USS Block Island: CVE gezonken door U-boot in 1944

De USS Block Island (CVE-21/AVG-21/ACV-21) was een escort carrier van de Bogue-klasse in dienst van de Verenigde Staten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit schip had een cruciale rol in de anti-onderzeebootoperaties van de Atlantische Vloot, en was het enige Amerikaanse vliegdekschip dat in de Atlantische Oceaan tot zinken werd gebracht door vijandelijke actie.

Constructie en indienststelling

De USS Block Island werd gebouwd door de Seattle-Tacoma Shipbuilding Corporation in Tacoma, Washington, onder een contract van de Maritime Commission. Het schip werd op 6 juni 1942 te water gelaten en gesponsord door Mrs. H. B. Hutchinson, de vrouw van Commandant Hutchinson. De eerste officiële overdracht aan de Amerikaanse marine vond plaats op 1 mei 1942. Na enkele aanpassingen werd de Block Island op 8 maart 1943 in dienst gesteld onder het bevel van kapitein ter zee Logan C. Ramsey.

Aanvankelijk werd het schip geclassificeerd als AVG-21 (Auxiliary Aircraft Carrier), maar op 20 augustus 1942 werd de classificatie veranderd naar ACV-21 (Auxiliary Aircraft Carrier, Escort), en later op 15 juli 1943 opnieuw herzien naar CVE-21 (Escort Carrier).

Vliegtuigen aan boord

De Block Island had een capaciteit om tot 24 gevechts- en onderzeebootbestrijdingsvliegtuigen te dragen. Deze vliegtuigen bestonden meestal uit een combinatie van Grumman F4F Wildcat-jagers en Grumman TBF Avenger-torpedobommenwerpers. De samenstelling van de vliegtuigen was afhankelijk van de missie waarvoor het schip werd ingezet. De vliegdekschipgroep stond bekend als VC-25 (Composite Squadron Twenty-Five).

Bij gebruik als transportschip kon de Block Island, afhankelijk van het type, tot 90 vliegtuigen vervoeren. Deze rol was van groot belang voor het ondersteunen van de geallieerde inspanningen in zowel de Atlantische als de Stille Oceaan.

Operaties in de Atlantische Oceaan

Na vertrek uit San Diego, Californië in mei 1943, voer de USS Block Island naar Norfolk, Virginia, waar het zich aansloot bij de Atlantische Vloot. Een van haar eerste missies bestond uit het vervoeren van Republic P-47 Thunderbolt-jachtvliegtuigen van New York naar Belfast, Noord Ierland. De Block Island nam vervolgens deel aan verschillende cruciale anti-onderzeebootmissies in de Atlantische Oceaan.

In de strijd tegen de Duitse U-boten ontwikkelden de USS Bogue (CVE-9) en USS Card (CVE-11) nieuwe tactieken die bekend werden als hunter-killer groepen. De Block Island werd onderdeel van een vergelijkbare groep, Task Group (TG) 21.1, samen met vier ervaren torpedobootjagers: de USS Paul Jones, USS Parrott, USS Barker, en USS Bulmer.

Onderzeebootjacht en successen

Tijdens haar diensttijd voltooide de Block Island vier grote anti-onderzeebootoperaties. Haar vliegtuigen speelden een belangrijke rol in het opsporen en vernietigen van Duitse U-boten. Hieronder enkele belangrijke successen:

• 28 oktober 1943: De vliegtuigen van de Block Island, bestaande uit Avenger-bommenwerpers en Wildcat-jagers, brachten de U-220 tot zinken met dieptebommen. De onderzeeër ging ten onder op coördinaten 48°53′N 33°30′W, waarbij alle 56 bemanningsleden omkwamen.
• 17 maart 1944: Samen met de torpedobootjager USS Corry en escorte-torpedojager USS Bronstein bracht de Block Island de U-801 tot zinken op coördinaten 16°42′N 30°20′W. Bij deze actie kwamen 9 bemanningsleden om het leven en werden 47 overlevenden gevangen genomen.
• 19 maart 1944: Vliegtuigen van de Block Island vernietigden de U-1059 ten zuidwesten van de Kaapverdische Eilanden op coördinaten 13°10′N 33°44′W. Deze U-boot was onderweg naar de Monsun Gruppe, een groep U-boten die in de Indische Oceaan opereerden. Van de bemanning van 55 man werden er 47 gedood en 8 gevangen genomen.
• 6 mei 1944: De Block Island, in samenwerking met de torpedobootjager USS Buckley, bracht de U-66 tot zinken op coördinaten 17°17′N 32°29′W. Bij deze actie kwamen 24 Duitse zeelieden om, terwijl 36 overlevenden werden gevangengenomen en overgebracht naar de Block Island.

Het tot zinken brengen van de USS Block Island

Op 29 mei 1944, tijdens operaties in de buurt van de Canarische Eilanden, werd de Block Island getroffen door een dodelijke aanval van de Duitse onderzeeër U-549. Ondanks de bescherming van haar escorte, slaagde de U-549 erin om drie T-3 torpedo’s af te vuren, waarvan er twee hun doel raakten. Deze torpedo’s veroorzaakten zware schade aan de achterzijde van het schip, waardoor de Block Island binnen korte tijd zonk. De aanval vond plaats op de coördinaten 31°13′N 23°03′W.

Hoewel het schip verloren ging, kon het grootste deel van de bemanning gered worden. Slechts zes bemanningsleden kwamen om tijdens de aanval, terwijl 951 overlevenden werden gered door de begeleidende torpedobootjagers. De torpedobootjager USS Eugene E. Elmore lokaliseerde en vernietigde de U-549 kort daarna met dieptebommen en een hedgehog-spigotmortaarsysteem.

Vliegtuigen zonder thuisbasis

Op het moment dat de USS Block Island werd getorpedeerd, bevonden zich zes Wildcat-jagers van squadron VC-55 in de lucht. Deze vliegtuigen hadden na het verlies van het moederschip geen landingsplaats meer. De piloten probeerden te landen op de Canarische Eilanden, maar alle vliegtuigen moesten uiteindelijk noodgedwongen in de zee landen door brandstofgebrek. Slechts twee piloten konden worden gered.

Conclusie

De USS Block Island (CVE-21) speelde een cruciale rol in de Atlantische Oceaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze was betrokken bij succesvolle anti-onderzeebootmissies en vernietigde meerdere U-boten voordat ze uiteindelijk zelf ten onder ging na een aanval door de U-549. Ondanks haar verlies was de Block Island een belangrijk wapen in de strijd tegen de Duitse U-bootvloot en leverde ze een belangrijke bijdrage aan het succes van de geallieerde oorlogsinspanningen op zee.

Bronnen en meer informatie

1. Afbeelding 1: Naval History & Heritage Command , Public domain, via Wikimedia Commons
2. Afbeelding 2: U.S. Navy, Public domain, via Wikimedia Commons
3. U.S. Navy Archives: USS Block Island (CVE-21) Official History
4. U-1059 gezonken door USS Block Island.
5. Kemp, Paul (1997). U-boats destroyed. German submarine losses in the world wars. London: Arms & Armour. ISBN 1-85409-321-5.
6. Kemp, Paul (1998). Die deutschen und österreichischen U-Boot-Verluste in beiden Weltkriegen. München: Urbes-Verlag. ISBN 3-924896-43-7.