De Yakovlev Yak-7, een Sovjet-gevechtsvliegtuig dat tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ingezet, begon zijn ontwikkeling als een tweezits trainer, afgeleid van de eerdere Yak-1. Hoewel het oorspronkelijk was ontworpen voor trainingsdoeleinden, werd het vliegtuig snel omgebouwd tot een gevechtsvliegtuig, met indrukwekkende prestaties en populariteit onder de bemanning. Deze veelzijdige machine werd beschouwd als robuuster en eenvoudiger in gebruik dan de Yak-1 en speelde een cruciale rol in de luchtstrijd van de Sovjet-Unie.
Inhouds opgave
Ontwerp en ontwikkeling van de Yak-7
In 1939 ontwierp de Sovjet-ingenieur Aleksandr Yakovlev een geavanceerd trainer vliegtuig, aanvankelijk bekend als de “I-27” en later hernoemd tot “UTI-26”. Dit vliegtuig werd aangeboden naast het I-26 project dat zou uitmonden in de Yak-1. De UTI-26 (Uchebno Trenirovochnyi Istrebitel, wat vertaald kan worden als ‘Trainingsjager’) was bedoeld om piloten-in-opleiding vertrouwd te maken met high-performance vliegtuigen voordat ze overstapten naar daadwerkelijke gevechtsvliegtuigen.
Belangrijke aanpassingen
Het ontwerp van de Yak-7 verschilde van zijn voorganger door een grotere spanwijdte en een verder naar achteren geplaatste vleugel om de balans te verbeteren. Het vliegtuig had twee cockpits met dubbele bediening en een rudimentair communicatiesysteem, wat essentieel was voor de opleidingsfunctie. Het toestel werd ook bewapend met een enkele 7,62 mm ShKAS-machinegeweer voor trainingsdoeleinden, hoewel Yakovlev het vliegtuig zag als een multi-functioneel platform dat ook dienst kon doen als lichte transport- of koeriermachine aan het front.
In de zomer van 1941 begon de productie van de Yak-7V, een variant met vast landingsgestel die was bedoeld om de productie te vereenvoudigen. Deze en andere vroege varianten, zoals de Yak-7UTI, waren ook uitgerust met ski’s voor winteroperaties, wat hun veelzijdigheid verder vergrootte.
Overgang naar een gevechtsvliegtuig
Ondanks het oorspronkelijke doel als trainer, werden al snel modificaties aangebracht die het toestel geschikt maakten voor gevechtsoperaties. Een cruciale rol hierin speelde een fabrieksteam onder leiding van K.A. Sinelshchikov, dat verantwoordelijk was voor de supervisie van de productie van de Yak-7UTI. Het team voerde enkele belangrijke aanpassingen door, waaronder het toevoegen van een gepantserde rugleuning, zelfsluitende brandstoftanks en een verbeterde bewapening bestaande uit een 20 mm ShVAK-kanon en twee 7,62 mm ShKAS-machinegeweren. Deze wijzigingen resulteerden in een sterk verbeterde gevechtscapaciteit.
Succesvolle vliegproeven
Na een reeks succesvolle vliegproeven bleek de gemodificeerde Yak-7 in veel opzichten superieur aan de Yak-1. Het vliegtuig was stabieler tijdens het vuren, had een verbeterd onderstel en vertoonde uitstekende vliegeigenschappen, zelfs vergeleken met andere Sovjet-vliegtuigen zoals de LaGG-3 en MiG-3. Deze prestaties leidden ertoe dat de Sovjetautoriteiten de Yak-7 snel goedkeurden voor massaproductie.
Technische specificaties van de Yak-7
Algemeen
- Bemanning: 1 piloot
- Lengte: 8,48 meter
- Spanwijdte: 10 meter
- Vleugeloppervlak: 17,15 m²
- Leeggewicht: 2.450 kg
- Maximaal gewicht: 2.935 kg
- Motor: 1 × M-105PA V-12 vloeistofgekoelde zuigermotor, met een vermogen van 780 kW (1.050 pk)
Prestaties
- Maximale snelheid: 571 km/h op 5.000 meter hoogte
- Bereik: 643 km
- Dienstplafond: 9.500 meter
- Klimsnelheid: 12 m/s
- Bewapening:
- 1 × 20 mm ShVAK-kanon
- 2 × 7,62 mm ShKAS-machinegeweren (later modellen zoals de Yak-7B hadden twee 12,7 mm Berezin UB-geweren)
Varianten van de Yak-7
Yak-7/M-105PA
Een belangrijke variant van de Yak-7 was de Yak-7/M-105PA. Deze versie had twee ShKAS-machinegeweren op de neus die waren vervangen door twee 12,7 mm UBS-machinegeweren, wat de vuurkracht aanzienlijk verhoogde. Het vliegtuig werd aangedreven door een verbeterde M-105PA-motor en had verder verfijnde olie- en glycolradiatoren en een herontworpen staartwiel dat volledig intrekbaar was. In 1942 onderging de Yak-7B 27 testvluchten waarbij de piloten opmerkten dat het toestel qua prestaties niet onderdeed voor buitenlandse jagers die in de Sovjet-Unie in gebruik waren.
Hoewel de Yak-7B in sommige opzichten niet zo snel klom als de Messerschmitt Bf 109, prees men de wendbaarheid en stabiliteit van het toestel. Er waren echter ook nadelen, zoals de lange start- en landingsafstanden, de slechte kwaliteit van de cockpitbeglazing en het relatief lage motorvermogen.
Yak-7B en de M-105PF-motor
Om het vermogensprobleem aan te pakken, stelde Yakovlev voor om de motor te upgraden naar de M-105PF, die 130 pk meer leverde dan zijn voorganger. Met deze krachtigere motor bereikte de Yak-7B een topsnelheid van 599 km/h en verbeterde de klimprestaties aanzienlijk. Het vliegtuig werd wendbaarder, zowel in horizontale als verticale vluchten. De introductie van deze nieuwe motor bracht echter ook nieuwe uitdagingen met zich mee, zoals een ongunstige gewichtsverdeling en aanhoudende technische problemen met de motor, zoals oververhitting van de koelvloeistof en olielekkages.
Yak-7-37
Een andere opmerkelijke variant was de Yak-7-37, uitgerust met een 37 mm MPSh-37-kanon dat tussen de cilinderblokken van de motor was gemonteerd en door de propellerspinner schoot. Dit zware wapen maakte de Yak-7-37 bijzonder geschikt voor het uitschakelen van zwaar gepantserde doelen.
Operationele geschiedenis van de Yak-7
De Yak-7 werd effectief ingezet als gevechtsvliegtuig, vooral in de rol van luchtsteun. De tweezitsmodellen werden echter aanvankelijk als te zwaar in de neus beschouwd, wat de vliegeigenschappen negatief beïnvloedde. Om dit probleem te verhelpen, voegde de fabriek een brandstoftank toe achter de cockpit, maar piloten klaagden over de kwetsbaarheid van deze tank omdat deze niet gepantserd was. In de praktijk werd de tank vaak verwijderd om de vliegprestaties te verbeteren.
De Yak-7 werd voortdurend aangepast op basis van ervaringen uit het veld, wat uiteindelijk leidde tot de productie van de Yak-7B, een eendekker die in grote aantallen werd gebouwd. De Yak-7B werd geprezen om zijn gebruiksvriendelijkheid en betrouwbaarheid, en werd een belangrijk wapen in de strijd van de Sovjet-Unie tegen de Duitse Luftwaffe.
Gevechtsprestaties
De Yak-7 bewees zijn waarde in talloze luchtgevechten, vooral aan het oostfront. Hoewel het toestel op sommige punten minder presteerde dan de Duitse Messerschmitt Bf 109, wist het zich dankzij zijn uitstekende wendbaarheid en stabiliteit staande te houden. Piloten waardeerden het toestel om zijn eenvoud in onderhoud en gebruik, evenals zijn betrouwbaarheid in verschillende operationele omstandigheden.
Conclusie
De Yakovlev Yak-7 was een veelzijdig vliegtuig dat zijn oorsprong vond als trainer, maar door slimme aanpassingen uitgroeide tot een effectief gevechtsvliegtuig. Ondanks enkele technische tekortkomingen, zoals een relatief laag motorvermogen en de kwetsbaarheid van de achterste brandstoftank, was de Yak-7 een betrouwbaar en geliefd vliegtuig onder Sovjetpiloten. Met meer dan 6.000 geproduceerde exemplaren speelde het toestel een cruciale rol in de luchtstrijd aan het oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dankzij zijn stabiliteit, robuustheid en aanpassingsvermogen blijft de Yak-7 een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de Sovjetluchtvaart.
Bronnen en meer informatie
- Gunston, Bill. Soviet Combat Aircraft of the Second World War. London: Osprey, 1981.
- Gordon, Yefim, and Dmitriy Khazanov. Yakovlev Fighters of World War Two. Hinkley: Midland Publishing, 2001.
- Green, William, and Gordon Swanborough. The Complete Book of Fighters. New York: Smithmark, 1994.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: Yakovlev Yak-7 Public Domain Wiki Commens
