De Heinkel He 118 was een experimentele duikbommenwerper die in de jaren 1930 door de Duitse vliegtuigfabrikant Heinkel werd ontwikkeld. De He 118 speelde een relatief kleine rol in de luchtvaartgeschiedenis, maar biedt toch een inzicht in de snelle technologische vooruitgang en de intense concurrentie tussen Duitse vliegtuigontwerpers aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog.
Ontwerp en ontwikkeling
In het midden van de jaren 1930 was de Luftwaffe op zoek naar een effectieve duikbommenwerper die nauwkeurige aanvallen op gronddoelen kon uitvoeren. Duikbombardementen waren een relatief nieuwe tactiek die nauwkeurigheid beloofde, cruciaal voor het vernietigen van strategische doelen zoals bruggen, schepen en versterkte posities. De Heinkel He 118 werd ontworpen als reactie op deze behoefte, naast andere ontwerpen zoals de Junkers Ju 87 Stuka en de Arado Ar 81.
Ontwerpfilosofie
De Heinkel He 118 werd ontworpen als een laagdekker (een vliegtuig met vleugels die onder de romp zijn gemonteerd) en had een slanke romp met een volledig metalen constructie, wat toen geavanceerd was. Het vliegtuig was uitgerust met een krachtige Daimler-Benz DB 600 motor, die het een maximale snelheid van ongeveer 500 km/u gaf, wat in theorie de He 118 een sneller vliegtuig maakte dan veel van zijn tijdgenoten.
Een van de opvallende kenmerken van de He 118 was het intrekbare landingsgestel en de intrekbare bommenlast. Dit ontwerp was bedoeld om de luchtweerstand te verminderen en de aerodynamica te verbeteren, wat het vliegtuig potentieel sneller en efficiënter maakte dan concurrerende modellen.
Testfase en problemen
Eerste vluchten
De eerste vlucht van de Heinkel He 118 vond plaats in 1935. In deze vroege tests leek het vliegtuig veelbelovend; het was sneller dan de Junkers Ju 87, had een goede wendbaarheid en leek in staat tot het uitvoeren van de vereiste duikbombardementen. De Luftwaffe was geïnteresseerd in de snelheid en het moderne ontwerp van de He 118, die in vergelijking met de Ju 87 geavanceerder leek.
Ernst Udet en de beruchte crash
Het lot van de He 118 werd echter bezegeld door een berucht incident tijdens een testvlucht in 1936. Ernst Udet, een beroemde Duitse piloot en een hooggeplaatst officier in de Luftwaffe, voerde een testvlucht uit met de He 118. Tijdens een steile duikvlucht brak de propeller af, waardoor het vliegtuig uit elkaar begon te vallen. Udet wist zich met zijn parachute in veiligheid te brengen, maar het incident onthulde ernstige structurele zwakheden in het ontwerp van de He 118.
Deze crash was een keerpunt voor de evaluatie van de Heinkel He 118 door de Luftwaffe. Het bleek dat de He 118 niet bestand was tegen de extreme krachten die vrijkwamen bij een steile duik, wat essentieel was voor een duikbommenwerper.
Beoordeling door de Luftwaffe
Na het incident met Udet verloor de Luftwaffe het vertrouwen in de He 118 als een betrouwbare duikbommenwerper. De Junkers Ju 87, die tijdens tests betrouwbaarder was gebleken, werd verkozen boven de He 118. De Stuka had een robuuster ontwerp, was beter bestand tegen de krachten van duikvluchten en was eenvoudiger te bedienen en onderhouden.
Gevolgen van de afwijzing
Productie-einde en beperkte export
Na de afwijzing door de Luftwaffe stopte Heinkel met de verdere ontwikkeling van de He 118. Slechts een paar prototypes werden gebouwd, en enkele werden uiteindelijk geëxporteerd naar Japan. De Japanse marine toonde interesse in de He 118, en de prototypes dienden als basis voor de ontwikkeling van de Yokosuka D4Y ‘Judy’, een duikbommenwerper die tijdens de Tweede Wereldoorlog door Japan werd gebruikt. Hoewel de D4Y zijn eigen ontwikkelingstraject had, was de invloed van de He 118 duidelijk zichtbaar in het algehele ontwerp en de rol die het vliegtuig moest vervullen.
Technische specificaties
Hieronder een overzicht van de technische specificaties van de Heinkel He 118, die laten zien waar het vliegtuig in theorie toe in staat was:
- Type: Duikbommenwerper (prototype)
- Bemanning: 2 (piloot en waarnemer/schutter)
- Motor: 1 × Daimler-Benz DB 600, een vloeistofgekoelde V12-motor met een vermogen van ongeveer 960 pk
- Vleugelspanwijdte: 14,60 meter
- Lengte: 10,80 meter
- Maximale snelheid: ongeveer 500 km/u
- Bewapening: 1 × vaste voorwaarts vurende machinegeweer, 1 × beweegbare machinegeweer aan de achterkant; bommenlast tot 500 kg
- Operationeel bereik: 1.100 km
- Maximale vlieghoogte: 8.500 meter
Innovaties en nalatenschap
Ondanks zijn mislukking als operationele duikbommenwerper, introduceerde de Heinkel He 118 verschillende innovatieve concepten die waardevol waren voor de luchtvaartindustrie. De volledig intrekbare bommenlast was een vernieuwend idee dat hielp de luchtweerstand te verminderen, wat het vliegtuig sneller maakte dan vergelijkbare vliegtuigen uit die tijd. Bovendien zorgde de aerodynamische vormgeving ervoor dat het vliegtuig in horizontale vlucht een indrukwekkende snelheid kon bereiken, wat in die tijd als een grote prestatie werd beschouwd.
Hoewel de He 118 nooit in productie ging of operationeel werd gebruikt door de Luftwaffe, leverde het een belangrijke bijdrage aan de kennis van aerodynamica en vliegtuigconstructie in de jaren 1930. De ervaring met de He 118 beïnvloedde toekomstige ontwerpen, niet alleen in Duitsland maar ook in andere landen die experimenteerden met nieuwe concepten voor militaire vliegtuigen.
Vergelijking met andere vliegtuigen
De Heinkel He 118 moet worden gezien in de bredere context van de luchtvaartontwikkeling in het Duitsland van de jaren 1930. Tijdens dezelfde periode werden verschillende andere duikbommenwerpers ontwikkeld, zoals de eerder genoemde Junkers Ju 87 Stuka en de Arado Ar 81. Terwijl de Ju 87 uiteindelijk de voorkeur kreeg vanwege zijn robuuste ontwerp en operationele betrouwbaarheid, was de Arado Ar 81 een tweedekkerontwerp dat uiteindelijk ook niet in productie werd genomen.
Een belangrijk punt van vergelijking is dat de He 118 een moderner, sneller vliegtuig was dan de Ju 87, maar dat de structurele zwakheden en complexiteit van het ontwerp het minder geschikt maakten voor massaproductie en het operationele gebruik dat de Luftwaffe voor ogen had. De eenvoud, betrouwbaarheid en bewezen effectiviteit van de Ju 87 in vroege tests maakten het tot de ideale keuze voor de Luftwaffe, ondanks dat het minder geavanceerd was in termen van snelheid en aerodynamica.
Lessen en impact
De ontwikkeling van de Heinkel He 118 biedt verschillende belangrijke lessen over luchtvaartontwerp en militaire strategie in de jaren 1930. Ten eerste benadrukt het de complexiteit van het ontwikkelen van militaire vliegtuigen die zowel innovatief als betrouwbaar zijn. Hoewel de He 118 vooruitstrevende ideeën had, zoals de intrekbare bommenlast en het gestroomlijnde ontwerp, bleek de praktische toepassing problematisch.
Daarnaast illustreert het verhaal van de He 118 de voortdurende rivaliteit en concurrentie tussen Duitse vliegtuigfabrikanten tijdens de opbouw van de Luftwaffe. In de zoektocht naar technische superioriteit werden veel experimentele ontwerpen geproduceerd, maar alleen de meest robuuste en betrouwbare ontwerpen kwamen uiteindelijk in productie en operationeel gebruik. Deze concurrentie leidde tot snelle technologische vooruitgang, maar ook tot het verwerpen van veelbelovende ontwerpen die niet voldeden aan de eisen van de militaire planners.
Conclusie
De Heinkel He 118 is een interessant voorbeeld van een experimenteel vliegtuig dat ondanks zijn innovaties en potentiële voordelen nooit in productie werd genomen. Het verhaal van de He 118 benadrukt de uitdagingen van vliegtuigontwerp en de hoge eisen die worden gesteld aan militaire vliegtuigen in termen van betrouwbaarheid, prestaties en operationele bruikbaarheid. Hoewel de He 118 niet voldeed aan de verwachtingen van de Luftwaffe en snel werd overschaduwd door de succesvollere Junkers Ju 87, speelde het een rol in het bredere verhaal van luchtvaartontwikkeling en militaire innovatie in het vooroorlogse Duitsland.
Hoewel de He 118 nu grotendeels vergeten is in de schaduw van meer succesvolle vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog, zoals de Stuka, verdient het erkenning als een belangrijk experiment dat hielp de grenzen van wat mogelijk was in de luchtvaart van die tijd te verkennen.
Bronnen en meer informatie
- Smith, J. R., & Kay, A. L. (1972). German Aircraft of the Second World War. London: Putnam & Company Ltd. Dit boek biedt een uitgebreide beschrijving van Duitse vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog, inclusief prototypes zoals de Heinkel He 118. Het bevat gedetailleerde technische specificaties, ontwikkelingsgeschiedenis, en operationele gebruiksverslagen van Duitse luchtvaartuigen.
- Green, William (1967). Warplanes of the Third Reich. Doubleday & Company, Inc. Dit werk geeft een overzicht van verschillende vliegtuigen die door nazi-Duitsland zijn ontwikkeld en gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het biedt ook inzicht in de ontwikkeling van prototypes en de beslissingen die hebben geleid tot de keuze van bepaalde modellen voor massaproductie.
- Wikipedia-artikel over de Heinkel He 118: Heinkel He 118 op Wikipedia Wikipedia biedt een algemeen overzicht van de Heinkel He 118, inclusief details over de ontwikkelingsgeschiedenis, technische specificaties, en het falen van het prototype in vergelijking met andere vliegtuigen zoals de Junkers Ju 87.
- “German Bombers of World War II” door Kenneth Munson (1969) Dit boek behandelt de verschillende types bommenwerpers die door Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ontwikkeld en gebruikt, inclusief prototypes en experimentele vliegtuigen zoals de Heinkel He 118. Het biedt inzicht in de technische en strategische overwegingen die een rol speelden bij de selectie van militaire vliegtuigen.
- Bronnen Mei1940
- Afbeelding: Gordon Permann Collection, Public domain, via Wikimedia Commons
