De Martin B-26: Tweemotorige middelzware bommenwerper

De Martin B-26 Marauder is een Amerikaanse tweemotorige middelzware bommenwerper die een belangrijke rol speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog. De eerste vlucht vond plaats op 25 november 1940. Het toestel werd begin 1942 voor het eerst ingezet in Oceanië en werd later ook gebruikt voor missies in het Middellandse Zeegebied en in West-Europa. In totaal zijn er 5.157 exemplaren gebouwd. De B-26 werd geproduceerd door de Glenn L. Martin Company in Baltimore, Maryland, en Omaha, Nebraska. Ondanks zijn aanvankelijke problemen, werd het toestel uiteindelijk een van de meest betrouwbare bommenwerpers van de oorlog.

Ontwerp en ontwikkeling

Eerste ontwerpen en specificaties

In maart 1939 stelde het United States Army Air Corps (USAAC) een specificatie op voor een tweemotorige middelzware bommenwerper met een maximale snelheid van 560 km/u, een bereik van 4.800 km en een bommenlast van 910 kg. Op 5 juli 1939 diende de Glenn L. Martin Company haar ontwerp in, dat uiteindelijk werd geselecteerd en resulteerde in een contract voor 201 toestellen, aangeduid als B-26.

De B-26 was een eenvleugelig monoplan met een volledig metalen constructie, uitgerust met een driewielig landingsgestel. De romp huisde de bemanning, bestaande uit een bombardier, een piloot en co-piloot, een radio-operator en een navigator. Het toestel had een vleugeloppervlak van 61,1 m² en was uitgerust met twee Pratt & Whitney R-2800 Double Wasp radiale motoren, die elk 1.900 pk leverden. Dit zorgde voor een topsnelheid van 460 km/u.

Vroege problemen en aanpassingen

Bij de indienststelling van de B-26 gebeurden er veel ongelukken, waardoor het toestel de bijnaam “Widowmaker” kreeg. De ongelukken werden voornamelijk veroorzaakt door de hoge vleugelbelasting en de vereiste hoge landingssnelheid van 193 tot 217 km/u, afhankelijk van de lading. Veel ongelukken gebeurden tijdens de landing, wat leidde tot kortstondige opschorting van het type in april 1941 om de oorzaken van de landingsmoeilijkheden te onderzoeken. Dit resulteerde in enkele belangrijke aanpassingen, zoals het vergroten van de vleugelspanwijdte en het verhogen van de vleugelhoek om de prestaties bij het opstijgen te verbeteren.

Operationele gebruiken en succes

Na deze aanpassingen werd de B-26 een veiliger vliegtuig. De Marauder eindigde de Tweede Wereldoorlog met het laagste verliespercentage van alle Amerikaanse bommenwerpers. In totaal werden er 5.288 toestellen geproduceerd tussen februari 1941 en maart 1945, waarvan er 522 werden gevlogen door de Royal Air Force en de South African Air Force. Tegen de tijd dat de United States Air Force in 1947 werd opgericht, waren alle Martin B-26’s uit de Amerikaanse dienst genomen.

Operationele geschiedenis

Vroege inzet in de Stille Oceaan en Middellandse Zee

De B-26 Marauder werd begin 1942 voor het eerst ingezet in de Stille Oceaan en later in het Middellandse Zeegebied. De eerste gevechtsmissies waren gericht op doelen in Nieuw-Guinea, waarbij het toestel zwaar verdedigde Japanse basissen aanviel. In het Middellandse Zeegebied speelde de B-26 een cruciale rol tijdens de geallieerde invasie van Noord-Afrika, Sicilië en Italië.

Missies in West-Europa

De USAAF zette de B-26 begin 1943 in West-Europa in. De eerste opdrachten waren vergelijkbaar met die in Noord-Afrika en werden gevlogen op lage hoogten. Deze missies waren niet succesvol, wat resulteerde in zware verliezen. De tweede opdracht, een aanval op een energiecentrale in IJmuiden zonder escorte, resulteerde in het verlies van de volledige groep van tien B-26’s. Als gevolg van deze en andere slechte ervaringen werd de bewapening van het toestel verbeterd, en werd besloten het vliegtuig op grotere hoogten in te zetten. Deze maatregelen hadden effect; in 1944-1945 hadden de USAAF B-26-squadrons de laagste verliezen van alle Amerikaanse dagbommenwerpers.

Latere inzet en succes

De B-26 Marauder werd uiteindelijk een van de meest succesvolle middelzware bommenwerpers van de oorlog. Met meer dan 110.000 sorties en 150.000 ton aan bommen afgeworpen, toonde het toestel zijn waarde aan de geallieerde inspanningen. De laagste verliespercentages en de hoge nauwkeurigheid bij bombardementen maakten de Marauder een onmisbaar instrument in de luchtcampagnes van de geallieerden.

Variants en technische specificaties

Belangrijke varianten

De B-26 Marauder kende verschillende varianten die gedurende de oorlog werden ontwikkeld om aan de veranderende eisen van de strijd te voldoen:

  1. B-26A: Deze variant incorporeerde wijzigingen zoals de upgrade van de twee .30 kaliber machinegeweren in de neus en staart naar .50 kaliber. In totaal werden 52 B-26A’s geleverd aan de Royal Air Force, waar ze de naam Marauder Mk I kregen.
  2. B-26B: Deze versie bevatte verdere verbeteringen zoals een gereviseerde staartbewapening en de toevoeging van een buikgemonteerd “tunnelkanon”. Er werden 1.883 B-26B’s geproduceerd, waarvan enkele naar de Royal Air Force gingen als Marauder Mk IA.
  3. B-26C: Dit was de aanduiding voor de in Omaha, Nebraska gebouwde B-26’s. Deze variant had een grotere vleugelspanwijdte en verbeterde bewapening, en 123 toestellen werden gebruikt door de RAF en SAAF als Marauder Mk II.
  4. B-26F: De vleugelhoek werd met 3,5 graden verhoogd om de prestaties bij het opstijgen te verbeteren. Ook werd de staartbewapening verbeterd. Deze variant werd geleverd aan de RAF en SAAF als Marauder Mk III.
  5. B-26G: Deze versie bevatte standaard interieuruitrusting en werd voornamelijk gebruikt door de RAF als Marauder Mk III. In totaal werden er 893 gebouwd.

Technische specificaties

Hieronder volgen de technische specificaties van de B-26 Marauder:

  • Rol: Bommenwerper
  • Bemanning: 7
  • Afmetingen:
    • Lengte: 17,8 m
    • Hoogte: 6,55 m
    • Spanwijdte: 21,65 m
    • Vleugeloppervlak: 61,1 m²
  • Gewicht:
    • Leeggewicht: 11.000 kg
  • Krachtbron:
    • Motoren: 2× Pratt & Whitney R-2800-43 stermotoren, 1.900 pk
  • Prestaties:
    • Topsnelheid: 460 km/u
  • Bewapening:
    • Boordgeschut: 11 × 12,7 mm Browning mitrailleurs

Gebruikers en inzetgebieden

De B-26 Marauder werd door verschillende geallieerde luchtmachten gebruikt, waaronder de United States Army Air Forces (USAAF), de Royal Air Force (RAF) en de South African Air Force (SAAF). De gevechtsgeschiedenis van de B-26 strekte zich uit van de Stille Oceaan tot Europa, waarbij het toestel een cruciale rol speelde in vele belangrijke campagnes.

Pacific Theater

De B-26 begon dienst te doen bij de 22nd Bombardment Group op Langley Field, Virginia, in februari 1941. Na de Japanse aanval op Pearl Harbor werd de groep overgeplaatst naar de Zuidwestelijke Pacifische Oceaan. De 22nd BG voerde zijn eerste gevechtsmissie uit op 5 april 1942, waarbij Japanse basissen in Rabaul werden aangevallen.

Tijdens de Slag om Midway in juni 1942 werden enkele B-26’s uitgerust met torpedo’s en voerden ze aanvallen uit op de Japanse vloot. Hoewel de torpedo’s geen doelwitten raakten, toonden deze missies de veelzijdigheid en moed van de Marauder-bemanningen aan. Na deze vroege operaties werden de B-26’s in de Pacific geleidelijk vervangen door andere bommenwerpers zoals de B-25 Mitchell.

Middellandse Zeegebied

De B-26 speelde een belangrijke rol tijdens de geallieerde invasie van Noord-Afrika in november 1942. De eerste missies werden uitgevoerd op lage hoogte, wat leidde tot zware verliezen. Na evaluatie van deze missies werd besloten om op middelhoge hoogten te opereren, wat resulteerde in verbeterde nauwkeurigheid en lagere verliezen. De Marauder bleek zeer effectief in de campagnes in Sicilië en Italië, waar de bommenwerpers bruggen, spoorwegen en andere strategische doelen aanvielen.

Tijdens de Italiaanse campagne kregen de B-26’s erkenning voor hun nauwkeurige bombardementen. Air Marshal Sir John Slessor, plaatsvervangend bevelhebber van de Mediterranean Allied Air Forces, prees de B-26 squadrons als de beste dagbommenwerpereenheden ter wereld.

West-Europa

In West-Europa werd de B-26 voor het eerst ingezet door de 8th Air Force in 1943, maar de vroege missies waren niet succesvol. De beruchte aanval op een energiecentrale in IJmuiden resulteerde in het verlies van alle deelnemende B-26’s. Na deze rampzalige missie werd besloten om de B-26 op middelhoge hoogten in te zetten, ondersteund door jagersescortes.

De Marauder toonde zijn waarde tijdens de voorbereidingen op D-Day en de daaropvolgende campagne in Frankrijk. De B-26’s waren verantwoordelijk voor het bombarderen van bruggen, spoorwegknooppunten en V-1 lanceerinstallaties. De nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de Marauder droegen aanzienlijk bij aan het succes van de geallieerde luchtcampagnes. De B-26 had het laagste verliespercentage van alle Amerikaanse dagbommenwerpers in Europa, minder dan 0,5%.

British Commonwealth en andere gebruikers

Royal Air Force en South African Air Force

In 1942 ontving de Royal Air Force een partij van 52 B-26A Marauders onder Lend-Lease, aangeduid als Marauder Mk I. Deze toestellen werden gebruikt voor langeafstandsverkenning, mijnenleggen en aanvallen op schepen. De South African Air Force ontving later 100 B-26C-30’s, aangeduid als Marauder II, en voerde bombardementen uit boven de Egeïsche Zee, Kreta en Italië.

De Marauder bleek bijzonder effectief tegen vijandelijke scheepvaart en transportvliegtuigen. In 1944 werden nog eens 350 B-26F’s en G’s geleverd, waarmee de SAAF squadrons aanvallen uitvoerden in Italië en de Balkan. Na de oorlog werden de Britse en Zuid-Afrikaanse Marauders snel gesloopt, omdat de Verenigde Staten de terugkeer van de Lend-Lease toestellen niet wensten.

Free French Air Force

Na Operatie Torch in Noord-Afrika herbewapende de Free French Air Force drie squadrons met Marauders voor bombardementen in Italië en Zuid-Frankrijk. Deze eenheden voerden 270 missies uit met 4.884 sorties. De Franse Marauder-groepen werden ontbonden in juni 1945. Twee toestellen bleven in gebruik als testbedden voor de Snecma Atar straalmotor, waarvan één tot 1958 in gebruik bleef.

Conclusie

De Martin B-26 Marauder, ondanks zijn vroege problemen, evolueerde tot een betrouwbare en effectieve bommenwerper. Met zijn lage verliespercentage en hoge operationele successen blijft de B-26 een belangrijk hoofdstuk in de luchtvaartgeschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Door zijn veelzijdigheid en voortdurende aanpassingen aan de veranderende oorlogsomstandigheden, werd de Marauder een onmisbaar instrument in de luchtcampagnes van de geallieerden.

Bronnen en meer informatie

  1. Photo by: Charles E. Brown. The original uploader was Bzuk at English Wikipedia., 2007-02-14 (original upload date), Public domain, via Wikimedia Commons
  2. Birdsall, Steve (1981) B-26 Marauder in Action (Aircraft number 50).
    Carrollton, Texas: Squadron/Signal Publications, Inc. ISBN: 0-89747-119-9
  3. Brown, Kenneth (2001) Marauder Man: World War II in the Crucial but Little Known B-26 Marauder Medium Bomber. Pacifica, California: Pacifica Press. ISBN: 0-935553-53-3
  4. Ethell, L. Jeffrey (1995) Aircraft of World War II. Glasgow: HarperCollins Publishers.
    ISBN: 0-00-470849-0
  5. Freeman, Roger A. (1977) B-26 Marauder at War. London: Ian Allan Ltd.
    ISBN: 0-7110-0823-X
  6. Havener, Jack K. (1997) The Martin B-26 Marauder. Murfreesboro, Tennessee: Southern Heritage Press. ISBN: 0-941072-27-4
  7. Johnsen, Frederick A. (2000) Martin B-26 Marauder. North Branch, Minnesota: Specialty Press. ISBN: 1-58007-029-9
  8. Scutts, Jerry (1997) B-26 Marauder Units of the Eighth and Ninth Air Forces.
    Botley, UK: Osprey Publishing Ltd. ISBN: 1-85532-637-X
  9. Rehr, Louis S. and Carleton R. Rehr (2003) Marauder: Memoir of a B-26 Pilot in Europe in World War II. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, Inc.
    ISBN: 0-7864-1664-5
  10. Bronnen mei1940