Suomi KP/-31: Finse pistoolmitrailleur uit WOII

De Suomi M/31 pistoolmitrailleur in het Imatra Border Museum, tentoongesteld met Finse militaire artefacten uit de Winteroorlog.
De Suomi M/31 pistoolmitrailleur, een belangrijk wapen tijdens de Winteroorlog, tentoongesteld in het Imatra Border Museum.

De Suomi KP/-31 (Fins: Suomi-konepistooli m/31) was een Finse pistoolmitrailleur die vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt. Het wapen, dat in 1931 in dienst werd genomen, was een doorontwikkeling van eerdere prototypes zoals de M-22 en KP/-26. Ondanks zijn hoge productie- en onderhoudskosten, werd de Suomi KP/-31 beschouwd als een van de meest succesvolle pistoolmitrailleurs van de oorlog, vooral vanwege zijn nauwkeurigheid en betrouwbaarheid.

Historische achtergrond en ontwikkeling

De Suomi KP/-31 werd in serieproductie genomen in 1931 door Tikkakoski Oy, een bedrijf dat werd gerund door de Duitse wapenhandelaar Willi Daugs. De basis van het ontwerp was gelegd door Master Armorer Aimo Lahti en zijn collega’s, kapitein V. Korpela, luitenant Y. Koskinen en luitenant L. Boyer-Spoof. De Suomi KP/-31 was een doorontwikkeling van eerdere modellen, zoals de M-22 en KP/-26, die door Konepistooli Oy waren ontwikkeld en voor het eerst werden onthuld in 1925.

Toen de Winteroorlog tussen Finland en de Sovjet-Unie in 1939 begon, beschikten de Finse strijdkrachten over ongeveer 4000 Suomi KP/-31’s. Tijdens de oorlog werd het ontwerp in februari 1942 aangepast met de toevoeging van een mondingsrem, wat de totale lengte met 55 mm en het gewicht met ongeveer een halve kilo verhoogde. Deze aangepaste versie kreeg de aanduiding KP/-31 SJR (suujarru, oftewel “mondingsrem”). Hoewel Aimo Lahti deze aanpassing niet waardeerde en van mening was dat de betrouwbaarheid van het wapen hierdoor werd verminderd, werd ongeveer de helft van de KP/-31’s uitgerust met deze rem.

Ontwerpkenmerken en technische specificaties

De Suomi KP/-31 viel op door een aantal unieke ontwerpelementen die het gebruik in de strijd vergemakkelijkten. Een van de meest kenmerkende eigenschappen was het snel verwisselbare loopmechanisme, dat was vastgezet met vier nokken in plaats van schroefdraad. Dit stelde soldaten in staat om tijdens gevechten de loop snel te vervangen wanneer deze oververhit raakte door langdurig automatisch vuur.

Een ander belangrijk ontwerpelement was de geïntegreerde veer in de afsluiter, waardoor het wapen compacter kon worden gemaakt. Dit inwendige veermechanisme zorgde ervoor dat de Suomi KP/-31 relatief goed te controleren was tijdens automatisch vuur, ondanks het hogere gewicht van het wapen.

Munitie en magazijnopties

Oorspronkelijk werd de Suomi KP/-31 geleverd met een 20-schots doosmagazijn en een vroege versie van een 40-schots trommelmagazijn, bekend als de sissilipas (ranger-magazijn). Beide hadden echter hun beperkingen. Het doosmagazijn was te klein voor langdurig automatisch vuur, en het trommelmagazijn was omslachtig in gebruik. De oplossing voor deze problemen kwam in de vorm van een Zweeds ontwerp: het 50-schots “kist”-magazijn (coffin-magazine) en een verbeterd 71-schots trommelmagazijn.

Het 50-schots kistmagazijn was lichter dan het trommelmagazijn, maar werd in 1943 uit dienst genomen omdat het gevoelig was voor mechanische storingen, vooral wanneer het beschadigd raakte of verkeerd werd gemonteerd. Het verbeterde 71-schots trommelmagazijn, ontworpen door Y. Koskinen, werd daarentegen populairder. Dit magazijn kon gemakkelijker worden gemonteerd en weer in elkaar worden gezet, wat de betrouwbaarheid aanzienlijk verbeterde.

Gebruik in de oorlog en tactieken

Aanvankelijk werd de Suomi KP/-31 ingezet als vervanger voor het lichte machinegeweer, maar al snel bleek dat het wapen tekortschiet in die rol. Soldaten ontdekten dat de pistoolmitrailleur beter geschikt was voor snelle, mobiele aanvallen in combinatie met andere wapens. Tegen de tijd van de Vervolgoorlog (1941-1944) was de tactiek geëvolueerd en werden zowel een KP/-31 als een licht machinegeweer, vaak een buitgemaakte Degtyaryov, standaard aan elke infanterie-eenheid toegewezen.

In 1943 werd de standaarduitrusting uitgebreid met een tweede KP/-31 per squad. Ondanks plannen om dit uit te breiden naar drie pistoolmitrailleurs per squad, werd deze ontwikkeling stopgezet toen de oorlog in 1944 eindigde. Gedurende deze periode bleef de productie van de KP/-31 doorgaan, wat de populariteit en effectiviteit van het wapen verder onderstreepte.

Internationale verkopen en licentieproductie

De Suomi KP/-31 werd niet alleen in Finland gebruikt, maar ook geëxporteerd naar verschillende andere landen. Voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, kochten onder andere Estland, Frankrijk en Polen het wapen. Na het begin van de oorlog werd het wapen verkocht aan Duitsland en zijn bondgenoten, zoals Bulgarije en Kroatië. In Noorwegen werd het wapen gebruikt door de Duitse troepen en de Finse SS-eenheden. Daarnaast werd er een aanpassing gemaakt voor het gebruik van MP38/MP40-magazijnen in de Suomi KP/-31 om de logistiek te vereenvoudigen.

Onder licentie werd de Suomi KP/-31 ook geproduceerd in Zweden, waar het bekend stond als de Husqvarna Kpist M37. Deze versie was uitgerust met een kortere loop en maakte gebruik van een 56-schots “coffin”-magazijn. Denemarken produceerde een eigen variant, de Madsen Maskinpistol M/41, terwijl Zwitserland het wapen adopteerde als de Hispano-Suiza MP43.

Variaties en speciale uitvoeringen

Naast de standaardversies van de Suomi KP/-31 werden er ook verschillende speciale uitvoeringen geproduceerd. Een van de meest opvallende varianten was een bunker-versie, die in beperkte oplage werd geproduceerd in 1941. Dit model had een speciale loopmantel die geschikt was voor het afvuren door smalle schietgaten in verdedigingsbunkers. Een andere zeldzame versie was de tankversie, “900 kp 31 psv”, die was ontworpen voor gebruik in de Vickers Alt B Type E 6-Ton tanks. Hoewel slechts enkele tientallen van deze tankpistoolmitrailleurs werden geproduceerd, bleven ze in gebruik tot de jaren 1980.

Invloed op de ontwikkeling van wapens

Hoewel de Suomi KP/-31 oorspronkelijk een relatief vroeg ontwerp was, heeft het wapen een belangrijke invloed gehad op de ontwikkeling van submachine guns tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. De hoge nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van het wapen dienden als inspiratiebron voor latere ontwerpen, waaronder de Sovjet PPSh-41, die door massaproductie wereldwijd bekend werd. Hoewel de KP/-31 duurder was om te produceren, werd de waarde van submachine guns in moderne oorlogsvoering door het succes van dit wapen overduidelijk aangetoond.

Conclusie

De Suomi KP/-31 was een van de meest succesvolle submachine guns van de Tweede Wereldoorlog en heeft een blijvende invloed gehad op de ontwikkeling van moderne wapens. Ondanks de nadelen van hoge productiekosten en onderhoudsvereisten, bleef het wapen tot in de jaren 1980 in gebruik. Het speelde een cruciale rol in de Winteroorlog en de Vervolgoorlog en bewees zijn waarde in de handen van Finse soldaten. Hoewel er later goedkopere en lichtere alternatieven kwamen, blijft de Suomi KP/-31 een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van wapentechnologie.

Bronnen en meer informatie

  1. Afbeelding: Suomi M/31 -konepistooli Rajamuseossa. Public Domain via Wiki Commens
  2. Lahti, Aimo. Wapens en technologie van Finland. Helsinki, 1965.
  3. Salo, Erkki. De Winteroorlog en Finse wapens. Helsinki, 1990.
  4. Korpela, V. Konstruktie en gebruik van de Suomi KP/-31. Tampere, 1983.