De Medium Mark B was een Britse middelzware tank, ontwikkeld tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het ontwerp was bedoeld als opvolger van de succesvolle Whippet-tank, maar de productie werd uiteindelijk geannuleerd na de oorlog vanwege technische beperkingen en de ontwikkeling van betere alternatieven. Dit artikel bespreekt de geschiedenis, het ontwerp en de rol van de Medium Mark B in het militaire landschap van de vroege 20e eeuw.
Inhouds opgave
Ontwikkeling van de eerste tanks
De ontwikkeling van tanks begon in de loopgravenoorlog van de Eerste Wereldoorlog, toen traditionele oorlogsvoering vastliep door machinegeweren en prikkeldraad. In reactie daarop ontwikkelden ingenieurs in verschillende landen gepantserde voertuigen die door moeilijk terrein en vijandelijke linies konden manoeuvreren.
In 1915 werkten ingenieur Walter Wilson en industrieel Sir William Tritton samen om de eerste operationele tank, de Mark I, te bouwen. Dit voertuig introduceerde de eerste effectieve gepantserde doorbraakmogelijkheden voor het Britse leger. Na deze samenwerking koos Tritton ervoor om de Medium Mark A “Whippet” te ontwikkelen zonder de betrokkenheid van Wilson. De Whippet, hoewel succesvol, vertoonde enkele belangrijke gebreken, waaronder een gebrek aan kracht en een complexe besturing.
Het ontwerp van de Medium Mark B
Na het succes van de Whippet besloot Wilson, inmiddels gepromoveerd tot majoor, om een verbeterde tank te ontwerpen die de tekortkomingen van de Whippet zou aanpakken. De ontwikkeling van de Medium Tank Mark B begon waarschijnlijk in juli 1917. Het ontwerp vertoonde invloeden van zowel de Mark I als de Whippet en was bedoeld als een vervanging van deze oudere modellen.
Belangrijke ontwerpkenmerken
Het ontwerp van de Medium Mark B combineerde elementen van bestaande tanks. Zo had het voertuig het ruitvormige chassis van de Mark I, maar was dit kleiner en behendiger. Het voertuig was ook uitgerust met een vaste koepel, zoals de Whippet. Het meest innovatieve kenmerk van de Medium Mark B was echter de gescheiden motorruimte aan de achterzijde van het voertuig, waarin een 100 pk (75 kW) Ricardo-motor en een epicyclische transmissie waren ondergebracht. De motorruimte was echter niet toegankelijk vanuit de gevechtsruimte, wat een ernstig nadeel zou blijken te zijn tijdens gevechtssituaties.
Andere vernieuwingen omvatten het gebruik van schuine bepantsering aan de voorkant van de romp en de mogelijkheid om een rookgordijn te leggen. Dit rookgordijn werd geproduceerd door een zwavelzuurreservoir dat over de uitlaatpijp was geplaatst, wat zorgde voor een chemische reactie die rook vrijgaf.
Bewapening en bemanning
De Medium Mark B was voornamelijk uitgerust met vier Hotchkiss-machinegeweren van .303 inch (7,7 mm), die konden worden geplaatst in maximaal zeven verschillende posities in de koepel en de zijdeuren. In de praktijk werden minder machinegeweren gebruikt, en de bemanning wisselde vaak van positie om de machinegeweren te bedienen. De bemanning bestond uit vier personen: een commandant, een chauffeur, een monteur en een machinegeweerschutter.
Technische specificaties
De Medium Mark B woog 18 ton en had een lengte van 6,9 meter, een breedte van 2,7 meter en een hoogte van 2,6 meter. Het voertuig had een maximale snelheid van 10 km/u en een operationeel bereik van 105 kilometer. De bepantsering varieerde van 6 mm tot 14 mm, wat voldoende bescherming bood tegen lichte vuurwapens, maar kwetsbaar was voor zwaardere wapens en artillerievuur.
| Specificaties Medium Mark B | Details |
|---|---|
| Gewicht | 18 ton |
| Lengte | 6,9 meter |
| Breedte | 2,7 meter |
| Hoogte | 2,6 meter |
| Snelheid | 10 km/u |
| Bereik | 105 kilometer |
| Bepantsering | 6-14 mm |
| Hoofdbewapening | 4 x .303 in Hotchkiss machinegeweren |
| Motor | Ricardo 4-cilinder, 100 pk (75 kW) |
| Bemanning | 4 personen |
Productie en operationele inzet
Nog voordat het prototype van de Medium Mark B voltooid was, werd een order geplaatst voor de productie van 450 tanks. Deze order werd later uitgebreid tot 700 eenheden, die geproduceerd zouden worden bij verschillende Britse fabrieken, waaronder de North British Locomotive Company in Glasgow en de Metropolitan Carriage and Wagon Company.
Ondanks het aanvankelijke enthousiasme voor het ontwerp, ontstonden er al snel problemen. Het feit dat de motorruimte niet vanuit de gevechtsruimte toegankelijk was, maakte het moeilijk om reparaties uit te voeren tijdens gevechten. Bovendien had Sir William Tritton tegen die tijd een rivaliserend tankmodel ontwikkeld, de Medium Mark C “Hornet”. Dit nieuwe model had betere snelheid en betere mogelijkheden om loopgraven te overbruggen. Wilson had bij de Mark B de afmetingen beperkt om het voertuig op een enkele treinwagon te kunnen vervoeren, maar dit beperkte ook de prestaties op het slagveld.
Annulering van de productie en operationele geschiedenis
De wapenstilstand van 1918 en het einde van de Eerste Wereldoorlog leidde tot de annulering van de productie van de Medium Mark B na het voltooien van 102 tanks van de eerste order van 450. Van deze tanks werden er slechts 45 in dienst genomen door het Britse leger, terwijl de resterende tanks waarschijnlijk rechtstreeks naar de schroothoop werden gestuurd.
Na de oorlog werd de Medium Mark B snel uitgefaseerd ten gunste van de Mark C “Hornet”. Desondanks zagen twee exemplaren van de Medium Mark B nog enige actie in Rusland, als onderdeel van het North Russian Tank Detachment tijdens de Russische Burgeroorlog. Beide tanks gingen verloren tijdens gevechten, en de Rode Leger zou op zijn minst één van deze tanks in dienst hebben gehad tot in de jaren dertig.
De laatste Britse eenheid die de Medium Mark B gebruikte, was het 17e (Armoured Car) Bataljon tijdens de Anglo-Ierse Oorlog. Na deze conflicten verdween de Medium Mark B volledig uit militaire dienst, zonder ooit de impact te hebben gehad die zijn ontwerpers oorspronkelijk voor ogen hadden.
Conclusie
Hoewel de Medium Mark B aanvankelijk werd ontwikkeld als een veelbelovende opvolger van de Whippet-tank, bleek het ontwerp uiteindelijk onsuccesvol. De technische beperkingen, zoals de moeilijk toegankelijke motorruimte en de concurrentie van de betere Medium Mark C, zorgden ervoor dat de productie van de Mark B vroegtijdig werd stopgezet. Ondanks zijn korte carrière levert de Mark B een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van gepantserde voertuigen en markeert het een cruciale stap in de evolutie van tanktechnologie tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Bronnen en meer informatie
- Fletcher, D. (2001). British Mark A Whippet (p. 54). Osprey Publishing.
- White, B. (2010). Tanks of World War I (p. 102). Bloomsbury Publishing.
