De Defiant Mk II en verdere ontwikkelingen
In 1941 werd de Defiant Mk II geïntroduceerd, een verbeterde versie die was uitgerust met de krachtigere Rolls-Royce Merlin XX-motor en AI Mk. IV-radar. Deze versie werd ingezet door verschillende squadrons als nachtvlieger, waarbij het toestel aanvallen uitvoerde op Duitse bommenwerpers tijdens de Blitz. De tactiek die werd gebruikt, was vergelijkbaar met de latere Duitse Schräge Musik-techniek, waarbij nachtjagers vijandelijke bommenwerpers van onderen aanvielen.
Andere rollen van de Defiant
Naast zijn rol als nachtjager, werd de Defiant vanaf 1942 ook gebruikt voor een verscheidenheid aan andere taken. Het vliegtuig werd ingezet voor doelslepen, waarbij het vijandelijke jagers lokte tijdens oefeningen met “Mandrel”-stoorzenders om Duitse radarsystemen te verstoren. Daarnaast werd het vliegtuig gebruikt voor lucht-zee reddingsoperaties, hoewel het in deze rol niet bijzonder succesvol was vanwege zijn beperkte bereik en ongeschiktheid voor lange missies. De Defiant werd ook gebruikt voor schietoefeningen en elektronische tegenmaatregelen, waarbij het hielp bij het ontwikkelen van technieken om Duitse radarsystemen te misleiden.
Beëindiging van productie en operationele loopbaan
De productie van de Defiant werd uiteindelijk stopgezet in 1942, nadat er in totaal 713 Defiants waren gebouwd. Het vliegtuig werd geleidelijk vervangen door betere jagers zoals de Bristol Beaufighter en de de Havilland Mosquito, die superieure prestaties leverden in de rol van nachtjager. Desondanks bleef de Defiant tot 1943 in beperkte dienst voor niet-gevechtsrollen zoals doelslepen en training.
Conclusie
De Boulton Paul Defiant begon zijn operationele loopbaan als een veelbelovende dagjager, maar al snel bleek het concept van de torenjager achterhaald door de opkomst van snelle, wendbare jachtvliegtuigen zoals de Messerschmitt Bf 109. Hoewel het vliegtuig aanvankelijk successen boekte tegen bommenwerpers, was het niet opgewassen tegen de Duitse jagers. De omschakeling naar nachtvlieger bleek een betere inzet van het toestel, en in deze rol heeft de Defiant aanzienlijke bijdragen geleverd tijdens de Blitz. Uiteindelijk werd de Defiant vervangen door modernere vliegtuigen, maar het speelde een belangrijke rol in de vroege jaren van de oorlog en in de ontwikkeling van tactieken voor nachtgevechten.
Bronnen en meer informatie
- Bowyer, Michael J. F. The Defiant: A Detailed History of the Turret Fighter. ISBN 978-1853100734.
- Taylor, John W.R. Combat Aircraft of the World. ISBN 978-0345270657.
- Wood, Derek. Wings of Fame. Volume 4, 1996.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: Boulton Paul Defiant Public Domain Wiki Commens
