Radar picket: Geschiedenis, Gebruik en Ontwikkeling in WOII

Radar pickets spelen een essentiële rol in militaire strategieën door het bieden van vroegtijdige waarschuwingen tegen aanvallen of andere dreigingen. Deze radarsystemen, geplaatst op schepen, vliegtuigen of stations, dienen om detectiecapaciteit uit te breiden en militaire eenheden te beschermen.

Wat zijn Radar Pickets?

Radar pickets zijn radarsystemen die op afstand van hun doelwit worden geplaatst om vroegtijdige waarschuwingen te bieden tegen bedreigingen, zoals luchtaanvallen of illegale activiteiten. Deze systemen worden vaak opgesteld in ringen of barrièrelijnen rond strategische doelen om uitgebreide dekking te garanderen. Ze kunnen ook vijandige bewegingen volgen en vriendelijke eenheden, zoals vliegtuigen, leiden naar effectieve onderschepping.

In de Britse militaire terminologie wordt deze functie aangeduid als “aircraft direction.” Schepen die deze taak uitvoeren staan bekend als “fighter direction ships.” Vliegtuigen met vergelijkbare capaciteiten worden aangeduid als Airborne Early Warning and Control (AEW&C).

Radar Pickets tijdens de Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog markeerde een belangrijke periode in de geschiedenis van radar pickets. Zowel de Geallieerden als de Asmogendheden ontwikkelden en implementeerden deze technologieën om hun strategische doelen te beschermen en vijandelijke aanvallen vroegtijdig te detecteren. Radar pickets werden ingezet op schepen, vliegtuigen en langs kustlijnen, waardoor ze een essentiële rol speelden in zowel offensieve als defensieve operaties gedurende het conflict.

Radar pickets werden strategisch gepositioneerd op aanzienlijke afstand van de vloot om effectief vroegtijdige waarschuwingen te kunnen geven. De exacte afstand varieerde afhankelijk van de situatie, het type radar en de dreiging, maar doorgaans bevonden radar picket-schepen zich tussen 30 en 50 zeemijl (ongeveer 55 tot 90 kilometer) voor de hoofdvloot.

Bij sommige operaties, zoals tijdens de Slag om Okinawa, konden deze afstanden groter zijn om een brede detectiezone te creëren en inkomende aanvallen al vroeg te onderscheppen. Door op deze afstand te opereren, konden de radar pickets niet alleen dreigingen detecteren, maar ook vijandelijke vliegtuigen of schepen vertragen en begeleiden naar luchtdoelverdediging of gevechtspatrouilles van de hoofdvloot.

Het Verenigd Koninkrijk

Chain Home-systeem

Het Verenigd Koninkrijk ontwikkelde tijdens de oorlog het Chain Home (CH)-systeem, een netwerk van radars langs de kust. Dit systeem speelde een sleutelrol in de Slag om Engeland in 1940, waar het hielp vijandelijke vliegtuigen vroegtijdig te detecteren. Het netwerk werd uitgebreid tot meer dan 40 stations tegen het einde van de oorlog.

Hoewel CH effectief was in het detecteren van hoogvliegende vliegtuigen, waren er beperkingen bij lage hoogtes. Daarom werden aanvullende systemen ontwikkeld, zoals Chain Home Low (CHL), om vliegtuigen op een lagere hoogte te detecteren, en Chain Home Extra Low (CHEL) voor nog lagere hoogtes en havenbescherming.

Luchtgebonden Radar Pickets

In 1944 voerde het Verenigd Koninkrijk experimenten uit met luchtgebonden radar pickets. Een Vickers Wellington-vliegtuig, uitgerust met een aangepaste ASV Mk VI radar (Air-to-Surface Vessel radar), voerde operaties uit boven de Noordzee. Het leidde nachtjagers zoals de de Havilland Mosquito naar vijandelijke bommenwerpers. Hoewel deze tests veelbelovend waren, werden ze in januari 1945 stopgezet toen Duitse luchtaanvallen afnamen.

Duitsland

De Kammhuber Linie

De Duitse Kammhuber Linie, opgezet in 1940, was een uitgebreid netwerk van radars en nachtjagers om Geallieerde bombardementen te bestrijden. Het bestond uit een reeks overlappende “boxen,” elk uitgerust met radars zoals de Freya en Würzburg-Riese.

Dit systeem was aanvankelijk succesvol in het onderscheppen van Britse vliegtuigen. Echter, in 1942 introduceerde de Britse Bomber Command het “bomber stream”-concept, waarbij grote groepen vliegtuigen door beperkte zones vlogen. Dit overweldigde de Duitse verdediging, wat leidde tot aanpassingen in hun radarnetwerk. Uiteindelijk konden de Duitse systemen niet op tegen de toenemende Geallieerde luchtoverwicht en de verslechterende situatie van Duitsland.

Kriegsmarine Radar Pickets

De Duitse marine gebruikte radar pickets op schepen zoals de Nachtjagdleitschiff Togo. Dit schip, uitgerust met Freya- en Würzburg-radars, bood nachtjagerondersteuning en waarschuwde tegen luchtaanvallen in gebieden zoals de Finse Golf.

Radar Pickets in Japan en de Verenigde Staten tijdens de Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontwikkelden ook Japan en de Verenigde Staten hun eigen versies van radar pickets. Hoewel de technologie in beide landen verschilde, was het doel gelijk: vroegtijdige waarschuwingen bieden en de militaire strategie versterken.

Japan

Gebruik van Radar Pickets door de Keizerlijke Japanse Marine

De Keizerlijke Japanse Marine experimenteerde met radar pickets in de laatste fase van de oorlog. Twee onderzeeërs van de Ha-101-klasse (Ha-103 en Ha-105) werden in de eerste helft van 1945 uitgerust als radar pickets. Dit was een reactie op de groeiende dreiging van Geallieerde luchtaanvallen.

De aangepaste onderzeeërs werden uitgerust met radarsystemen om vijandelijke vliegtuigen te detecteren en deze informatie door te geven aan Japanse eenheden. Echter, deze onderzeeërs werden later opnieuw omgebouwd tot tankers vanwege de dringende behoefte aan brandstoftransport in de laatste maanden van de oorlog. Hierdoor speelde de inzet van Japanse radar pickets slechts een marginale rol in het conflict.

Verenigde Staten

Vroege Inzet van Radar Picket-schepen

De Amerikaanse marine begon radar pickets te gebruiken tijdens de opmars naar Japan, vooral na de introductie van kamikaze-aanvallen door de Japanse luchtmacht in de Slag om Leyte Golf in 1944. Vroege radar picket-schepen omvatten Fletcher- en Allen M. Sumner-klasse torpedobootjagers, uitgerust met basale radars zoals de SGA en SC.

Deze schepen opereerden ver verwijderd van de belangrijkste vlootformaties, waardoor ze de eerste verdedigingslinie vormden tegen inkomende aanvallen. Hoewel deze aanpak effectief was, verhoogde het ook het risico voor de bemanning, aangezien de radar picket-schepen vaak het primaire doelwit werden van kamikazes.

Geavanceerde Ontwikkelingen tijdens de Slag om Okinawa

De Slag om Okinawa in 1945 markeerde een keerpunt in het gebruik van radar pickets door de Amerikaanse marine. Rond Okinawa werd een netwerk van 15 radar picket-posities opgezet, strategisch geplaatst om alle mogelijke aanvalsroutes te dekken. Deze posities bestonden aanvankelijk uit één of twee torpedobootjagers, ondersteund door landingsschepen zoals Landing Craft Support (Large) en Landing Ship Medium (Rocket). Later werden de verdedigingen uitgebreid met meer schepen en luchtpatrouilles.

De radar picket-schepen speelden een belangrijke rol in het detecteren van vijandelijke vliegtuigen en het leiden van gevechtsvliegtuigen naar inkomende kamikazes. Echter, deze missie was extreem gevaarlijk. Van de 101 torpedobootjagers die op picketstations werden ingezet, werden er 10 tot zinken gebracht en raakten 32 beschadigd. Ook landingsschepen leden verliezen, waarbij meerdere schepen door kamikazes werden geraakt.

Radar Picket-onderzeeërs

Om de hoge verliezen onder radar picket-schepen te verminderen, begon de Amerikaanse marine met de ontwikkeling van radar picket-onderzeeërs. Deze onderzeeërs, uitgerust met geavanceerde radarapparatuur zoals de SR- en SV-radars, konden detectie uitvoeren en zich in geval van een aanval onder water terugtrekken. Hoewel deze technologieën tegen het einde van de oorlog werden getest, werden ze niet meer op grote schaal ingezet voordat de oorlog voorbij was.

Communicatie en Coördinatie van Radar Pickets

Radar pickets rapporteerden doorgaans aan een centrale commandostructuur binnen de marine of luchtmacht van hun respectieve landen. Deze rapportage varieerde afhankelijk van de militaire organisatie en de missie, maar de belangrijkste ontvangers waren:

1. Combat Information Center (CIC): Op schepen zoals torpedobootjagers was het Combat Information Center verantwoordelijk voor het coördineren van tactische informatie. De radar pickets stuurden gegevens over vijandelijke posities, aankomende aanvallen en andere waarnemingen rechtstreeks naar het CIC van de hoofdvloot of naar gevechtscoördinatiecentra op land.
2. Lucht- en vlootcommandanten: In luchtoperaties rapporteerden radar picket-vliegtuigen zoals de AEW&C-toestellen direct aan luchtpatrouilles en vlootcommandanten. Zij gebruikten deze informatie om jagers te leiden naar vijandelijke doelen of om te reageren op bedreigingen.
3. Gevechtsvliegtuigen en andere schepen: Radar pickets hadden ook een directe communicatielijn met gevechtsvliegtuigen of schepen die snel moesten reageren op inkomende dreigingen. In deze gevallen fungeerden ze als een tactische gids, met instructies over koers en snelheid van vijandelijke vliegtuigen of schepen.

Deze rapportagesystemen waren zo ingericht dat informatie snel en efficiënt kon worden doorgegeven, wat belangrijk was in de hectische omstandigheden van gevechten. De nauwkeurigheid en snelheid van radar pickets speelden een grote rol bij het opsporen en afweren van vijandelijke aanvallen, wat vaak het verschil maakte tussen het beschermen van troepen en het lijden van verliezen.

Om dit mogelijk te maken, werd vooraf afgesproken wie met wie moest communiceren en wie verantwoordelijk was voor het geven van instructies. Deze afspraken zorgden ervoor dat informatie zonder vertraging werd gedeeld en dat er snel actie kon worden ondernomen.

Conclusie

Tijdens de Tweede Wereldoorlog legden radar pickets de basis voor moderne lucht- en maritieme bewakingssystemen. Het Britse Chain Home-netwerk, de Duitse Kammhuber Linie en de Amerikaanse radar picket-schepen toonden de veelzijdigheid en effectiviteit van deze technologie. Hoewel de technologie in deze vroege stadia beperkt was, hielp het om strategische overwinningen te behalen, zoals in de Slag om Engeland en de verdediging van Okinawa.

Radar pickets hebben zich ontwikkeld van eenvoudige radarsystemen tijdens de Tweede Wereldoorlog tot geavanceerde technologieën die een doorslaggevende rol spelen in moderne militaire en civiele toepassingen. Hun vermogen om vroegtijdige waarschuwingen te bieden en strategische verdediging te verbeteren, heeft ze tot een onmisbaar onderdeel gemaakt van nationale veiligheidssystemen.

Bronnen en meer informatie

1. Afbeelding: Naval History & Heritage Command, Public domain, via Wikimedia Commons
2. Bowman, Martin (2016). Nachtjagd, Defenders of the Reich 1940–1943. Barnsley, South Yorkshire: Pen and Sword Books. ISBN 978-1-4738-4986-0.
3. Duffy, Paul & Kandalov, Andrei (1996). Tupolev: The Man and His Aircraft. Shrewsbury, UK: Airlife. ISBN 1-85310-728-X.
4. Friedman, Norman (2004). US Destroyers: An Illustrated Design History (Revised ed.). Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-442-3.
5. Friedman, Norman (1994). U.S. Submarines Since 1945: An Illustrated Design History. Annapolis, Maryland: United States Naval Institute. ISBN 1-55750-260-9.
6. Friedman, Norman (1984). U.S. Cruisers: An Illustrated Design History. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-718-6.
7. Polmar, Norman & Moore, Kenneth J. (2004). Cold War Submarines: The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines. Potomac Books. ISBN 1-57488-594-4.
8. Tyack, Bill (2005). Maritime Patrol in the Piston Engine Era. Royal Air Force Historical Society Journal, 33. ISSN 1361-4231.
9. Rielly, Robin L. (2008). Kamikazes, Corsairs, and Picket Ships: Okinawa, 1945. Philadelphia, PA: Casemate Publishers. ISBN 1-93203-386-6.
10. Gordon, Yefim; Komissarov, Dmitry; Komissarov, Sergey (2005). OKB Yakovlev: A History of the Design Bureau and Its Aircraft. Hinkley, UK: Midland Publishing. ISBN 1-85780-203-9.
11. Bronnen Mei1940