Takeo Kurita (Japans: 栗田 健男, Hepburn: Kurita Takeo, 28 april 1889 – 19 december 1977) was een viceadmiraal in de Keizerlijke Japanse Marine (IJN) tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij is vooral bekend vanwege zijn leiderschap van de IJN 2e Vloot tijdens de Slag in de Golf van Leyte. Dit artikel onderzoekt Kurita’s leven, militaire carrière en de historische betekenis van zijn acties.
Inhouds opgave
Vroege Leven en Carrière
Jeugd en Militaire Opleiding
Takeo Kurita werd geboren op 28 april 1889 in Mito, in de prefectuur Ibaraki. Hij begon zijn militaire opleiding in 1905 aan de Keizerlijke Japanse Maritieme Academie. In 1910 studeerde hij af als 28e van een klas van 149 cadetten. Zijn vroege carrière omvatte dienst aan boord van de kruisers Kasagi en Niitaka als adelborst en later op het schip Tatsuta na zijn bevordering tot vaandrig in 1911.
Vroege Loopbaan in de Marine
Kurita klom geleidelijk op binnen de rangorde van de Japanse marine. In 1916 werd hij bevorderd tot luitenant en diende hij op diverse schepen, waaronder de torpedobootjager Minekaze. In 1920 kreeg hij zijn eerste zelfstandige bevel over de torpedobootjager Shigure. Zijn leiderschapscapaciteiten werden al vroeg erkend, wat resulteerde in promoties en bevel over grotere eenheden, zoals de 25e en 10e Torpedobootjagerdivisies.
Tweede Wereldoorlog
Aanvang van de Oorlog en de Vroege Campagnes
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog had Kurita al aanzienlijke ervaring opgedaan. Hij voerde het bevel over de 7e Kruiserdivisie tijdens de aanval op Pearl Harbor en de daaropvolgende invasie van Java in Nederlands-Indië. Kurita’s vloot speelde ook een sleutelrol tijdens de Indiase Oceaan-campagne, waarbij Japanse schepen onder zijn commando meer dan 135.000 ton geallieerde scheepsruimte tot zinken brachten.
Tijdens de Slag bij Midway in juni 1942 diende Kurita onder viceadmiraal Nobutake Kondō. Hoewel Japan daar een beslissende nederlaag leed, overleefde Kurita de slag ondanks het verlies van de zware kruiser Mikuma. Hij werd in mei 1942 gepromoveerd tot viceadmiraal.
Guadalcanal en de Centraal-Salomonscampagne
In oktober 1942 voerde Kurita het bevel over een bombardement van Henderson Field op Guadalcanal. Zijn slagschepen vuurden bijna 1.000 zware explosieve granaten af, wat tijdelijk de Amerikaanse luchtmacht op het eiland verlamde en Japanse bevoorrading mogelijk maakte. In latere campagnes, waaronder de Slag in de Filipijnenzee, bleef Kurita een belangrijke rol spelen binnen de Japanse marine.
Slag in de Golf van Leyte
Achtergrond en Voorbereidingen
Als commandant van de IJN 2e Vloot, ook bekend als de “Center Force”, speelde Kurita een centrale rol in de Slag in de Golf van Leyte in oktober 1944. Zijn vloot omvatte enkele van de grootste en zwaarst bewapende schepen ooit gebouwd, waaronder de Yamato en Musashi. Het plan was om Amerikaanse landingsvloten in Leyte Gulf te vernietigen, maar de operatie kende enorme uitdagingen.
Gevechten in de Palawan-passage
Op 23 oktober 1944 werd Kurita’s vloot aangevallen door Amerikaanse onderzeeërs. De zware kruiser Atago, Kurita’s vlaggenschip, werd tot zinken gebracht, waardoor hij gedwongen was over te stappen naar de Yamato. Ook andere schepen, zoals de Maya, gingen verloren. Dit incident beïnvloedde zijn moraal en tactische besluitvorming.
Slag bij de Sibuyanzee
De volgende dag onderging Kurita’s vloot zware luchtaanvallen door Amerikaanse vliegdekschepen. De Musashi werd tot zinken gebracht, terwijl andere schepen, waaronder de Yamato, aanzienlijke schade opliepen. Ondanks deze verliezen zette Kurita zijn koers voort richting de San Bernardino-passage, zij het met vertraging en gereduceerde slagkracht.
Slag bij Samar
Op 25 oktober 1944 stuitte Kurita onverwachts op de kleine Amerikaanse “Taffy 3”-groep bij Samar. Hoewel hij in de positie verkeerde om een verpletterende slag toe te brengen, raakte zijn vloot gedesorganiseerd door Amerikaanse lucht- en torpedoaanvallen. Na zware verliezen en zonder luchtdekking besloot Kurita zich terug te trekken, een beslissing die controversieel is gebleven.
Controverses en Nalatenschap
Kritiek en Herwaardering
Na de oorlog werd Kurita bekritiseerd door sommige Japanse militaire leiders vanwege zijn terugtrekking bij Samar, wat werd gezien als een gemiste kans. Anderen, inclusief historici, hebben echter betoogd dat zijn besluit logisch was gezien de overweldigende Amerikaanse luchtmacht en de slechte situatie van zijn vloot.
Leven na de Oorlog
Na de Japanse capitulatie trok Takeo Kurita zich terug uit het openbare leven. Hij leidde een bescheiden bestaan en woonde bij familie. Kurita gaf zelden interviews en sprak weinig over zijn ervaringen in de oorlog. Wel bezocht hij regelmatig het Yasukuni-heiligdom om te bidden voor zijn overleden kameraden. In de jaren na de oorlog gaf hij in zeldzame gesprekken met historici aan dat hij bij Samar het leven van zijn bemanning belangrijker vond dan een verloren strijd voortzetten.
Conclusie
Takeo Kurita blijft een complexe figuur in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Zijn leiderschap tijdens enkele van de grootste zeeslagen in de Stille Oceaan toont zowel de sterkte als de beperkingen van de Japanse marinetactiek. Hoewel hij vaak wordt bekritiseerd om zijn terugtrekking bij Samar, blijft zijn besluitvorming een onderwerp van historisch debat en studie.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: Japanese Vice Admiral Takeo Kurita, public domain via wiki commens
- Bennett, Geoffrey (2005). Naval Battles of the First World War. Barnsley: Pen & Sword Military Classics. ISBN 978-1-84415-300-8.
- D’Albas, Andrieu (1965). Death of a Navy: Japanese Naval Action in World War II. Devin-Adair Pub. ISBN 0-8159-5302-X.
- Dull, Paul S. (1978). A Battle History of the Imperial Japanese Navy, 1941–1945. Naval Institute Press. ISBN 0-87021-097-1.
- Friedman, Kenneth (2001). Afternoon of the Rising Sun: The Battle of Leyte Gulf. Presidio Press. ISBN 0-89141-756-7.
- Hornfischer, James D. (2004). The Last Stand of the Tin Can Sailors. Bantam. ISBN 0-553-80257-7.
- Lacroix, Eric; Wells, Linton (1997). Japanese Cruisers of the Pacific War. Naval Institute Press. ISBN 0-87021-311-3.
- Morison, Samuel Eliot (2001). Leyte: June 1944 – January 1945 (History of United States Naval Operations in World War II, Volume 12). Castle Books. ISBN 0-7858-1313-6.
- Potter, E. B. (2003). Bull Halsey. Naval Institute Press. ISBN 1-59114-691-7.
- Potter, E. B. (2005). Admiral Arleigh Burke. Naval Institute Press. ISBN 1-59114-692-5.
- Sears, David (2005). The Last Epic Naval Battle: Voices from Leyte Gulf. Praeger Publishers. ISBN 0-275-98520-2.
- Willmott, H. P. (2005). The Battle Of Leyte Gulf: The Last Fleet Action. Indiana University Press. ISBN 0-253-34528-6.
- Woodward, C. Vann (1989). The Battle for Leyte Gulf (Naval Series). Battery Press. ISBN 0-89839-134-2.
- Bronnen Mei1940
