Operatie Faust: Voedselhulp voor Nederland in mei 1945

Voedseltransport naar het hongerende westen van Nederland
Operatie Faust leverde in mei 1945 via wegtransport voedsel aan het hongerende westen van Nederland tijdens de Hongerwinter.

Operatie Faust was een cruciale militaire operatie die op 2 mei 1945 in werking trad, na het ratificeren van het Akkoord van Achterveld, en bedoeld was om voedselhulp te bieden aan de uitgehongerde bevolking in het westen van Nederland. Deze operatie werd gelijktijdig uitgevoerd met de luchtvoedselvoorzieningen van Operatie Manna en Chowhound, en vormde een belangrijke logistieke operatie via het wegtransport.

Achtergrond van Operatie Faust

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog leed de Nederlandse bevolking in het westen van het land onder een ernstige voedselcrisis, die bekend staat als de Hongerwinter van 1944-1945. Door de blokkades en gevechten in het westen was er een tekort aan voedsel, brandstof en medicijnen, wat leidde tot duizenden sterfgevallen door ondervoeding. Terwijl de geallieerden het zuiden van Nederland hadden bevrijd, bleef het westen tot aan de Duitse capitulatie op 5 mei 1945 bezet.

Akkoord van Achterveld en het transport van voedsel

Om een humanitaire ramp te voorkomen, kwamen de geallieerden en de Duitse bezetters tot een overeenkomst, het Akkoord van Achterveld, waarin werd besloten om hulp te bieden aan de hongerende bevolking. Operatie Faust was een direct gevolg van dit akkoord en richtte zich op de verdeling van voedsel via wegtransport.

Het verloop van Operatie Faust

De operatie stond onder het bevel van het 1st Canadian Corps, met Luitenant-Kolonel E.A. DeGeer aan het hoofd. Canadese en Britse eenheden, voornamelijk van het Royal Army Service Corps, verzorgden het transport van voedsel vanuit depots in Nijmegen en Ede (op het terrein van de ENKA-fabriek). De voedselkonvooien reden naar een neutraal verklaard gebied genaamd de Nude, een terrein tussen Rhenen en Wageningen, dat als overslagplaats diende.

Vanaf de Nude werden de voedselvoorraden overgeladen in vrachtwagens, die werden bestuurd door Nederlandse chauffeurs. Deze vrachtwagens, waaronder 200 Dodge D60L-vrachtwagens, werden beschikbaar gesteld door de geallieerden en vervoerden het voedsel naar distributiepunten, zoals de Groenteveiling in Utrecht.

Distributie na 10 mei 1945

Hoewel de transporten in het neutrale gebied direct begonnen, werd de verdere verspreiding van voedsel naar het westen van Nederland pas na de Duitse capitulatie op 10 mei 1945 voortgezet. Dit zorgde ervoor dat het voedsel uiteindelijk de meest noodlijdende gebieden bereikte, waarmee Operatie Faust een belangrijke bijdrage leverde aan het verlichten van het leed veroorzaakt door de Hongerwinter.

Betekenis van de operatie

Operatie Faust was een van de belangrijkste humanitaire operaties aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Samen met de voedselhulp via de lucht (Operatie Manna en Chowhound) hielp deze operatie de hongersnood te bestrijden en liet het zien hoe militaire en civiele krachten samenwerkten om een humanitaire crisis te verlichten in een oorlogsgebied.

Bronnen en meer informatie

  1. Het Nationaal Archief (Nederland) – Het Nationaal Archief bevat documentatie en primaire bronnen over de Hongerwinter, Operatie Faust en andere gebeurtenissen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zie: Nationaal Archief – Hongerwinter.
  2. “Operatie Faust” op Wikipedia – De Nederlandse Wikipedia biedt een overzicht van Operatie Faust, met verwijzingen naar andere bronnen en relevante informatie over de laatste dagen van de oorlog en de voedseldroppings. Zie: Operatie Faust – Wikipedia.
  3. Bronnen Mei1940
  4. Afbeelding: Fotograaf Onbekend / AnefoCC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons