Sukhoi Su-2: Sovjet verkennings- en bommenwerper WOII

"Russisch gevechtsvliegtuig Sukhoi Su-2 tijdens missie in 1944, gebruikt door het 44e afzonderlijke luchtvaartsquadron in Valdoma."
De Sukhoi Su-2 tijdens een gevechtsmissie in 1944, ingezet door het 44e afzonderlijke luchtvaartsquadron in het Valdoma-district.

De Sukhoi Su-2 was een Sovjet verkennings- en lichtbommenwerper, voornamelijk ingezet in de beginfase van de Tweede Wereldoorlog. Het was het eerste vliegtuig dat werd ontworpen door de beroemde Russische vliegtuigontwerper Pavel Sukhoi. Ondanks zijn innovatieve ontwerp voor die tijd, bleek de Su-2 al snel verouderd en kwetsbaar tegen de Duitse luchtmacht.

Ontwikkeling van de Sukhoi Su-2

De “Ivanov”-specificatie van Stalin

In 1936 stelde Jozef Stalin een vereiste voor een multifunctioneel gevechtsvliegtuig dat zowel verkennings- als aanvalsmissies moest uitvoeren. Het toestel kreeg de codenaam “Ivanov”. Dit vliegtuig moest vijandelijke doelen kunnen identificeren en vervolgens aanvallen. Pavel Sukhoi, op dat moment werkzaam bij het ontwerpbureau van Andrej Toepolev (OKB Tupolev), werd belast met het ontwerpen van dit vliegtuig. Onder toezicht van Toepolev ontwikkelde Sukhoi de ANT-51, een prototype dat voor het eerst vloog op 25 augustus 1937, bestuurd door testpiloot Mikhail Gromov.

Het oorspronkelijke ontwerp, aangedreven door een Shvetsov M-62 luchtgekoelde radiaalmotor met 610 kW (820 pk), behaalde een snelheid van 403 km/u op een hoogte van 4.700 meter. Hoewel deze prestaties onvoldoende werden geacht, werd het ontwerp zelf als solide beschouwd. Daarom werd besloten het vliegtuig opnieuw te testen met een krachtigere motor. Uiteindelijk werd een Tumansky M-87 motor geïnstalleerd, wat leidde tot een verbeterde snelheid van 468 km/u op 5.600 meter hoogte. Dit ontwerp werd goedgekeurd voor productie onder de naam BB-1 (Blizhniy Bombardirovschik, ofwel “kortafstandsbommenwerper”).

Evolutie naar de Su-2

In 1940 kreeg het vliegtuig de naam Su-2 en werd de onbetrouwbare Tumansky M-87-motor vervangen door een krachtigere Tumansky M-88B. Dit resulteerde in een topsnelheid van 512 km/u tijdens tests. Het toestel was een mix van hout en metaal, met een semi-monocoque rompconstructie en vleugels van duralumin en staal. Ondanks deze verbeteringen bleek het toestel toch onderbewapend en kwetsbaar tegen de snel evoluerende technologieën van de Luftwaffe.

Technische specificaties van de Sukhoi Su-2

Algemene kenmerken

  • Bemanning: 2 personen (piloot en boordschutter)
  • Lengte: 10,46 meter
  • Spanwijdte: 14,3 meter
  • Hoogte: 3,75 meter
  • Vleugeloppervlak: 29 vierkante meter
  • Leeggewicht: 3.220 kg
  • Totaalgewicht: 4.700 kg
  • Brandstofcapaciteit: 1.240 liter

Motor en prestaties

  • Motor: Shvetsov M-82, een 14-cilinder, luchtgekoelde radiaalmotor, met een vermogen van 1.400 pk
  • Maximumsnelheid: 485 km/u op hoogte
  • Actieradius: 1.100 km
  • Dienstplafond: 8.400 meter
  • Stijgvermogen: 5.000 meter in 9 minuten en 48 seconden

Bewapening

  • 6 x 7,62 mm ShKAS machinegeweren (vier in de vleugels, één in de achterste geschutskoepel en één in de vloer)
  • Maximaal 600 kg aan bommen in de interne bommenruimten en onder de vleugels
  • 10 x RS-82 raketten

Operationele inzet van de Su-2

Vroege oorlogsjaren

Bij het uitbreken van de Grote Vaderlandse Oorlog in 1941 werd de Su-2 ingezet als lichtbommenwerper en grondaanvalsvliegtuig. Ondanks de productie van 910 Su-2 vliegtuigen tussen 1939 en 1942, werd het toestel door de Sovjet luchtmacht als verouderd beschouwd. In de praktijk bleek de Su-2 niet opgewassen tegen de snellere en beter bewapende Duitse jagers zoals de Messerschmitt Bf 109. De relatief zwakke bewapening en de beperkte snelheid zorgden ervoor dat Su-2 squadrons zware verliezen leden tijdens luchtgevechten en grondaanvalsmissies. In totaal gingen 222 Su-2 vliegtuigen verloren in de vroege stadia van de oorlog.

Overstap naar andere vliegtuigen

Vanaf 1942 werd de Su-2 steeds vaker vervangen door modernere vliegtuigen, zoals de Ilyushin Il-2, Petlyakov Pe-2 en de Tupolev Tu-2. Deze toestellen waren beter uitgerust voor de veranderende omstandigheden op het slagveld, met sterkere bewapening en betere bescherming tegen vijandelijk vuur. De Su-2 werd vanaf dat moment voornamelijk gebruikt voor trainingsdoeleinden en in sommige gevallen voor verkenningsmissies. Door een tekort aan gevechtsvliegtuigen in de beginfase van de oorlog werden sommige Su-2 toestellen zelfs tijdelijk ingezet als noodjagers.

De Su-4 en verdere ontwikkelingen

Tijdens de oorlog werden verschillende pogingen ondernomen om de Su-2 te verbeteren. De meest opmerkelijke upgrade was de Su-4, een variant van de Su-2 die was uitgerust met een krachtigere motor en zwaardere bewapening om beter bestand te zijn tegen Duitse jagers. Hoewel deze verbeteringen de prestaties enigszins verhoogden, bleef het toestel qua capaciteiten achter bij de meer geavanceerde concurrenten die in productie waren.

Ontwerp en constructie

Romp en vleugels

De Su-2 had een semi-monocoque romp, een constructiemethode waarbij de buitenhuid ook een dragende functie heeft. De romp was gemaakt van hout met een laag van multiplex, terwijl de vleugels een combinatie waren van duralumin (een lichtgewicht aluminiumlegering) en staal. De vleugels waren voorzien van stofbedekte roeren die met stangen werden bediend.

Bewapening en bepantsering

De bemanning van de Su-2 was relatief goed beschermd voor een vliegtuig uit die tijd, met een pantser van 9 mm dik. Dit was voornamelijk bedoeld om de piloot en de boordschutter te beschermen tegen luchtafweergeschut en vijandelijke vliegtuigen. Hoewel de machinegeweren en raketten enige slagkracht boden, bleek deze bewapening in de praktijk onvoldoende tegen moderne vijandelijke vliegtuigen.

Landingsgestel

De Su-2 was uitgerust met een intrekbaar landingsgestel, inclusief een intrekbaar staartwiel. Dit verbeterde de aerodynamica van het vliegtuig en maakte het mogelijk om hogere snelheden te behalen. Het vliegtuig had een traditioneel “taildragger”-ontwerp, wat betekent dat het achterste wiel lager was dan de neus tijdens het taxiën, opstijgen en landen.

Beperkingen en einde van de productie

Ondanks zijn relatief eenvoudige constructie en de pogingen om het ontwerp te verbeteren, bleef de Su-2 achter op het gebied van bewapening en snelheid in vergelijking met andere vliegtuigen die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ingezet. In 1942 werd de productie van de Su-2 definitief stopgezet, en werd de focus verlegd naar meer geavanceerde vliegtuigen zoals de Ilyushin Il-2 en de Tupolev Tu-2. De Su-2 wordt nu voornamelijk herinnerd als een overgangsvliegtuig, dat de weg effende voor de meer succesvolle ontwerpen van Pavel Sukhoi en andere Sovjetontwerpers.

Conclusie

De Sukhoi Su-2 speelde een bescheiden maar belangrijke rol in de vroege stadia van de Sovjetoorlogsvoering tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoewel het vliegtuig zijn beperkingen had en al snel verouderd raakte, vormde het een cruciale schakel in de ontwikkeling van latere, meer succesvolle Sovjetvliegtuigen. Het toestel bood waardevolle lessen in ontwerp en tactiek, en hoewel het geen groots succes werd, toont het de vasthoudendheid en innovatiekracht van de Sovjet-luchtvaartindustrie in tijden van oorlog.

Bronnen en meer informatie

  1. Sukhoi Su-2 technische specificaties
  2. Historie van de Su-2 en zijn rol in WOII
  3. Ontwikkeling van Sovjetluchtvaart in de jaren 30 en 40
  4. Bronnen Mei1940
  5. Afbeelding: Onbekende auteurOnbekende auteur , Publiekdomein, via Wikimedia Commons