Georg Friedrich Karl Freiherr von Hertling, vanaf 1914 graaf von Hertling, was een Duitse politicus van de Katholieke Centrumpartij. Hij bekleedde prominente functies als minister-president van Beieren, kanselier van het Duitse Rijk, en minister-president van Pruisen. Zijn politieke loopbaan en beleid speelden een cruciale rol in de laatste jaren van de Eerste Wereldoorlog.
Inhouds opgave
Biografie en Opleiding
Georg von Hertling werd op 31 augustus 1843 geboren in Darmstadt, als zoon van een katholieke familie van ambtenaren uit het Groothertogdom Hessen. Zijn vader, Jakob Freiherr von Hertling, was hofraad en zijn moeder, Antonie von Guaita, gaf hem een sterke religieuze opvoeding.
Academische Loopbaan
Hertling volgde onderwijs aan het Ludwig-Georgs-Gymnasium, waar de nadruk lag op een humanistische benadering. Hij studeerde filosofie in München, Münster en Berlijn en promoveerde in 1864. Door zijn katholieke overtuigingen had hij moeite om een academische positie te verkrijgen tijdens de Kulturkampf, een conflict tussen de katholieke kerk en de Pruisische overheid. Pas in 1880 werd hij benoemd tot bijzonder hoogleraar in München.
Bijdrage aan Katholieke Organisaties
Hertling speelde een belangrijke rol bij de oprichting van de Görres-Gesellschaft, een vereniging gericht op wetenschap en cultuur in katholieke kringen. Hij bleef voorzitter tot zijn dood in 1919. Daarnaast was hij een pionier in de katholieke studentenbeweging en een voorstander van het integreren van wetenschap en geloof.
Politieke Carrière
Lid van de Rijksdag
Hertling begon zijn politieke carrière in 1875 als lid van de Rijksdag, waar hij namens de Centrumpartij opkwam voor sociale en buitenlandse beleidskwesties. Hij was een voorstander van het verzoenen van Duitse katholieken met de overwegend protestantse nationale staat.
Minister-President van Beieren
In 1912 werd Hertling benoemd tot minister-president van Beieren, de eerste keer dat een vertegenwoordiger van een parlementaire meerderheid deze functie bekleedde. Onder zijn leiding begon Beieren stappen te zetten richting parlementarisering. Toch bleef hij een conservatieve politicus die sociale hervormingen met terughoudendheid benaderde.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog steunde Hertling het beleid van rijkskanselier Theobald von Bethmann Hollweg. Hij verzette zich echter tegen radicale annexatie-eisen van sommige Duitse vorsten en hield vast aan een meer gematigde koers.
Rijkskanselier en Minister-President van Pruisen (1917-1918)
Op 1 november 1917 werd Hertling benoemd tot rijkskanselier en minister-president van Pruisen, de eerste politicus van een partij die deze functies bekleedde. Zijn voorgangers waren voornamelijk ambtenaren of militairen.
Beleidskoers
Hertling stond bekend om zijn conservatieve houding binnen de Centrumpartij. Hij verzette zich tegen parlementarisering en vreesde dat dit de invloed van de deelstaten zou ondermijnen. Desondanks moest hij samenwerken met de meerderheidspartijen in de Rijksdag, waaronder de Sociaal-Democratische Partij (SPD). Onder zijn bewind werden enkele stappen gezet richting democratisering, zoals de invoering van elementen van evenredige vertegenwoordiging.
Interne Spanningen
Zijn regering werd gekenmerkt door spanningen met zowel progressieve als conservatieve krachten. De SPD was ontevreden over het trage tempo van hervormingen, terwijl de invloed van het opperbevel van het leger, geleid door Erich Ludendorff en Paul von Hindenburg, de politieke situatie bemoeilijkte.
De Val van Hertling
Het militaire tij keerde tegen Duitsland in 1918, en de druk op Hertling’s regering nam toe. Eind september 1918 verloor hij de steun van de SPD en andere partijen. Het leger drong aan op parlementarisering om verantwoordelijkheid voor de naderende nederlaag te delen met de democratische partijen. Hertling, die zich tegen deze veranderingen verzette, trad af op 3 oktober 1918. Hij werd opgevolgd door prins Maximiliaan van Baden.
Hertling’s Nalatenschap
Georg von Hertling wordt herinnerd als een conservatieve leider die zich inzette voor de belangen van de Duitse katholieke gemeenschap en voorzichtig omging met hervormingen. Zijn rol in de laatste fase van de Eerste Wereldoorlog markeerde een overgangsperiode naar meer parlementaire controle in Duitsland.
Conclusie
Georg von Hertling speelde een complexe rol in een tumultueuze periode van de Duitse geschiedenis. Zijn conservatieve beleid en afkeer van parlementaire hervormingen maakten hem tot een controversieel figuur. Zijn regering vertegenwoordigde een belangrijke overgang naar meer democratische structuren, maar zijn terughoudendheid betekende ook dat hij niet volledig kon voldoen aan de eisen van de tijd.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: Bruckmann, F. Oorspronkelijk geüpload naar Wikimedia Commons door Rowanwindwhistler Bijgesneden en opnieuw geüpload naar Wikimedia Commons door Emiya1980 , Publiek domein, via Wikimedia Commons
- Bronnen Mei1940
.jpg){kind=link}