De USS Wasp (CV-7), een vliegdekschip van de Amerikaanse marine, werd in 1940 in dienst genomen en ging in 1942 verloren tijdens gevechten in de Stille Oceaan. Het was het achtste schip met deze naam en het enige schip in zijn klasse, gebouwd om te voldoen aan de tonnagebeperkingen van de verdragen die destijds golden. De Wasp werd ontworpen als een kleinere versie van de Yorktown-klasse, wat haar kwetsbaarder maakte in vergelijking met andere vliegdekschepen in gebruik aan het begin van de Tweede Wereldoorlog.
Inhouds opgave
Ontwerp en Technische Specificaties
De USS Wasp was een product van het Washington Naval Treaty, dat de totale tonnage voor vliegdekschepen beperkte. Nadat de Yorktown en Enterprise waren gebouwd, had de Amerikaanse marine nog 15.000 lange ton over voor een vliegdekschip. De Wasp was hierdoor compact ontworpen, met enkele inherent kwetsbare eigenschappen.
Technische specificaties (zoals gebouwd):
- Type: Vliegdekschip
- Waterverplaatsing:
- Standaard: 14.700 lange ton
- Volledig geladen: 19.116 lange ton
- Lengte:
- Waterlijn: 688 ft (209,7 m)
- Overal: 741 ft 3 in (225,9 m)
- Breedte:
- Waterlijn: 80 ft 9 in (24,6 m)
- Overal: 109 ft (33,2 m)
- Snelheid: 29,5 knopen (54,6 km/u)
- Bereik: 12.000 zeemijl (22.000 km) bij 15 knopen
- Bewapening: 8 × 5-inch kanonnen, 16 × 1,1-inch luchtafweergeschut, 24 × 0,50-inch machinegeweren
- Bemanning:
- 1.800 (vredestijd)
- 2.167 (oorlogstijd)
Belangrijke Ontwerpkenmerken
Om gewicht en ruimte te besparen, had de Wasp relatief lage aandrijfkracht (70.000 pk in vergelijking met de 120.000 pk van de Yorktown-klasse). Het schip had vrijwel geen bepantsering en beperkte bescherming tegen torpedo’s. De afwezigheid van zijbescherming rond ketels en brandstoftanks maakte haar bijzonder kwetsbaar. Bovendien was het schip het eerste vliegdekschip uitgerust met een deck-edge elevator voor het sneller verplaatsen van vliegtuigen tussen het vlieg- en hangardek.
Gebrek aan Bescherming en Gevolgen
De ontwerpfouten van de Wasp waren al bij de bouw bekend, maar konden binnen de toegestane tonnage niet worden opgelost. Dit gebrek aan bescherming, gecombineerd met de beperkte ervaring in schadebeheersing bij de marine in de vroege dagen van de oorlog, bleek later fataal.
Radar en Technologische Innovaties van de USS Wasp (CV-7)
Invoering van CXAM-1 Radar
De USS Wasp (CV-7) was een van de eerste Amerikaanse schepen uitgerust met de vroege RCA CXAM-1 radar. Deze technologie was revolutionair in de jaren 1940 en gaf de marine de mogelijkheid om vijandelijke vliegtuigen en schepen op grotere afstanden te detecteren, zelfs in slechte zichtomstandigheden.
Kenmerken van de CXAM-1 Radar
De CXAM-1 was een innovatieve stap in de ontwikkeling van radar:
- Frequentie: Opererend in het VHF-bereik.
- Bereik: Het systeem kon doelen op een afstand van maximaal 100 zeemijl (185 km) detecteren, afhankelijk van weersomstandigheden en het doeltype.
- Toepassing: Vooral gebruikt voor luchtwaarschuwing en vroegtijdige detectie van naderende vijanden, cruciaal voor vliegdekschepen.
Strategisch Belang
De radar verbeterde de operationele capaciteiten van de Wasp aanzienlijk. Het stelde haar in staat om vijandelijke vliegtuigen vroegtijdig te lokaliseren, wat leidde tot betere voorbereiding op luchtaanvallen. Deze technologie bood een tactisch voordeel in zowel de Atlantische als de Stille Oceaan, met name in gebieden waar luchtoverheersing onzeker was.
Bouw en Indienststelling van de USS Wasp (CV-7)
Constructie en Eerste Proeven
De kiel van de USS Wasp (CV-7) werd op 1 april 1936 gelegd bij de Fore River Shipyard in Quincy, Massachusetts. Het schip werd op 4 april 1939 te water gelaten, gesponsord door Carolyn Edison, de echtgenote van de toenmalige assistent-secretaris van de marine, Charles Edison. Op 25 april 1940 werd de Wasp in dienst genomen in Boston, Massachusetts, onder het bevel van kapitein John W. Reeves Jr.
Na de ingebruikname werd het schip uitgerust en onderging het uitgebreide tests. Vanaf juni 1940 voerde de Wasp kalibratie- en trainingsmissies uit. Tijdens deze vroege fasen werd ze gebruikt voor vliegkwalificaties, waarbij een van de eerste deelnemers de latere aas en top-scorende piloot van de Amerikaanse marine, luitenant David McCampbell, was.
Ongelukken Tijdens Shakedown
Tijdens een shakedown-cruise op 9 juli 1940 crashte een Vought SB2U-2 Vindicator-divebomber, waarbij beide bemanningsleden omkwamen. Dit tragische incident illustreerde de gevaren van vroege vliegoperaties op vliegdekschepen.
Innovatieve Tests
Na een succesvolle shakedown keerde de Wasp terug naar Norfolk, Virginia, en begon aan innovatieve proeven. In oktober 1940 werd zij het eerste Amerikaanse vliegdekschip dat vliegtuigen van het Amerikaanse leger, waaronder Curtiss P-40-jagers, lanceerde. Dit was een vooruitblik op haar latere rol als transportschip tijdens de oorlog.
Operaties in de Atlantische Oceaan
Ondersteuning van de Bezetting van IJsland
In juli 1941 kreeg de USS Wasp een belangrijke opdracht: het transporteren van P-40C-jagers naar IJsland om Amerikaanse troepen daar te ondersteunen. Dit was een cruciale stap in de Amerikaanse betrokkenheid bij de Tweede Wereldoorlog, aangezien het hielp bij het veiligstellen van strategische posities in de noordelijke Atlantische Oceaan.
De Wasp vertrok op 28 juli 1941, samen met een escorte van torpedobootjagers en kruisers. Op 6 augustus lanceerde ze succesvol de jagers, die richting IJsland vlogen. Dit zorgde voor luchtdekking voor de troepen die daar gestationeerd waren.
Neutraliteitspatrouilles
Tijdens de tweede helft van 1941 patrouilleerde de Wasp in de noordelijke Atlantische Oceaan om de Amerikaanse neutraliteit te handhaven. Het schip opereerde vanuit bases in Bermuda, Norfolk, en Newfoundland, waar het ook betrokken was bij het monitoren van Duitse onderzeeërs en konvooien.
Toetreding tot de Britse Home Fleet
In maart 1942 sloot de Wasp zich aan bij de Britse Home Fleet in Scapa Flow, Orkney-eilanden. Dit was onderdeel van een bredere samenwerking tussen de Amerikaanse en Britse marine om de bevoorrading van bondgenoten te beschermen. Ze nam deel aan Operation Calendar en Operation Bowery, waarbij zij vliegtuigen naar het belegerde eiland Malta bracht.
Operaties in de Stille Oceaan
Overplaatsing naar de Stille Oceaan
In juni 1942, na de Amerikaanse verliezen bij de Slag in de Koraalzee en bij Midway, werd de USS Wasp overgeplaatst naar de Stille Oceaan. Dit was een kritieke periode voor de Amerikaanse marine, omdat vliegdekschepen essentieel waren voor operaties tegen Japan. De Wasp vervoegde een vloot van oorlogsschepen, waaronder de USS Hornet, en begon aan voorbereidingen voor de Guadalcanal-campagne.
Ondersteuning van Guadalcanal
Op 7 augustus 1942 lanceerde de Wasp haar vliegtuigen tijdens de invasie van Guadalcanal, wat de eerste grote amfibische aanval van de Verenigde Staten in de Tweede Wereldoorlog was. Haar vliegtuigen boden luchtsteun door Japanse posities te bombarderen en vijandelijke vliegtuigen te onderscheppen.
Gevechtsacties en De Ondergang van de USS Wasp (CV-7)
Deelname aan de Guadalcanal-campagne
Na de succesvolle start van de invasie van Guadalcanal op 7 augustus 1942 bleef de USS Wasp actief in de regio. Ze voerde luchtpatrouilles uit en leverde luchtsteun voor transporten en amfibische operaties. Haar vliegtuigen bombardeerden vijandelijke posities en onderschepten Japanse versterkingen die per schip en vliegtuig arriveerden.
Tijdens deze campagne werkte de Wasp samen met andere vliegdekschepen, waaronder de USS Saratoga en USS Enterprise, om de geallieerde luchtmacht in de regio te versterken. Deze gezamenlijke inspanningen waren van vitaal belang om te voorkomen dat Japan een strategisch voordeel zou behalen in de zuidwestelijke Stille Oceaan.
Operationele Uitdagingen
De Wasp had te maken met technische problemen, waaronder beperkingen in de turbines die haar snelheid beïnvloedden. Ondanks reparaties in juli 1942 bleef het schip kwetsbaar, met name in een omgeving waar snelheid en wendbaarheid essentieel waren.
Op 15 september 1942 was de Wasp betrokken bij de bescherming van transporten die versterkingen naar Guadalcanal brachten. Tijdens deze operatie bevond ze zich ongeveer 150 zeemijl ten zuidoosten van San Cristobal-eiland, toen ze werd getroffen door een vijandelijke aanval.
De Ondergang van de USS Wasp
Aanval door Japanse Onderzeeër I-19
Omstreeks 14:44 op 15 september 1942 werd de Wasp getroffen door drie torpedo’s van de Japanse onderzeeër I-19. De torpedo’s sloegen in bij de brandstoftanks en munitieopslagruimtes, wat leidde tot een reeks explosies. Binnen enkele minuten stonden meerdere delen van het schip in brand. De snelle verspreiding van het vuur, gecombineerd met schade aan het watervoorzieningssysteem, maakte effectieve brandbestrijding onmogelijk.
Schade en Evacuatie
De bemanning van de Wasp, onder leiding van kapitein Forrest P. Sherman, probeerde de situatie onder controle te krijgen. Ondanks moedige pogingen waren de schade en de branden te ernstig. Na 36 minuten gaf kapitein Sherman het bevel om het schip te verlaten. De evacuatie verliep relatief ordelijk, hoewel veel bemanningsleden gewond waren. In totaal werden 1.946 opvarenden gered door nabijgelegen schepen, waaronder de torpedobootjager USS Lansdowne, maar 193 bemanningsleden kwamen om.
Tot Zinken Gebracht
Om te voorkomen dat de Wasp in vijandelijke handen zou vallen, kreeg de USS Lansdowne de opdracht het schip tot zinken te brengen. Na enkele mislukte pogingen met torpedo’s zonk de Wasp uiteindelijk om 21:00 uur, bijna zes uur na de aanval. Haar verlies was een zware klap voor de Amerikaanse marine, vooral gezien haar cruciale rol in de Guadalcanal-campagne.
Wrak en Historisch Erfgoed
Lokalisatie van het Wrak
In januari 2019 werd het wrak van de USS Wasp gelokaliseerd door het onderzoeksschip Petrel. Het schip ligt op een diepte van 4.345 meter in de Stille Oceaan. De vondst bood historici waardevolle inzichten in de constructie en de omstandigheden van haar ondergang.
Betekenis in de Geschiedenis
De USS Wasp was een voorbeeld van de beperkingen die de Washington Naval Treaty oplegde, maar ze toonde ook de aanpassings- en doorzettingskracht van de Amerikaanse marine. Haar bijdragen aan zowel de Atlantische als de Stille Oceaan-campagnes maakten haar een essentieel onderdeel van de Amerikaanse oorlogsinspanningen.
Conclusie
De USS Wasp (CV-7) was een uniek vliegdekschip dat ondanks ontwerpbeperkingen een belangrijke rol speelde in de vroege dagen van de Tweede Wereldoorlog. Er werd bespaard op het ontwerp en uitrusting, waardoor het een kwetsbaarschip werd. Haar verlies benadrukte de kwetsbaarheid van schepen zonder adequate bescherming, maar ook de moed en toewijding van haar bemanning.
Bronnen en meer informatie
- Woodman, Richard (2000). Malta Convoys 1940–1943. London: John Murray. ISBN 0-7195-6408-5.
- Lundstrom, John B. (2005). First Team And the Guadalcanal Campaign: Naval Fighter Combat from August to November 1942. Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-472-4.
- Wright, Christopher C. (september 2019). “Question 7/56: Concerning What Radar Systems Were Installed on U.S. Asiatic Fleet Ships in December 1941”. Warship International. LVI (3): 192–198. ISSN 0043-0374.
- US NAVY foto”s van de USS Wasp (CV-7)
- Afbeelding: Naval History & Heritage Command , Public domain, via Wikimedia Commons
- Bronnen Mei1940
, een Amerikaans vliegdekschip, van bouw tot verlies in 1942.){kind=link}
_entering_Hampton_Roads_on_26_May_1942.jpg){kind=link}