Vought OS2U Kingfisher: Observatievliegtuig in WOII

RAAF Vought OS2U Kingfisher in vlucht, ingezet door 107 Squadron voor verkenning en konvooi-escortes in Australië (1943-1945).
Een Vought OS2U Kingfisher van de Royal Australian Air Force, gebruikt door No. 107 Squadron voor operaties tijdens WOII.

De Vought OS2U Kingfisher was een Amerikaans observatievliegtuig dat werd gelanceerd vanaf katapulten op oorlogsschepen. Dit compacte vliegtuig met een middenvleugelontwerp beschikte over een centrale drijver en stabiliserende drijvers. Ondanks zijn relatief bescheiden prestaties vanwege de beperkte motorcapaciteit, speelde de Kingfisher een belangrijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Ontwerp en Ontwikkeling

Innovaties in Constructie

De OS2U Kingfisher werd ontworpen door Vought-ingenieur Rex Beisel in de late jaren 1930. Dit vliegtuig was bedoeld als vervanging van de traditionele tweedekker-verkenningsvliegtuigen. Het gebruik van puntlassen voor een gladde romp zonder overmatige luchtweerstand was een belangrijke innovatie. Andere geavanceerde functies omvatten de toepassing van hoge-lift-apparaten zoals deflectorplaatflappen en dalende rolroeren, die extra lift genereerden.

Het prototype van de Kingfisher vloog voor het eerst op 1 maart 1938, aangedreven door een luchtgekoelde Pratt & Whitney R-985-4 Wasp Junior motor met een vermogen van 450 pk.

Bewapening en Laadvermogen

Voor gevechtsmissies was de OS2U uitgerust met een 7,62 mm Browning M1919-machinegeweer voor de piloot en een flexibel gemonteerd machinegeweer voor de waarnemer. Daarnaast kon het vliegtuig twee bommen van 45 kg of dieptebommen van 147 kg vervoeren. De Kingfisher fungeerde ook als trainingsvliegtuig in zowel drijver- als landconfiguraties.

Operationele Geschiedenis

Gebruik door de Amerikaanse Marine

De OS2U Kingfisher was het belangrijkste verkenningsvliegtuig van de Amerikaanse marine tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het werd gebruikt aan boord van slagschepen en kruisers voor verkennings- en reddingsoperaties. De eerste eenheden werden geleverd in 1940, en tegen het einde van dat jaar waren er al zes gestationeerd in Pearl Harbor.

De Kingfisher bleek vooral nuttig bij reddingsoperaties. Een bekend voorbeeld is de redding van Eddie Rickenbacker, een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog, en zijn bemanning in 1942. Een ander opmerkelijk incident vond plaats op 30 april 1944, toen luitenant John A. Burns tien gestrande overlevenden vervoerde naar de onderzeeër USS Tang in Truk Lagoon. Voor deze heldhaftige reddingsoperatie ontving Burns het Navy Cross.

Wereldwijde Gebruikers

Naast de Verenigde Staten werd de OS2U Kingfisher ook gebruikt door andere landen, waaronder:

  • Australië: 18 toestellen die oorspronkelijk waren besteld door Nederlands-Indië werden in 1942 aan Australië geleverd. Ze werden gebruikt voor konvooi-escortes en later voor trainingsdoeleinden.
  • Verenigd Koninkrijk: Het Fleet Air Arm ontving 100 toestellen.
  • Sovjet-Unie: Twee Kingfishers werden gebruikt door de Sovjetmarine.
  • Mexico, Chili en Cuba: Deze landen gebruikten de Kingfisher in kleinere aantallen voor kustbewaking en training.

Vervanging en Langdurige Dienst

Hoewel de OS2U Kingfisher bedoeld was als tijdelijke oplossing, bleef het toestel langer in dienst dan gepland. De geplande opvolger, de Curtiss SO3C Seamew, voldeed niet door motorproblemen. Pas in 1944 begon de marine de Kingfisher te vervangen door de Curtiss SC Seahawk.

Varianten van de OS2U Kingfisher

De Kingfisher werd geproduceerd in verschillende varianten, elk met specifieke aanpassingen:

  • XOS2U-1: Prototype met een 450 pk-motor.
  • OS2U-1: Eerste productiemodel met verbeterde motorprestaties.
  • OS2U-2: Model met kleine technische verbeteringen, zoals zelfdichtende brandstoftanks.
  • OS2U-3: De meest geproduceerde variant, met verbeterde bepantsering en een hogere bomcapaciteit.
  • OS2N-1: Gebouwd door de Naval Aircraft Factory, bedoeld voor trainingsdoeleinden.

Technische Specificaties (OS2U-3)

  • Bemanning: 2
  • Lengte: 10,24 meter
  • Spanwijdte: 10,94 meter
  • Maximale snelheid: 275 km/u
  • Bereik: 1.461 km
  • Bewapening:
    • Eén vast gemonteerd 7,62 mm machinegeweer
    • Eén flexibel gemonteerd machinegeweer
    • Maximaal 295 kg aan bommen of dieptebommen

Overlevende Toestellen

Van de 1.519 geproduceerde OS2U Kingfishers zijn er ten minste acht bewaard gebleven in musea wereldwijd. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Steven F. Udvar-Hazy Center, Verenigde Staten
  • Whale World Museum, Australië
  • Museo Nacional Aeronáutico y del Espacio, Chili

Veel van deze toestellen zijn zorgvuldig gerestaureerd en geven een duidelijk beeld van de rol die de Kingfisher speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Conclusie

De Vought OS2U Kingfisher was een veelzijdig en innovatief vliegtuig dat tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke bijdrage leverde aan verkennings- en reddingsoperaties. Het toestel was zowel functioneel als betrouwbaar en werd wereldwijd ingezet door verschillende strijdkrachten. Ondanks de bescheiden specificaties heeft de Kingfisher zijn waarde bewezen en is het een belangrijk onderdeel van de luchtvaarthistorie.

Bronnen en meer informatie

  1. Afbeelding: U.S. Navy, Public domain, via Wikimedia Commons
  2. Bowers, Peter M. (1990). United States Navy Aircraft since 1911. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-792-4.
  3. Bridgman, Leonard, ed. (1989). Jane’s Fighting Aircraft of World War II. New York: Military Press. ISBN 978-0-51767-964-6.
  4. Doll, Thomas E.; Jackson, Berkley R. (1974). Vought-Sikorsky OS2U Kingfisher. Windsor, UK: Profile Publications. ISBN 978-0-85383-023-4.
  5. Eden, Paul; Moeng, Soph, eds. (2002). The Complete Encyclopedia of World Aircraft. London: Amber Books. ISBN 978-0-7607-3432-1.
  6. Pattison, Barry (1998). Kingfisher in the Antipodes. Melbourne, Victoria: Red Roo Models. ISBN 978-1-87678-903-5.
  7. Sturtivant, Ray; Burrow, Mick (1995). Fleet Air Arm Aircraft: 1939 to 1945. Tonbridge, Kent: Air Britain (Historians). ISBN 978-0-85130-232-8.
  8. Vincent, David (1998). “Kangaroo Kingfishers”. Air Enthusiast, No. 77. Stamford, UK: Key Publishing. ISSN 0143-5450.
  9. Bronnen Mei1940