Return from the River Kwaiis een Britse film uit 1989 onder regie vanAndrew McLaglen. Het is geen vervolg op The Bridge on the River Kwai (1957), hoewel het ook gaat over krijgsgevangenen van de Japanners in de Tweede Wereldoorlog.
De film is gebaseerd op een gelijknamig feitenboek uit 1979 over een Japans gevangenentransport uit 1944 van 2.217 Britse en Australische krijgsgevangenen, die als dwangarbeider aan de Birma-spoorlijn werkten en debrug over de rivier de Kwai bouwden. Ze werden per spoor naar Singapore gebracht en van daaruit aan boord van twee schepen, Rakuyo Maruen en Kachidoki Maru, bestemd voor Japan. Op 12 september 1944 werden beide schepen getorpedeerd door Amerikaanse onderzeeërs en 1.559 van de gevangenen kwamen om.
De filmrechten werden gekocht door Karl Unger. In 1986 stemdeTri Starermee in om in de VS uit te brengen.
Unger zei dat de film geen vervolg was. “Het is een verhaal dat volledig op zichzelf staat, en het is een feitelijk verhaal,” zei hij. “Het evenement is niet bekend in Amerika. Het is bekend in het Pentagon, maar niet bij het grote publiek.”
De woorden “river Kwai” werden niet genoemd in de film en de rivier verscheen alleen aan het begin. Het grootste deel van het verhaal ging over wat er met de krijgsgevangenen gebeurde nadat de spoorlijn was aangelegd.
De film werd in 1988 opgenomen in de Filipijnen. Volgens Unger zei iedereen: ‘De Filippijnen? Ben je gek? Ze gooien daar bommen. Je kunt er geen films maken’.”
Unger overwoog wel om ergens anders te filmen, maar zei dat hij niet dacht dat hij “het soort infrastructuur zou hebben gekregen dat we hier hebben gedaan…. Tachtig procent van wat we nodig hadden was er al. We hadden schepen uit de Tweede Wereldoorlog nodig en de Filipijnse marine gebruikt ze nog steeds. We hadden een haven nodig die lijkt op Saigon in de jaren 1940. Manila Bay was perfect. We hadden vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog nodig en de Filipijnse luchtmacht gebruikt nog steeds Japanse Zero’s als trainingsvliegtuigen.” Unger voegde eraan toe: “De andere 20% bouwden we zelf, en we bouwden onze eigen studio in een magazijn in de buitenwijken.”
In het laatste evenement verliepen de opnames relatief soepel.