De Shinonome (東雲, “Dageraad”) was de zesde van vierentwintig torpedobootjagers van de Fubuki-klasse van de Japanse Keizerlijke Marine. Deze schepen werden na de Eerste Wereldoorlog gebouwd en stonden bekend als enkele van de meest geavanceerde torpedobootjagers van hun tijd. De Shinonome speelde een belangrijke rol tijdens de vroege fasen van de Tweede Wereldoorlog in de Stille Oceaan en het verlies van dit schip markeert een van de vele gevechten in de regio die de loop van de oorlog hebben beïnvloed.
Inhouds opgave
Ontwerp en constructie
Fubuki-klasse: Een kwantumsprong in scheepsontwerp
De bouw van de Fubuki-klasse torpedobootjagers werd goedgekeurd als onderdeel van het uitbreidingsprogramma van de Japanse Keizerlijke Marine vanaf het begrotingsjaar 1923. Dit programma was bedoeld om Japan een kwalitatief voordeel te geven met de modernste schepen ter wereld. De Fubuki-klasse vertegenwoordigde een enorme vooruitgang in vergelijking met eerdere ontwerpen van torpedobootjagers en werd daarom aangeduid als de Special Type torpedobootjagers (特型, Tokugata).
Technische specificaties
De schepen van de Fubuki-klasse, waaronder de Shinonome, waren aanzienlijk groter dan hun voorgangers, met krachtige motoren die hen hoge snelheden en een groot operationeel bereik gaven. De bewapening van deze torpedobootjagers was ongeëvenaard, met een vuurkracht die vergelijkbaar was met die van lichte kruisers in andere marines. Dit maakte de Fubuki-klasse niet alleen tot formidabele wapensystemen, maar ook tot een revolutionaire stap in maritiem ontwerp.
Algemene kenmerken van de Fubuki-klasse torpedobootjager
Klasse en type:
Fubuki-klasse torpedobootjager
Waterverplaatsing:
- 1.750 long tons (1.780 ton) standaard
- 2.050 long tons (2.080 ton) na verbouwing
Lengte:
- 111,96 m (367,3 ft) tussen de loodlijnen (pp)
- 115,3 m (378 ft) waterlijn
- 118,41 m (388,5 ft) totaal
Breedte:
- 10,4 m (34 ft 1 in)
Diepgang:
- 3,2 m (10 ft 6 in)
Voortstuwing:
- 4 × Kampon-type ketels
- 2 × Kampon Type Ro versnellingsreductieturbines
- 2 × schroefassen met 50.000 pk (37.000 kW)
Snelheid:
- 38 knopen (44 mph; 70 km/h)
Actieradius:
- 5.000 zeemijlen (9.300 km) bij 14 knopen (26 km/h)
Bemanning:
- 219 personen
Bewapening:
- 6 × Type 3 127 mm 50-kaliber scheepskanonnen (3×2)
- Tot 22 × Type 96 25 mm luchtafweerkanonnen.
- Tot 10 × 13 mm luchtafweer mitrailleurs.
- 9 × 610 mm (24 in) torpedobuizen (Type 93 “Long Lance” torpedo’s)
- 36 × dieptebommen
Sensoren
De Fubuki-klasse torpedobootjagers, zoals de Shinonome, waren uitgerust met de volgende sensoren en gerelateerde systemen:
- Type 93 hydrofoon: Dit was een passief akoestisch detectiesysteem dat werd gebruikt om onderzeeboten te lokaliseren op basis van het geluid dat ze maakten. Het systeem was echter beperkt in bereik en precisie, vooral in vergelijking met de latere ontwikkelingen in sonar.
- Type 94 dieptebommenrichter: Dit mechanisme werd gebruikt om de diepte-instelling van de dieptebommen te bepalen en te optimaliseren voor de effectieve bestrijding van onderzeeboten.
Constructie van de Shinonome
De Shinonome werd gebouwd in het Sasebo Marinearsenaal. De kiel van het schip werd gelegd op 12 augustus 1926, en het schip werd te water gelaten op 26 november 1927. De formele indienststelling vond plaats op 25 juli 1928. Oorspronkelijk stond het schip bekend onder de rompnummer “Torpedobootjager No. 40”, maar bij voltooiing kreeg het de naam Shinonome.
Operationele geschiedenis
Vroege operaties
Na haar indienststelling werd de Shinonome toegewezen aan Destroyer Division 12 onder de 2e Vloot van de Japanse Keizerlijke Marine. Tijdens de Tweede Chinees-Japanse Oorlog voerde de Shinonome patrouilles uit langs de zuidelijke kust van China. In 1940 nam het schip deel aan de invasie van Frans-Indochina, wat een cruciaal moment was in de Japanse expansie in Zuidoost-Azië.
Rol tijdens de Tweede Wereldoorlog
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in de Stille Oceaan was de Shinonome toegewezen aan Destroyer Division 12 van Destroyer Squadron 3 van de 1e Vloot. Ze was gestationeerd in het Kure Marine District en werd ingezet naar de haven van Samah op Hainan-eiland. Van 4 december tot 12 december 1941 ondersteunde ze Japanse landingen bij Kota Bharu in Malaya, een cruciale operatie die leidde tot de snelle opmars van Japanse troepen in Zuidoost-Azië.
Operatie B en de ondergang van Shinonome
Vanaf 16 december 1941 werd de Shinonome ingezet om Japanse landingen tijdens Operatie B, de invasie van Brits Borneo, te ondersteunen. De ondergang van de Shinonome kwam snel daarna, op 17 december 1941, toen ze werd getroffen door twee bommen van een Dornier Do 24 vliegende boot (X-32) van de Koninklijke Nederlandse Marine Luchtgroep GVT-7. De bommen raakten het achterschip van de Shinonome en veroorzaakten een explosie in het achterste munitiedepot. Deze explosie leidde tot de onmiddellijke ondergang van het schip, waarbij alle opvarenden omkwamen. De locatie van de ramp was in de buurt van Miri, Sarawak (04°24′N 114°0′E).
Nasleep en verwijdering uit de vlootlijst
Na het verlies van de Shinonome werd het schip op 15 januari 1942 officieel geschrapt van de vlootlijst van de Japanse Keizerlijke Marine. Dit markeerde het einde van de korte, maar intensieve dienstgeschiedenis van het schip, dat tot het bittere eind betrokken was bij enkele van de meest beslissende vroege gevechten van de Stille Oceaanoorlog.
Het wrak van de Shinonome
Onbekende locatie van het wrak
De exacte locatie van het wrak van de Shinonome blijft onbekend. Er wordt aangenomen dat het ergens tussen Seria in Brunei en de stad Miri in Sarawak ligt. Sinds 2004 is een team van wrakonderzoekers, gevestigd in Miri en met steun uit Nederland, op zoek naar de resten van het schip. Het team heeft verschillende mogelijke locaties geïdentificeerd en is bezig deze te bevestigen. De uiteindelijke ontdekking van het wrak kan niet alleen helpen bij het begrijpen van de laatste momenten van de Shinonome, maar ook bijdragen aan het bredere begrip van de gevechtsomstandigheden in de regio tijdens de vroege dagen van de oorlog.
Belang van wrakonderzoek
Het onderzoek naar het wrak van de Shinonome is van groot belang voor historici en marine-archeologen, omdat het inzicht kan bieden in de omstandigheden rondom de ondergang van het schip. Het identificeren van de positie, oriëntatie en staat van het wrak zal helpen om eventuele onzekerheden over de oorzaken van de ramp te verduidelijken en kan ook bijdragen aan de bredere studie van maritieme oorlogsvoering in de Stille Oceaan.
Conclusie
De Shinonome was een van de meest geavanceerde torpedobootjagers van haar tijd en speelde een belangrijke rol in de vroege fasen van de Tweede Wereldoorlog. Haar ondergang in december 1941 symboliseert niet alleen de intense gevechten die plaatsvonden in Zuidoost-Azië, maar ook de kwetsbaarheid van zelfs de meest moderne schepen in de oorlogsomstandigheden. Hoewel de exacte locatie van het wrak nog onbekend is, blijven onderzoekers zoeken naar antwoorden, in de hoop de laatste rustplaats van de Shinonome te ontdekken en zo een stukje maritieme geschiedenis te bewaren.
