Major Kenji Hatanaka (畑中 健二, Hatanaka Kenji) (28 maart 1912 – 15 augustus 1945) was een Japanse militaire officier en een van de voornaamste samenzweerders achter het Kyūjō-incident. Dit incident betrof een poging om de Keizerlijke Paleis te bezetten en de uitzending van de overgave van keizer Hirohito te voorkomen, waarmee een einde zou komen aan de Tweede Wereldoorlog.
Inhouds opgave
Hatanaka’s militaire carrière
Hatanaka was actief in de afdeling Militaire Zaken van het Japanse Ministerie van Oorlog aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze periode groeide zijn vastberadenheid om de aanvaarding van de Verklaring van Potsdam en daarmee de overgave van Japan te verhinderen. Zijn ongenoegen was een reflectie van bredere onrust onder sommige facties binnen het Japanse leger, die het einde van de oorlog beschouwden als een schande voor Japan.
De rol in de Kyūjō-samenzwering
Op 14 augustus 1945, de avond voordat de keizer zijn overgave aan de geallieerden officieel zou aankondigen, organiseerde Hatanaka een groep officieren om een staatsgreep te plegen. Hun doel was het Keizerlijke Paleis en het Ministerie van het Keizerlijke Huis te bezetten en de opname van de overgave te onderscheppen. Hoewel Hatanaka leiderschap toonde, had hij moeite om de steun te verkrijgen van belangrijke militaire figuren, waaronder Minister van Oorlog Generaal Korechika Anami. Het gebrek aan steun bleek een keerpunt in de mislukking van de opstand.
De moord op generaal Mori
Hatanaka’s frustratie nam toe toen hij niet de gehoopte steun kreeg van Luitenant-Generaal Takeshi Mori, de commandant van de 1e Keizerlijke Garde Divisie. Mori bleef neutraal in zijn oordeel, wat leidde tot een kritieke confrontatie. In een daad van wanhoop schoot Hatanaka Mori dood, wat zijn reputatie en missie verder beschadigde.
De zoektocht naar de opname van de keizer
Na de moord op Mori richtten Hatanaka en zijn medesamenzweerders zich op het vinden van de opname van keizer Hirohito’s overgave, die gepland stond om op 15 augustus 1945 te worden uitgezonden. De opname bevond zich echter veilig verborgen binnen het Keizerlijke Paleis, buiten het bereik van de samenzweerders. Dit resulteerde in een gespannen en onsuccesvolle zoektocht.
Bezetting van het NHK-gebouw
In een laatste poging om de uitzending te verhinderen, bezette Hatanaka het NHK-gebouw, het nationale omroepcentrum. Ondanks zijn inspanningen slaagde hij er niet in de uitzending van de opname te voorkomen. Onder druk van de Keizerlijke Legerleiding ontving hij directe bevelen van het Eastern District Army Headquarters om zijn coup te beëindigen.
Het tragische einde van Hatanaka
Na de mislukking van de coup trok Hatanaka zich terug naar het plein voor het Keizerlijke Paleis. Samen met Luitenant-Kolonel Jirō Shiizaki pleegde hij zelfmoord. In zijn zak werd later een doodsgedicht gevonden, waarin hij zijn toewijding aan zijn zaak en zijn verdriet over de mislukking uitdrukte.
Hier is een vertaling van het gedicht:
“Nu rest mij niets meer
Geen spijt blijft in mijn hart achter
Wanneer donkere wolken
Verdreven zijn, zal een heldere
Era voor U aanbreken.”
Conclusie
Het Kyūjō-incident en de rol van Kenji Hatanaka illustreren de interne verdeeldheid binnen Japan tijdens de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Hatanaka’s vastberadenheid om de overgave van Japan te voorkomen, leidde tot tragische en uiteindelijk zinloze daden. Dit incident onderstreept het complexe spanningsveld tussen militaire loyaliteit, nationale eer en de harde realiteit van een verloren oorlog.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: See page for author, Public domain, via Wikimedia Commons
- Hoyt, Edwin P. (1986). Japan’s War: The Great Pacific Conflict, 1853–1952. McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-030612-5.
- Toland, John (1970). The Rising Sun: The Decline and Fall of the Japanese Empire, 1936–1945. Random House. ISBN 978-0-8129-6858-3.
- Bronnen en meer informatie
