De VL Myrsky (“Storm”) was een Fins gevechtsvliegtuig, ontwikkeld door Valtion Lentokonetehdas (de Staatsvliegtuigenfabriek) voor de Finse luchtmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het toestel werd geproduceerd in drie varianten: Myrsky I, Myrsky II, en Myrsky III, en was bedoeld om Finland’s luchtverdediging te versterken in een periode van geopolitieke onzekerheid. Hoewel de Myrsky een aantal uitdagingen kende tijdens de ontwikkeling en inzet, wordt het beschouwd als een belangrijk hoofdstuk in de Finse luchtvaartgeschiedenis.
Inhouds opgave
Ontwikkeling en Ontwerp
Achtergrond van de Ontwikkeling
De beslissing om een nieuw jachtvliegtuig voor de Finse luchtmacht te ontwikkelen, was een direct gevolg van de lessen die Finland leerde vóór de Winteroorlog (1939-1940). In de aanloop naar conflicten ondervonden kleinere landen vaak grote problemen bij het verkrijgen van moderne gevechtsvliegtuigen zonder aanzienlijke politieke en financiële kosten. Om deze afhankelijkheid te verminderen, besloot Finland in 1939 om een inheems ontworpen jager te ontwikkelen.
In het vroege voorjaar van 1939 vroeg de Finse luchtmacht aan Valtion Lentokonetehdas om voorstellen in te dienen voor een binnenlands gevechtsvliegtuig. Tegen mei 1939 had de Staatsvliegtuigenfabriek vijf alternatieve ontwerpen voorbereid. Na evaluatie gaf het Finse Ministerie van Defensie in juni 1939 opdracht om het ontwerp verder te ontwikkelen.
Ontwerpfase
De eerste schetsen en ontwerpen werden uitgevoerd door een team van ervaren ingenieurs, bestaande uit Arvo Ylinen (hoofd van het ontwerpbureau), Martti Vainio (aerodynamica) en Torsti Verkkola (structureel ontwerp). Edward Wegelius nam later de leiding over het ontwerpbureau over toen Ylinen in augustus 1940 vertrok naar de Technische Universiteit van Helsinki. Anders dan bij Duitse vliegtuigfabrikanten destijds, benoemde VL geen hoofdconstructeur voor haar producten.
Vanwege problemen bij het verkrijgen van duraluminium, werden de vleugels van de Myrsky vervaardigd uit multiplex. De romp was opgebouwd uit een metalen structuur, bekleed met stof en multiplex. De oorspronkelijke keuze voor de motor, een Bristol Taurus III, bleek onbeschikbaar door de oorlogsomstandigheden, waardoor werd overgestapt op de Pratt & Whitney R-1830 (Twin Wasp). Deze motoren werden gekocht uit Duitse oorlogsbuitvoorraden, maar ook hier waren er problemen met de beschikbaarheid.
Het eerste prototype van de Myrsky vloog op 23 december 1941. Hoewel het toestel volledig functioneel was, bleek het te zwaar. Na enkele aanpassingen werden drie nieuwe prototypes gebouwd, maar deze stuitten op structurele problemen tijdens hoge-snelheidstests. Twee testpiloten kwamen om het leven en één raakte ernstig gewond. Het probleem werd uiteindelijk toegeschreven aan aero-elastische flutter, een fenomeen dat in die tijd nog slecht begrepen werd. Het oplossen van dit probleem kostte bijna een jaar.
Productie en Myrsky Varianten
De serieproductie van de Myrsky begon in de herfst van 1942, ruim voordat de Duitse leveringen van de Messerschmitt Bf 109 in 1943 begonnen. De productieversie werd de Myrsky II genoemd. In totaal werden 47 Myrsky IIs gebouwd, naast de drie Myrsky I preproductie-eenheden en de prototypes, wat het totale aantal op 51 bracht. Hoewel het vliegtuig voldeed aan de specificaties, voldeed het niet volledig aan de verwachtingen vanwege structurele problemen.
In het voorjaar van 1943 werd de Myrsky III besteld, maar deze variant werd nooit gebouwd.
Operationele Geschiedenis
De Continuation War en Lapland War
In augustus 1944 ontving Verkenningseskader 12 de eerste Myrskys. Tegen het einde van de Vervolgoorlog waren dertig Myrskys geleverd aan de Verkenningseskaders 12 en 16. Tijdens de Vervolgoorlog vlogen vijftien Myrsky jagers in totaal 68 missies. Tijdens een missie kwamen ze Sovjet Yak-7’s tegen, maar het gevecht eindigde zonder verliezen aan beide zijden. Tijdens andere missies beschadigden Myrskys twee Sovjetvliegtuigen, die beiden bij de landing werden vernietigd. Op 3 september 1944 namen zes Myrskys deel aan een bombardementsmissie.
Tijdens de Laplandoorlog in november 1944 voerden zes Myrskys dertien verkenningsmissies uit. De houten constructie van het toestel bleek echter problematisch in de barre weersomstandigheden van het noordelijke theater. De lijm die tijdens de oorlog werd gebruikt, een vervangend product gemaakt van ersatz-materialen, bleek slecht bestand tegen regen, vorst en vochtigheid, waardoor de lijmnaden soms op rampzalige wijze loslieten.
Tussen 1943 en 1947 gingen tien Myrskys verloren bij ongelukken, waarbij vier piloten omkwamen. Het gebruik van de Myrsky werd in mei 1947 beëindigd, en de laatste vlucht vond plaats in februari 1948.
Technische Specificaties en Prestaties
Algemene Kenmerken van de VL Myrsky II
De VL Myrsky II was een eendekker met een conventioneel landingsgestel en een stermotor. Het toestel werd bemand door één piloot en had een lengte van 8,35 meter, een spanwijdte van 11 meter en een hoogte van 3 meter. Het vleugeloppervlak bedroeg 18 vierkante meter, en het toestel had een leeggewicht van 2.332 kilogram, met een maximaal startgewicht van 3.211 kilogram.
De Myrsky II was uitgerust met een SFA-gebouwde Pratt & Whitney R-1830-SC3-G Twin Wasp motor, een 14-cilinder tweerijige luchtgekoelde radiale motor met een vermogen van 794 kW (1.065 pk). De propeller was een driebladige VLS 8002 met constante snelheid.
Prestaties
De maximale snelheid van de Myrsky II was 529,5 km/u, met een kruissnelheid van 399 km/u. Het toestel had een bereik van 499 kilometer met interne brandstoftanks, dat kon worden uitgebreid tot 933,5 kilometer met externe brandstoftanks. Het maximum vliegbereik was drie uur, met een plafond van 9.500 meter en een klimvermogen van 15 meter per seconde. Het toestel had een vleugelbelasting van 177 kg/m² en een vermogen/gewichtsverhouding van 3,0 kg/pk.
Bewapening en Avionica
De Myrsky II was bewapend met vier 12,7 mm VKT LKk/42 machinegeweren, een onofficiële modificatie van de 13,2 mm FN Browning M.1939. Het toestel kon ook twee bommen van elk 100 kilogram dragen. De avionica bestond uit een TH-m/44 KK-vizier en een FuG VIIa-radio.
Overlevende Exemplaren en Restauratieprojecten
Van de VL Myrsky zijn drie rompsecties en verschillende onderdelen bewaard gebleven. Het Finse Luchtvaartmuseum is momenteel bezig met de restauratie van een van deze rompen (MY-14) tot een volledig museaal vliegtuig. Dit project werd tentoongesteld tijdens de 100-jarige viering van de Finse luchtmacht op de luchtshow in Tikkakoski, Jyväskylä, op 16 en 17 juni 2018.
Conclusie
De VL Myrsky is een uniek voorbeeld van Finse luchtvaartinnovatie tijdens een periode van extreme politieke en militaire druk. Ondanks de uitdagingen waarmee het toestel werd geconfronteerd, met name de structurele problemen en de invloed van het Finse klimaat op de houten constructie, speelde de Myrsky een cruciale rol in de luchtverdediging van Finland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een getuigenis van de vindingrijkheid van Finse ingenieurs en hun vermogen om onder moeilijke omstandigheden toch een effectieve bijdrage te leveren aan de oorlogsinspanningen.
Bronnen
- Jackson, Robert. War Planes of the Second World War – Fighters Vol.1. Londen: Macdonald, 1960.
- Keskinen, Kalevi, Kari Stenman, Klaus Niska. Suomen Ilmavoimien Historia 9: VL Myrsky. Espoo: Tietoteos, 1974.
- Finnish Aviation Museum. “Restoration of VL Myrsky II MY-14.” Accessed September 19, 2024. Finnish Aviation Museum.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: Finnish Aviation Museum , Public domain, via Wikimedia Commons
