Seven Pillars of Wisdom: T.E. Lawrence’s meesterwerk

T.E. Lawrence te paard met Bedoeïenenstrijders in de woestijn van Wadi Rum bij zonsondergang, omringd door een dramatisch landschap.
T.E. Lawrence leidt Bedoeïenenstrijders tijdens de Arabische Opstand in het ruige landschap van Wadi Rum, bij zonsondergang.

Seven Pillars of Wisdom is een autobiografisch werk van T.E. Lawrence, beter bekend als “Lawrence of Arabia”, dat zijn ervaringen beschrijft tijdens de Arabische Opstand van 1916 tot 1918. Als militair adviseur van de Bedoeïenen leidde hij guerrilla-acties tegen het Ottomaanse Rijk. Het boek biedt niet alleen een inkijk in de militaire strategieën, maar ook in de complexe politieke verhoudingen in het Midden-Oosten tijdens en na de Eerste Wereldoorlog.

Ontstaan van het werk

Het begin van het manuscript

Het oorspronkelijke idee voor Seven Pillars of Wisdom kwam voort uit Lawrence’s vroege wetenschappelijke ambities. Voor de oorlog begon hij aan een boek over zeven grote steden in het Midden-Oosten, maar dit werk bleef onvoltooid toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Lawrence vernietigde de overgebleven delen van het manuscript, maar hergebruikte de titel later voor zijn bekendste werk.

Verlies en herschrijving van het manuscript

Lawrence begon in 1919, tijdens de Vredesconferentie van Parijs, aan het eerste volledige manuscript, aangeduid als “Text I”. Dit manuscript ging echter grotendeels verloren tijdens een treinreis op het station van Reading. Hoewel kranten het verlies van het “heldenmanuscript” breed uitmaten, werd het document nooit teruggevonden. Lawrence maakte daarop “Text II” uit zijn herinneringen, met een omvang van 400.000 woorden. Hoewel hij deze versie als literair inferieur beschouwde, voldeed het historisch gezien aan zijn doelstellingen.

De Oxfordse editie en publicatiestrategieën

In 1922 voltooide Lawrence een gepolijste versie, “Text III”, met 335.566 woorden. Om verdere verliezen te voorkomen, liet hij acht proefdrukken maken bij de Oxford Times, waarvan zes exemplaren bewaard zijn gebleven. Deze eerste proefdrukken, bekend als de “Oxford Text”, bevatten veel transcriptiefouten en waren niet voor commerciële verkoop bedoeld.

Publicaties en aanpassingen

De luxe uitgave voor abonnees

De eerste commercieel beschikbare versie werd in 1926 uitgebracht als de zogenaamde “Subscribers’ Edition”. Deze oplage van ongeveer 200 exemplaren was rijkelijk geïllustreerd en luxueus ingebonden, maar de productie kostte Lawrence aanzienlijk meer dan hij met de verkoop verdiende. Deze editie bevatte ongeveer 250.597 woorden, wat neerkomt op een verkorting van bijna 25% van de originele Oxford-tekst. Desondanks bleef de inhoud van de eerste boeken grotendeels intact, terwijl de latere boeken ingrijpender werden ingekort.

Revolt in the Desert

In 1927 publiceerde Lawrence Revolt in the Desert, een sterk verkorte versie met ongeveer 130.000 woorden, bedoeld voor een breder publiek. Dit werk genoot populariteit en werd alom geprezen, ondanks de kritiek van sommige van Lawrence’s literaire tijdgenoten die de volledigheid van de eerdere versies prefereerden.

Na zijn dood en de heruitgaven

Lawrence overleed in 1935 na een motorongeluk. Kort na zijn dood werden zowel de Subscribers’ Edition als de onverkorte editie van 1926 in de Verenigde Staten door Doubleday, Doran & Company uitgebracht. Pas in 1997 werd de onverkorte versie opnieuw gepubliceerd, waarbij historicus Jeremy Wilson de “Oxford Text” bewerkte en enkele correcties toevoegde. Deze uitgave wordt beschouwd als de meest nauwkeurige weergave van Lawrence’s oorspronkelijke bedoelingen.

Het historische en literaire belang van Seven Pillars of Wisdom

Lawrence’s rol in de Arabische Opstand

Het boek biedt niet alleen een verslag van de militaire operaties, maar schetst ook een beeld van Lawrence’s unieke positie als Britse officier die nauwe banden ontwikkelde met de Arabische leiders. Hij werkte samen met Emir Faisal en leidde succesvolle operaties zoals de beroemde aanval op Aqaba. Seven Pillars of Wisdom benadrukt de dynamiek tussen de Bedoeïenenstammen en de politieke doelen van het Britse Rijk. Deze combinatie van militaire strategie en diepgaande culturele observatie maakte het werk tot een zeldzaam document in de militaire en politieke geschiedenis.

Verraderlijke politiek: het Sykes-Picotverdrag

Een belangrijk aspect dat in het boek wordt behandeld, is de onvrede over de geheimzinnige afspraken die de grote mogendheden hadden gemaakt, met name het Sykes-Picotverdrag tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Lawrence voelde een diepe teleurstelling over de uiteindelijke verdeling van het Midden-Oosten, wat leidde tot een breuk tussen de beloften die aan de Arabieren waren gedaan en de realiteit van de naoorlogse afspraken. Dit gevoel van verraad wordt expliciet in een ongepubliceerd hoofdstuk uit de Oxfordse tekst, waarin Lawrence spreekt over de gebroken beloften en de psychologische tol die dit op hem had.

Literair karakter van het werk

Seven Pillars of Wisdom wordt door critici vaak gezien als meer dan een autobiografie; het bevat ook literaire en filosofische elementen. Charles Hill, diplomaat en academicus, noemde het boek “een roman vermomd als autobiografie”. De rijke beschrijvingen, het poëtische taalgebruik en de introspectieve passages zorgen voor een werk dat zowel de geestelijke als fysieke strijd van Lawrence documenteert. Winston Churchill, in een advertentie voor de editie van 1935, merkte op dat het “tot de grootste boeken in de Engelse taal behoort” en dat het als een oorlogsverhaal ongeëvenaard is.

Ontvangst en invloed

Bij de publicatie van de Subscribers’ Edition waren de meningen verdeeld. Robert Graves, E.M. Forster en George Bernard Shaw waardeerden de oorspronkelijkheid en de gedetailleerde historische verslagen van de 1922-tekst, maar prezen ook het verwijderen van mogelijk kwetsende passages in de 1926-versie. Edward Garnett was een van de weinige critici die de latere versie de voorkeur gaf. De populariteit van het werk nam aanzienlijk toe na de uitgave van Revolt in the Desert, dat meer toegankelijk was voor het brede publiek en een positieve ontvangst kreeg van critici en lezers.

Manuscripten en edities: een complexe geschiedenis

De verloren en teruggevonden versies

De complexiteit van de manuscripten en de verschillende edities van Seven Pillars of Wisdom maakt het werk bijzonder in de literatuurgeschiedenis. Na de productie van de Oxfordse proefdruk, die veel fouten bevatte, produceerde Lawrence met de hulp van vrienden de Subscribers’ Edition, die financieel niet succesvol bleek. Lawrence was genoodzaakt een kortere versie uit te geven om een breder publiek te bereiken en om financiële stabiliteit te waarborgen. Dit resulteerde in de publicatie van Revolt in the Desert in 1927.

De laatste versies en juridische implicaties

Na de dood van Lawrence in 1935 werden verschillende edities heruitgegeven, inclusief de Amerikaanse versie van Doubleday. In 1997 publiceerde Jeremy Wilson een geredigeerde versie van de originele 1922-tekst met extra verbeteringen. Deze uitgave wordt beschouwd als de meest nauwkeurige weergave van Lawrence’s oorspronkelijke bedoelingen.

Culturele en historische impact van Seven Pillars of Wisdom

De invloed op het Midden-Oosten en het Westen

Seven Pillars of Wisdom heeft de perceptie van de Arabische Opstand en de rol van T.E. Lawrence daarin diepgaand beïnvloed. Lawrence’s beschrijvingen van de gevechten, de diplomatie en de samenwerking met de Arabische stammen boden een uniek Westers perspectief op de politieke dynamiek in het Midden-Oosten. Zijn werk bracht de complexiteit van de strijd tegen het Ottomaanse Rijk en de latere invloed van het kolonialisme in de regio onder de aandacht van een breder publiek. De spanningen tussen de Arabische en westerse machten, die hij als een verraden ideaal beschouwde, resoneren tot op de dag van vandaag in studies over koloniale geschiedenis en internationale betrekkingen.

Verwerking in de populaire cultuur

De film Lawrence of Arabia (1962), geregisseerd door David Lean, is een van de bekendste verwerkingen van Seven Pillars of Wisdom en won zeven Oscars, waaronder die voor beste film. De film droeg bij aan het wereldwijde beeld van Lawrence als een romantische, complexe figuur en verankerde zijn verhaal in de populaire cultuur. Hoewel de film enkele vrijheden nam met het bronmateriaal, bleef de kern van zijn bijdrage aan de Arabische Opstand en zijn interne worstelingen herkenbaar.

De invloed van Lawrence’s werk strekt zich ook uit naar andere vormen van populaire cultuur. Het nummer “Seven Pillars of Wisdom” van de power metalband Sabaton is een muzikaal eerbetoon aan zijn avonturen en verscheen in 2019 op hun album The Great War. Daarnaast wordt het boek ook genoemd in literaire werken zoals The Murder Bag van Tony Parsons, waar het als een bron van inspiratie voor de personages dient.

Kritische reacties en blijvende relevantie

Naast lof heeft Seven Pillars of Wisdom ook academische kritiek gekregen. Sommigen, zoals Charles Hill, hebben het werk geprezen om de diepgang en het literaire karakter, terwijl anderen het bekritiseren als zijnde te subjectief. Het boek wordt beschouwd als een werk dat Lawrence’s eigen versie van de gebeurtenissen belicht en soms afwijkt van de bredere historische realiteit. Dit maakt het waardevol als persoonlijke getuigenis, maar tegelijkertijd een punt van discussie over de accuraatheid van zijn verslag.

Ondanks deze kritieken wordt het boek nog steeds als een belangrijk historisch en literair werk gezien. Het biedt een diepgaande kijk op de uitdagingen van guerrillaoorlogvoering, interpersoonlijke relaties en de strategieën die bijdroegen aan het succes van de opstand. Het is zowel een verslag van heroïsche daden als een reflectie op de morele complexiteit van oorlog en politiek.

Het nalatenschap van T.E. Lawrence

Publicaties na zijn dood

Na Lawrence’s dood in 1935 kwamen er verschillende nieuwe uitgaven van Seven Pillars of Wisdom op de markt. De eerste onverkorte Amerikaanse editie werd in 1935 uitgegeven door Doubleday, Doran & Company. Deze versie breidde het bereik van het boek verder uit en versterkte zijn positie als een werk van blijvende waarde. In 2003 werd een herziene versie gepubliceerd, waarbij Jeremy Wilson enkele extra verbeteringen aanbracht aan de editie van 1997.

Erkenning van Lawrence’s invloed

T.E. Lawrence wordt vaak herinnerd als een van de meest invloedrijke figuren in de geschiedenis van het Midden-Oosten en de Britse militaire traditie. Zijn schrijfstijl, die een mengeling is van persoonlijke reflectie en militaire analyse, heeft andere schrijvers en historici geïnspireerd om hun eigen ervaringen op een soortgelijke manier te documenteren. Dit maakt Seven Pillars of Wisdom niet alleen een uniek historisch verslag, maar ook een bron van literaire en academische studie.

Conclusie

Een blijvende historische waarde

Seven Pillars of Wisdom blijft een belangrijk werk in zowel de literaire als de historische canon. Het biedt een persoonlijk en diepgaand verslag van T.E. Lawrence’s betrokkenheid bij de Arabische Opstand en de ingewikkelde verhoudingen tussen de Arabische en westerse machten. Het boek heeft door de jaren heen een invloedrijke rol gespeeld bij het vormgeven van de beeldvorming van het Midden-Oosten in het Westen en fungeert als een waardevolle bron voor het begrijpen van de politieke en militaire strategieën van de vroege 20e eeuw. De combinatie van Lawrence’s gedetailleerde observaties en zijn unieke schrijfstijl zorgt ervoor dat het werk tot op de dag van vandaag wordt bestudeerd en besproken.

Culturele en academische erfenis

De populariteit van het werk werd versterkt door de film Lawrence of Arabia en de verschillende heruitgaven, die het bereik van Lawrence’s verhaal vergrootten. Ondanks de kritieken blijft het boek een van de meest authentieke en persoonlijke verslagen van de Eerste Wereldoorlog en de naoorlogse politieke ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Lawrence’s vermogen om zijn persoonlijke ervaringen te verweven met historische gebeurtenissen maakt Seven Pillars of Wisdom tot een uniek werk dat relevant blijft voor historici, literatuurcritici en iedereen met een interesse in de geopolitieke geschiedenis van het Midden-Oosten.

Bronnen en meer informatie

  1. Lawrence, T.E. (2008). Seven Pillars of Wisdom. Random House. ISBN 978-0-09-951178-6.
  2. Graves, R. (1927). Lawrence and the Arabs. London, UK: Jonathan Cape. ISBN 978-0-7861-0781-0.
  3. Wilson, J. (1989). Lawrence of Arabia: The Authorised Biography of T.E. Lawrence. London: William Heinemann. ISBN 978-0-434-87235-0.
  4. Wilson, J. (2003). Seven Pillars of Wisdom – Triumph and Tragedy. T.E. Lawrence Studies.
  5. The Guardian (2022). “Revealed: T.E. Lawrence felt ‘bitter shame’ over UK’s false promises of Arab self-rule”.
  6. Christie’s (2024). “LAWRENCE, Thomas Edward (1888-1935). Seven Pillars of Wisdom. A triumph, 1919-1920.”