Yesterday’s Enemy is een Britse oorlogsfilm uit 1959 onder regie van Val Guest met in de hoofdrollen Stanley Baker, Guy Rolfe, Leo McKern en Gordon Jackson die zich afspeelt in de Birma-campagne tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is gebaseerd op een BBC-televisiespel uit 1958 van Peter R. Newman, die er in 1960 een drieakter van maakte. Gordon Jackson herhaalde zijn rol van de BBC-televisie als Sgt. Ian Mackenzie. Columbia Pictures coproduceerde de film met Hammer Films in een overeenkomst voor vijf coproducties per jaar, waarbij Columbia de helft van de financiering voor zijn rekening nam. De film is opgenomen op indoor sets in zwart-wit en Megascope. De film heeft geen muzikale score. Regisseur Val Guest zei later dat Yesterday’s Enemy een van zijn films was waar hij het meest trots op was.
In 2013 nam filmtijdschrift Total Film Yesterday’s Enemy op in hun lijst van 50 geweldige films die je waarschijnlijk nog nooit hebt gezien.
De verloren overblijfselen van een hoofdkwartier van de Britse legerbrigade banen zich een weg door de Birmese jungle en trekken zich terug van de Japanners. De groep, die meer dan dertig telt, wordt geleid door kapitein Langford omdat de hoogste officier, de brigadier, een van de velen is die gewond raken. De groep komt aan bij een klein dorp dat door de vijand bezet is. Na een korte maar kostbare strijd wordt het kleine detachement Japanners in het dorp weggevaagd.
Onder de Japanse doden is een kolonel, een ongewoon hoge officier om bij zo’n kleine groep te zijn. De dode officier bezit een kaart met onbekende markeringen. Een Birmese man wordt betrapt toen hij probeerde te vluchten en hij blijkt een informant te zijn die in dienst is van de Japanners. Langford ondervraagt de man over de dode kolonel en de kaart en wanneer hij weigert te praten, selecteert Langford twee volwassen mannen uit de dorpelingen en zegt dat hij ze allebei zal laten executeren als de informant niet meewerkt. De dorpelingen smeken om genade en de Doctor, een burgercorrespondent genaamd Max en de Padre protesteren boos tegen de beslissing van Langford, maar de kapitein is onbewogen. De twee gijzelaars worden gedood door de mannen van Langford, waardoor de informant begint te onthullen wat hij weet. De kaart bevat plannen voor een grote Japanse flankaanval die tot doel heeft het Britse leger af te snijden van zijn aanvoerlijnen en het omsingeld te laten. Langford wil graag een waarschuwing terugsturen naar de Britse linies, maar de radio van de groep is beschadigd.
Langford beveelt Sgt McKenzie om de informant te executeren en kondigt vervolgens aan dat de Britse gewonden moeten worden achtergelaten om de opmars van de groep terug naar geallieerd grondgebied niet te belemmeren. De Doctor, samen met Max en de Padre, zijn woedend over de beslissing, maar de stervende Brigadier en de andere gewonden stemmen ermee in om in het dorp te blijven. De aanwezigheid van de groep in het dorp wordt ontdekt door vijandelijke verkenners, dus Langford besluit om Sgt Mckenzie, de Doctor en twee anderen terug te sturen naar het Britse hoofdkwartier om alarm te slaan, denkend dat een kleinere groep een betere kans zal hebben om door te komen, terwijl de rest van de groep zal blijven om het dorp te verdedigen en de vijand zo lang mogelijk te vertragen. Langford biedt Max en de Padre de kans om met hen mee te gaan, maar de laatste weigert allebei, wat suggereert dat er nog twee mannen voor in hun plaats komen. Mckenzie’s groep verlaat het dorp, maar ze worden al snel in een hinderlaag gelokt en allen worden gedood.
Langford neemt een groep mannen mee om de naderende Japanners in een hinderlaag te lokken, waardoor Lt Hastings en de anderen het dorp moeten verdedigen. De overlevende Birmese evacuatie, een Engelssprekende vrouw die bitter tegen Hastings opmerkt: ‘Japanese, British- all the same’. Na een bloedige verloving worden langfords groep allemaal gedood of gevangengenomen. De vijand, die de krijgsgevangenen als menselijk schild gebruikt, nadert het dorp, maar Langford schreeuwt naar Hastings om het vuur te openen. Vlak voordat het dorp valt, slagen de radio-operators erin om een zwak signaal van de gerepareerde set uit te zenden om het hoofdkwartier te waarschuwen voor de plannen van de vijand, hoewel het niet duidelijk is of de boodschap doordringt. Het handjevol overlevende Britten zijn nu allemaal krijgsgevangenen. De Japanse commandant, majoor Yamazaki, die Engels spreekt, eist op de hoogte te zijn van de vermiste kolonel en de kaart, en vermoedt dat Langford op de hoogte is van de aanvalsplannen.
Yamazaki zet alle gevangenen op een rij voor een vuurpeloton en informeert Langford dat, tenzij hij ermee instemt om te praten, de majoor zijn troepen zal bevelen hen neer te schieten. Met slechts twee minuten om zijn keuze te maken, bolt Langford naar de zender in een poging om het hoofdkwartier te signaleren, maar hij wordt doodgeschoten. Onder de indruk van Langfords moed buigt Yamazaki zich voor zijn lijk en zegt’Ik zou hetzelfde hebben gedaan’ terwijl buiten de Padre rustig de andere gevangenen in het Onze Vader leidt in afwachting van hun executie. Het laatste beeld is een stille opname van het Btitish oorlogsmonument in Birma.
